Rozpoczyna się unikatowy projekt, w ramach którego ok. 10 tys. białostoczan zostanie przebadanych przez naukowców z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Wyniki mają posłużyć m.in do odkrycia nowych zależności między chorobami cywilizacyjnymi a np. stylem życia.
W czwartek (21.04) władze Białegostoku i Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku (UMB) podpisały porozumienie o współpracy w ramach projektu.
Projekt pod nazwą „Białystok Polish Longitudinal University Study; Białystok Plus” jest unikatowym badaniem, które na taką skalę nie było dotąd prowadzone w Polsce. Podobne prowadzone są np. w Niemczech czy Holandii.
Jak mówił na konferencji prasowej rektor UMB prof. Jacek Nikliński, podpisana w czwartek umowa jest ważna, bo daje możliwość formalnego rozpoczęcia projektu, a do mieszkańców będą mogły być rozsyłane zaproszenia na badania. Dodał, że porozumienie reguluje też sprawę ochrony danych osobowych uczestników projektu. Prof. Nikliński mówił, że miasto, dzięki wynikom badań, będzie mogło ulepszać swoje programy profilaktyczne i promocję postaw prozdrowotnych.
W pierwszej kolejności odbędzie się pilotaż, w którym zostaną przebadane osoby, które same zgłosiły się do naukowców oraz te, które jako pierwsze odpowiedzą na zaproszenie - mówił dziennikarzom kierownik projektu prof. Karol Kamiński z UMB. Poinformował, że pierwsze zaproszenia mają trafić do białostoczan z końcem wakacji, tak aby pilotażowe badania móc przeprowadzić w październiku.
W 2016 roku zaplanowano trzy pilotażowe badania: w maju i czerwcu (w których zostaną przebadane osoby chętne) oraz w październiku (osoby, do których wysłano zaproszenia). Ich cel to sprawdzenie przyjętych metod badawczych. Główne badania na grupie 10 tys. osób w wieku 20 - 80 lat odzwierciedlającej strukturę populacji mieszkańców miasta, mają się rozpocząć w 2017 r. Trwają starania o granty na ten cel, by zapewnić finansowanie.
Kamiński zaznaczył, że po raz pierwszy przeprowadzone zostaną badania naukowe, które mają na celu całościową ocenę stanu zdrowia. Dodał, że do tej pory naukowcy badali tylko jeden aspekt zdrowia, np. nowotworowy, układ krążenia czy oddechowy. Natomiast badania „Białystok Plus” - jak powiedział - ma aspekt interdyscyplinarny i ma pokazywać jak różne czynniki wpływają na rozwój chorób. Naukowcy liczą także na to, że w badaniach uda się odkryć nowe zależności pomiędzy funkcjonowaniem różnych układów.
Projekt będzie realizowany w Centrum Badań Innowacyjnych w Zakładzie Medycyny Populacyjnej i Prewencji Chorób Cywilizacyjnych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Osoby będą poddane różnego rodzaju specjalistycznym badaniom m.in. krwi, dna oka, składu ciała, funkcji płuc i serca. Jak zapewnił Kamiński, na każdym etapie badani będą sprawdzani czy mogą wziąć udział w kolejnych badaniach jak np. rezonansem magnetycznym.
Badani dostaną wiedzę o wynikach swoich badań. Po kilku latach badania będą powtórzone. Jeśli badani będą chcieli, naukowcy poinformują o wynikach np. lekarzy rodzinnych.
Wcześniej władze UMB oraz marszałek województwa podlaskiego podpisali wieloletnie porozumienie w tej sprawie. W jego ramach samorząd województwa włączy się m.in. w działania promujące badania, a w przyszłości także realizację wypracowanych w trakcie badań wniosków i zaleceń. Współpraca dotyczy również współorganizacji konferencji czy pomocy przy ubieganiu się o pieniądze na projekt.
Badania będą prowadzone we współpracy międzynarodowej z partnerami z Niemiec i Brazylii.
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku ma status KNOW - Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego i na razie z tego źródła ma finanse na projekt. Ogólne koszty na razie nie są znane.
