LEKsykon - NFZ straci miliardy złotych. Czy pacjenci zapłacą za polityczne zmiany?

13:54 26 MAR 2025

NFZ straci miliardy złotych. Czy pacjenci zapłacą za polityczne zmiany?

Składka zdrowotna pod ostrzałem – kontrowersyjna reforma w drodze

Kolejna burza w polskiej służbie zdrowia. W dniu 20 marca 2025 roku Sejmowe Komisje Finansów Publicznych oraz Zdrowia zarekomendowały odrzucenie poprawek oraz wniosku o odrzucenie rządowego projektu, który zakłada obniżenie składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Nowelizacja zakłada wprowadzenie dwuelementowego sposobu naliczania składki: ryczałtu do pewnego poziomu dochodów oraz procentowego naliczania od nadwyżki. Resort finansów ocenia, że zmiana ta uszczupli budżet państwa aż o 4,6 miliarda złotych rocznie, a zmiany mają wejść w życie już od stycznia 2026 roku.

Lekarze alarmują – grozi nam katastrofa

Proponowana zmiana wywołała stanowczą reakcję środowisk medycznych. Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski podkreśla, że „pomysł odebrania Narodowemu Funduszowi Zdrowia blisko 6 miliardów złotych jest w obecnej sytuacji nieodpowiedzialny”. Polska ochrona zdrowia od lat boryka się z chronicznym niedofinansowaniem, a lekarze co roku ostrzegają przed grożącą katastrofą. Tym bardziej dziwi, że właśnie teraz politycy chcą jeszcze bardziej ograniczyć wpływy do NFZ. Zdaniem środowiska lekarskiego, szczególnie w obliczu rosnących potrzeb starzejącego się społeczeństwa, nakłady na zdrowie powinny konsekwentnie wzrastać, a nie maleć. „Konieczne jest wprowadzanie nowych technologii oraz nowych metod terapii, a tego przy ograniczaniu finansowania nie da się przeprowadzić” – ostrzega Jankowski.

Naczelna Izba Lekarska również zabrała głos w tej sprawie, wskazując na długofalowe konsekwencje zmian. „Wprowadzenie obniżenia składki zdrowotnej może negatywnie wpłynąć na dostępność i jakość świadczeń medycznych, zwłaszcza w kontekście starzejącego się społeczeństwa” – czytamy w oficjalnym stanowisku Izby. Przedstawiciele lekarzy zwracają uwagę na to, że już obecnie placówki medyczne walczą o przetrwanie, a kolejne cięcia mogą być przysłowiowym gwoździem do trumny dla wielu szpitali czy przychodni. W Polsce od lat toczy się dyskusja o potrzebie znaczącego zwiększenia finansowania publicznej ochrony zdrowia. Pomysł obniżenia składki zdrowotnej idzie w dokładnie odwrotnym kierunku, co potęguje niezadowolenie środowisk medycznych.

Polityka kosztem zdrowia obywateli?

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej na posiedzeniu 21 marca 2025 roku stanowczo zaprotestowało przeciwko projektowi zmian, podkreślając, że „obecny stan ochrony zdrowia w Polsce nie pozwala na jakiekolwiek zmniejszenie strumienia jej finansowania”. Apel do decydentów jest jasny: należy odpowiedzialnie podejść do tematu finansowania zdrowia, mając na uwadze przede wszystkim dobro pacjentów. „Każde ograniczenie środków publicznych na ochronę zdrowia bezpośrednio uderza w pacjentów i grozi dalszym pogorszeniem sytuacji finansowej placówek medycznych” – czytamy w stanowisku Naczelnej Rady Lekarskiej. Samorząd lekarski przypomina, że zdrowie obywateli powinno być priorytetem państwa, a jakiekolwiek reformy systemu nie mogą odbywać się kosztem bezpieczeństwa pacjentów.

Gdzie znaleźć środki na ochronę zdrowia?

Środowisko lekarskie wskazuje także możliwe źródła dodatkowych wpływów budżetowych, które mogłyby zasilić ochronę zdrowia. Jak podkreślił prezes Jankowski: „Jednym z pomysłów jest wyższe opodatkowanie towarów szkodliwych dla życia społecznego i zdrowia obywateli”. Pomysł ten spotyka się z coraz większą aprobatą w środowisku medycznym i społecznym, jako działanie korzystne zarówno z perspektywy zdrowotnej, jak i finansowej. Zdaniem ekspertów, kluczowe powinno być długofalowe podejście do finansowania systemu ochrony zdrowia – potrzebna jest stabilizacja, a nie ciągłe, chaotyczne zmiany.

Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, Łukasz Jankowski, zwraca również uwagę na wyjątkowo niekorzystny moment na tego rodzaju zmiany. „Z jednej strony jesteśmy w ogonie Europy, jeśli chodzi o finansowanie ochrony zdrowia. Z drugiej strony, końcówka każdego roku to walka o to, żeby nie zamykały się przychodnie czy szpitalne oddziały z powodu braku pieniędzy” – zauważa Jankowski. Podkreśla przy tym, że politycy powinni jasno wskazać źródła finansowania, aby nie tylko „zasypać dziurę”, ale realnie zwiększyć środki na leczenie pacjentów.

Podsumowanie

Debata nad składką zdrowotną staje się symboliczną walką o przyszłość polskiej służby zdrowia. W sytuacji, gdy potrzeby rosną, a środki są niewystarczające, każda decyzja o ograniczeniu finansowania budzi kontrowersje i spotyka się z ostrym sprzeciwem środowiska lekarskiego. Pozostaje pytanie, czy rząd wycofa się z kontrowersyjnych propozycji, czy jednak lekarze będą musieli zmierzyć się z kolejnym trudnym wyzwaniem finansowym, mającym realne konsekwencje dla każdego pacjenta.