Szczególnie narażone są dzieci, kobiety w ciąży i osoby starsze, czyli osoby z tzw. grup wrażliwych. One najdotkliwiej odczuwają skutki zdrowotne ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza – podkreśla Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak i pyta Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego o realizację rządowego programu „Czyste Powietrze”, oraz jakie działania są planowane w związku z problemem zanieczyszczenia powietrza i jego oddziaływaniem na zdrowie dzieci.
RPD przypomina, że spektrum potencjalnych negatywnych następstw zanieczyszczenia powietrza na zdrowie dzieci jest bardzo szerokie. Dotyczy m.in. układu oddechowego, układu nerwowego, zaburzeń metabolicznych, czy w końcu ryzyka wystąpienia zachorowań nowotworowych.
- Jakość powietrza, którym oddychają dzieci ma zatem bezpośredni wpływ na ich zdrowie na kolejnych etapach życia – zwraca uwagę Rzecznik i podkreśla, że zgodnie z szacunkami Światowej Organizacji Zdrowia rocznie około 3 miliony osób na świecie umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza.
- W Polsce z tego powodu umiera nawet 45 tysięcy osób, a ok. 10 proc. nowotworów płuc jest efektem skażenia środowiska – dodaje Marek Michalak.
Rzecznik Praw Dziecka przywołuje w piśmie najważniejsze rekomendacje Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów w sprawie działań niezbędnych do podjęcia w związku z występowaniem na znacznym obszarze kraju wysokiego stężenia zanieczyszczeń powietrza, które ówczesnej Radzie Ministrów przedłożył Minister Rozwoju i Finansów.
- Założenia programu „Czyste Powietrze” miały zagwarantować szybką poprawę jakości powietrza na terenie kraju – zauważa RPD i pyta o postęp działań, gdyż części spośród 14 rekomendacji przypisano termin realizacji, inne miały zostać wdrożone przed rozpoczęciem kolejnego sezonu grzewczego.
Smog nie jest wyłącznym problemem Polski, ale i innych krajów europejskich. Polska Najwyższa Izba Kontroli i holenderski Trybunał Obrachunkowy wraz z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym i kilkunastoma Najwyższymi Organami Kontroli z Europy oraz Izraela kontrolują wspólnie problem zanieczyszczenia powietrza oraz skuteczność działań podejmowanych na rzecz jego ograniczenia. Kontrola określana jest mianem największej od kilkunastu lat w Europie.
Jeszcze w 2016 r. swoje kontrole rozpoczęły Hiszpania, Izrael i Mołdawia, natomiast rozpoczęcie kontroli w 2017 r. zadeklarowały kolejne cztery NOK – w Bułgarii, Holandii, Macedonii i Szwajcarii oraz Europejski Trybunał Obrachunkowy. W pierwszej połowie 2018 r. kontrole rozpoczną NOK Albanii, Estonii, Gruzji, Kosowa, Słowacji i Węgier. Najpóźniej miały rozpocząć ją Polska i Rumunia (sierpień 2017 r.). Wspólny raport końcowy został przewidziany na połowę 2018 r. Posłuży on sformułowaniu jednolitych wniosków i rekomendacji.
- Dopiero połączenie działań legislacyjnych z instrumentami wsparcia dla obywateli może przyczynić się do odczuwalnej zmiany jakości powietrza w kraju. Jedynie współdziałanie i zintegrowane działania na wielu poziomach pozwolą na wypracowanie narzędzi zwalczających smog – ocenia Marek Michalak i dodaje, że przydatny w tym zakresie będzie ww. raport Najwyższej Izby Kontroli, który obejmie ocenę rozwiązań legislacyjnych, strategię i politykę państwa w zakresie likwidacji źródeł szkodliwych emisji, ocenę efektywności (kosztów i korzyści) przyjętych rozwiązań, jak również pomiaru zanieczyszczenia powietrza i skutków działań na rzecz poprawy jego jakości.