Źródło: naukawpolsce.pap.pl
Komentarze
[ z 4]
Świetne badanie. Bo chociaż wysnuwa się liczne teorie na temat powstawania chorób cywilizacyjnych to jednak chyba jak dotąd są one tylko spekulacjami. Wprawdzie bardzo prawdopodobnymi, ale jednak nie potwierdzonymi w dużych badaniach kohortowych. Chociaż wydaje mi się, że rezultaty eksperymentu potwierdzą dotychczasowe przypuszczenia to jednak uważam, że warto jest dokładnie zbadać problem i zgłębić jego naturę oraz podłoże. Kto wie, a nóż okaże się, że jednak w jakiejś kwestii się myliliśmy lub przynajmniej rozmijaliśmy z prawdą. Albo, że jakaś niewielka zależność czy powiązanie pomiędzy stylem życia, a chorobami nie została jeszcze odkryta bądź odpowiednio zbadana, czy nawet nie przypuszczało się istnienia takiego powiązania. Wydaje mi się, że jeśli chodzi o choroby cywilizacyjne to warto jest poświęcić czas i pieniądze na ich poznawanie, co może przyczynić się do ulepszenia sposobów skutecznej profilaktyki. Dzięki temu może w przyszłości przynajmniej część pacjentów uda się uchronić przed ich rozwojem co z całą pewnością zaowocuje i lepszym zdrowiem, kondycją fizyczną (albo może nawet i psychiczną) naszych pacjentów, a przy okazji również i oszczędnościami dzięki właśnie ulepszeniu systemu prewencji pierwotnej. Już nie raz statystycy udowadniali, że każda złotówka wydana na profilaktykę zwraca się dziesięciokrotnie. Dlaczego więc nie korzystać z możliwości jakie oferuje medycyna, kiedy wystarczy tylko dogłębnie zbadać źródło problemów, aby móc im przeciwdziałać. Mam nadzieję, że naukowcy, albo nawet młodzi ludzie czy studenci z uniwersytetu medycznego w Białymstoku odkryją jakieś nowe powiązania pomiędzy stylem życia, a chorobami co będziemy w stanie przełożyć później na praktykę.
Na powyższe badanie zapatruję się bardzo pozytywnie chociażby z tego względu, że naprawdę dużą grupę probantów planuje się włączyć do eksperymentu. Uzyskane wyniki będą przez to miały znacznie wyższą wartość kliniczną i nie zdziwiłabym się, gdyby również ośrodki zagraniczne miały ochotę skorzystać z rezultatów i osiągniętych korelacji. Cieszy mnie, że podobną inicjatywę wykazała polska uczelnia. Dawno już nie słyszałam o dokonywaniu tak dużych badań na szerokim gronie pacjentów. A przecież nie powinno tutaj być zbyt dużych trudności klinicznych przeprowadzenia badań, ani zbyt dużych nakładów finansowych potrzebnych do ich dokonania. Jedyną wadą tego typu prac wydaje się ich pracochłonność i czas który trzeba będzie poświęcić nie tylko na analizę wielu danych i poszukiwaniu powiązań oraz korelacji pomiędzy nimi, ale również na samo wpisywanie wyników, co może okazać się pracą żmudną i czasochłonną. Wydaje mi się jednak, że z tego chociażby względu miejsce dokonywania badania kohortowego nie jest przypadkiem i w momencie kiedy eksperyment dokonywany będzie przy uczelni medycznej myślę, że o wiele łatwiej będzie zaangażować do pracy przy projekcie ambitnych studentów gotowych nawet w ramach wolontariatu poświęcić swój czas dla dobra nauki i pewnie zaspokojenia własnych ambicji.
Kohortowe badania zazwyczaj należą do bardzo czasochłonnych, a nawet wręcz żmudnych. Jednak przebadanie grupy ponad dziesięciu tysięcy pacjentów może dać naprawdę wiarygodne wyniki dotyczące podłoża wielu chorób przewlekłych, a także pozwolić na powiązanie pewnych jednostek chorobowych ze stylem życia, aktywnością fizyczną, dietą czy nawet korzystaniem z konkretnych produktów spożywczych, używek, a nawet działalnością zawodową czy rodzajem podejmowanego wysiłku fizycznego. Z pewnością zajmie to długie miesiące, a może nawet lata zanim uda się zakończyć badania ludności, a także dalsze opracowywanie statystyczne wyników. Wydaje mi się jednak, że eksperyment będzie bardzo pozytywny jeśli chodzi o zawartość merytoryczną wyników i przez jeszcze długi czas po jego zakończeniu świat nauki będzie mógł korzystać z opracowanych liczb, powiązań, wniosków. Jak najbardziej pochwalam inicjatywę i głęboko wierzę, że uda się to badanie z powodzeniem sfinalizować, a naukowcy zaangażowani w projekt nie zniechęcą się dużą ilością pracy do wykonania i nieraz żmudnością i pracochłonnością tego zadania.