Komentarze
[ z 6]
Istnieje wiele grup osób, które są szczególnie narażone na negatywne skutki smogu. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z zagrożenia. Czasami powietrze wydaje się czyste, a tak naprawdę wszelkie normy są już przekroczone. Kiedy słyszymy słowo "smog", wielu z nas wyobraża sobie chemiczną gęstą mgłę, która często pojawia się jako brązowo-żółta chmura nad miastami. Ale smog nie zawsze jest widoczny. Jest to mieszanina zanieczyszczeń powietrza, w tym gazów i cząstek, które są zbyt małe, aby je zobaczyć. Smog często zaczyna się w dużych miastach, ale poziom smogu może być wyższy również na obszarach wiejskich i podmiejskich. Wszyscy musimy chronić nasze zdrowie przed potencjalnymi szkodami powodowanymi przez smog. Konsekwencje mogą być tragiczne. Niestety sprawy klimatyczne zawsze były niedoceniane, a przecież czystość powietrza jest ważna dla wszystkich.
Dzieci i osoby starsze są najbardziej wrażliwe na smog i choroby z nim powiązane. Każdy może ucierpieć, jeśli nie podejmie odpowiednich działań. Pacjenci cierpiący z powodu chorób płuc i serca oraz osoby pracujące i ćwiczące na świeżym powietrzu mogą wyraźnie odczuć skutki smogu. Panują nieprawidłowe przekonania. Zgony związane z smogiem są częściej wynikiem przyczyn sercowych niż oddechowe. Jest to szczególnie ważne, ponieważ wielu ludzi chorujących na serce musi zdawać sobie sprawę z zagrożenia. Nie każdy może wyjechać w miejsce, gdzie powietrze jest czyste, dlatego warto przestrzegać kilku zasad. Zachęcajmy dziecko, aby oddychało przez nos. To naturalny filtr powietrza. Ważna jest zdrowa dieta i dobre nawodnienie organizmu. W godzinach szczytu, jeśli mieszkamy przy ruchliwej ulicy, zamykajmy okna. To tylko kilka z wielu porad jak chronić się przed smogiem.
Zgadzam się z Panią. Smog w dużym stopniu stanowi zagrożenie dla naszych serc. Cząsteczki wchodzące w skład smogu mają bezpośredni wpływ na śródbłonek naczyń. Powodują, że rozkurczają się one w niewystarczającym stopniu. Automatycznie wzrasta w tym przypadku ryzyko choroby wieńcowej, zawału serca czy też do rozwoju miażdżycy naczyń. Ciekawe badania przeprowadzono wśród mieszkańców Krakowa(miasta w którym smog jest bardzo poważnym problemem) wskazały na to, że mają oni podwyższone stężenie CRP we krwi. Wzrost zanieczyszczenia powietrza pyłami zwiększa ilość przypadków chronicznego kaszlu,niewydolności płuc, przewlekłego zapalenia oskrzeli, astmy i innych schorzeń. Smog coraz częściej przyczynia się do rozwoju nowotworów złośliwych, nawet u osób, które nigdy nie paliły papierosów. Nie można też nie wspomnieć o najmłodszych, których życie nas skutek smogu jest również zagrożone w okresie prenatalnym. Dzieci, których matki w czasie ciąży żyły w miejscach z bardziej zanieczyszczonym powietrzem, wypadają znacznie gorzej w testach inteligencji. Pojawiają się też u nich większe problemy z pamięcią, uwagą i koncentracją, którym towarzyszy wyższy poziom niepokoju i częściej występujące zachowania depresyjne niż dzieci matek w mniejszym stopniu narażonych na zanieczyszczenia. To dowody na to, jak smog jest w stanie zniszczyć zdrowie i życie wielu ludziom. Bardzo cieszy mnie jednak fakt, że władze są świadome tego problemu i przeznaczają ogromne sumy pieniędzy na walkę z nim. Do 2023 roku suma przekazanych pieniędzy na walkę ze smogiem ma wynosić 25 miliardów złotych. Wydaje mi się, że dysponując takimi środkami da się zdziałać naprawdę bardzo dużo. Wprowadzanie kolejnych programów, które mają chronić środowisko tylko to potwierdzają. Wspomniany program “Czyste Powietrze” wydaje się nie mieć żadnych wad. Korzysta na tym przede wszystkim środowisko, ale również obywatele, którzy mogą ubiegać się o dofinansowanie na zakup nowych piecy, na które mogłoby ich zwyczajnie nie stać. Nowe piece są bardziej wydaje, co pozwoli obywatelom na generowanie oszczędności. W wielu miastach planowana jest wymiana starych autobusów na nowe, elektryczne, które nie emitują spalin. Według mnie bardzo ważne jest działanie mające na celu zachęcanie mieszkańców poszczególnych miast do poruszania się komunikacją miejską. Niejednokrotnie jest to oszczędność czasu oraz pieniędzy, na czym po raz kolejny korzysta środowisko-takie jest właśnie założenie takich działań! Bardzo ważne jest właśnie to aby Polacy dołożyli swoją cegiełkę do ochrony środowiska. Muszą zdać sobie sprawę z powagi sytuacji i zaprzestać spalania różnego rodzaju tworzyw sztucznych w swoich piecach, generując ogromne ilości toksyn trafiających do środowiska.