Wydaje mi się, że takie porozumienie pomiędzy władzami miast, a uczelniami medycznymi mogą wnieść bardzo wiele cennych informacji. Pamiętajmy o tym, że osoby żyjące w różnych częściach Polski mogą w innym stopniu być narażone na wystąpienie chorób cywilizacyjnych. Chociażby osoby żyjące w większych miastach mogą mieć większą skłonność do wystąpienia chorób, których jednym z czynników jest zanieczyszczone powietrze. Właśnie o tym wspominano w artykule- żeby dostosować odpowiedni program profilaktyczny dla osób zamieszkujących w tym przypadku Białystok. Ostatnio coraz częściej słyszy się, że władzom tego miasta bardzo zależy na zdrowiu swoich mieszkańców. Organizowana jest pomoc seniorom w różnych formach. Dla przykładu postanowiono przekazać znaczne sumy pieniędzy na zakup szczepionek przeciwko grypie, z których właśnie będą mogły skorzystać starsze osoby. Według mnie jest to bardzo słuszne działanie, ponieważ osoby te nie zawsze mają wystarczającą ilość funduszy, często także jeżeli chodzi o ochronę swojego zdrowia. Pamiętajmy, że grypa niesie za sobą bardzo wiele powikłań, które w szczególności seniorów, stanowią zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Wiele osób w dzisiejszych czasach nie zdaje sobie sprawy jak ogromną rolę odgrywa prawidłowa dieta oraz regularne uprawianie sportu. Co prawda coraz więcej osób rezygnuje z palenia, co jest bardzo dobrym sygnałem, że liczne działania prowadzone przez rząd czy różne fundacje i organizacje okazują się skuteczne. Wciąż niestety istnieje bardzo duży problem jeżeli chodzi o spożywanie nadmiernej ilości alkoholu w naszym kraju. W tym wypadku, różne akcje niestety nie zawsze okazują się skuteczne. Bardzo często coraz młodsze osoby zaczynają sięgać po alkohol, nie wiedząc jakie skutki mogą być z tym związane. Według niedawno przeprowadzonych badań okazuje się, żę tylko 5 procent Polaków nie pije alkoholu. Należy uświadamiać młodzieży, że podczas okresu dojrzewania (do około 20 roku życia) kształtują się czołowe obszary mózgu, których rozwój może być zakłócony właśnie sięganiem po alkohol w tym czasie. To skutkuje tym, że regularne picie alkoholu w młodym wieku może mieć również swoje odzwierciedlenie w przyszłości, nawet jeżeli osoby te nie będą spożywać go w kolejnych latach. Długotrwałe picie alkoholu niesie za sobą bardzo wiele skutków włącznie z rozwojem chorób cywilizacyjnych, o których mowa jest w artykule. Częste picie alkoholu grozi wieloma problemami dotyczącymi serca oraz naczyń krwionośnych. Może dochodzić zarówno do rozwoju nadciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca oraz kardiomiopatii alkoholowej prowadząc do jego niewydolności. Nie można również nie wspomnieć o tym, że alkohol to bardzo duża ilość kalorii, która trafia do organizmu. Jeżeli dana osoba prowadzi siedzący tryb, życia oraz nadużywa alkoholu to bardzo często dochodzi u niej do rozwoju nadwagi oraz otyłości. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej produkuje substancje przyczyniające się do rozwoju insulinooporności. Jest to bardzo duży problem w dzisiejszych czasach, który zaczyna dotykać coraz to młodsze osoby. Niestety spowodowane jest to tym, że już od najmłodszych lat młodzież nie ma wyrobionych prawidłowych nawyków i po prostu powiela błędy popełniane przez ich rodziców. Coraz częściej mówi się o tym, żeby angażować całe rodziny do zmiany trybu życia. Według mnie jest to bardzo dobre posunięcie, ponieważ to zwykle od rodziców zależy co dziecko je w domu. Jeżeli zapewni mu się odpowiednio zbilansowaną dietę, to zdecydowanie zmniejszy się u niego ryzyko wystąpienia nadwagi i otyłości, które diagnozuje się już u co piątego ucznia polskiej szkoły. Wydaje mi się, że jest to jeden z ostatnich momentów, aby uchronić polskie społeczeństwo przed groźnymi powikłaniami, które mogą zostać zdiagnozowane u coraz to większej grupy osób. Wydaje mi się, że takie akcje są również świetną okazją, żeby dostać się na wizytę do specjalisty poza kolejką. Niestety w naszym kraju jest to spory problem i wielu pacjentów miesiącami, a nawet latami musi czekać na konsultację. W czasie oczekiwania bardzo często może dochodzić do rozwoju powikłań, które często wymagają konsultacji u kolejnego lekarza, innej specjalizacji. Akcje, które pozwalają na wizytę u specjalisty bez oczekiwania pojawiają się coraz częściej w naszym kraju. Różne organizacje dokładają wszelkich starań aby mogły się one odbyć i służyć pomocą Polakom. Wielkie słowa uznania dla organizatorów akcji, która została opisana w artykule. Mam nadzieje, że dzięki niej wielu osobom uda się odpowiednio szybko pomóc, a całej reszcie przekazać informacje, jak należy postępować aby być jak najdłużej zdrowym.