Z pewnością smog jest niebezpieczny dla naszego zdrowia. Bardzo ważne jest robić wszystko aby redukować ilość emitowanych zanieczyszczeń do środowiska. Z pewnością zanieczyszczenia powietrza nie wpływają korzystnie na nasze zdrowie. Ozon kojarzony jest głównie jako nieszkodliwy gaz. Jak się jednak okazuje może on przyczyniać się do rozwoju miażdżycy postępującej w podobnym tempie jak podczas wypalania jednej paczki papierosów dziennie. Bardzo często słyszy się również o tym, że ludzie chcą być aktywni na świeżym powietrzu, jednak jest to niemożliwe z uwagi na to, że zmuszeni by byli oddychać ogromną ilością zanieczyszczeń, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Jak się również okazuje szkodliwe związki zawarte w powietrzu mogą w negatywny sposób wpływać na utrzymanie właściwej masy ciała. Związki te mogą wywoływać w naszych organizmów szereg reakcji biochemicznych, które przyczyniają się do tego, że łatwiej przybieramy na wadze. Z badań profesora z uniwersytetu w Kaliforni wynika również, że może on niekorzystnie wpływać na nasz apetyt, a także przyczyniać się problemów z utrzymaniem prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Szczególne niebezpieczeństwo stanowią pyły PM2,5. Docierając do pęcherzyków płucnych powodują ich uszkodzenie. Komórki w płucach w wyniku tego zaczynają produkować substancje, które oddziaływują na cały organizm. Dochodzi do zaburzeń pracy w mózgu, co przyczynia się do zbyt dużego apetytu oraz zmian w hormonach, które przyczyniają się do odkładania tkanki tłuszczowej. Podnosi się równocześnie poziom cytokin, które przyczyniają się do rozwoju zapalenia w wielu narządach, co może przyczynić się do rozwoju zespołu metabolicznego. Badanie przeprowadzone przez naukowców wykazały, że u dzieci, których matki w trakcie trwania ciąży, żyły w miejscach w których zanieczyszczenie powietrza było znaczne większe ryzyko rozwoju otyłości w przyszłości. Jest to dowód na to, że dzieci, które jeszcze nie przyszły na świat i nie zaczęły żyć samodzielnie nie mają w stu procentach wpływu na swoje zdrowie, nawet jeśli ich matki przestrzegają wszelkich zaleceń. Jak się okazuje każdego roku ponad 5,5 miliona osób umiera na całym świecie z powodu narażenia na smog. Największa liczba zgonów występuje w Azji, jednak problem ten występuje również w Europie. Jak się okazuje ilość wdychanych zanieczyszczeń w wielu miejscowościach w naszym kraju jest porównywalna do ilości toksycznych związków, które są dostarczane do organizmu po wypaleniu jednej paczki papierosów. Przecież nawet jak na nałogowego palacza jedna paczka papierosów to bardzo duża ilość. Nie można dopuścić do tego aby taki stan cały czas miał miejsce z uwagi na to, że taka sytuacja stanowi dla nas ogromne zagrożenie. Przeprowadzono badania nad tym, że diagnozowana jest coraz większa liczba przypadków rozedmy u osób, które wcześniej nie paliły papierosów. Wynika to właśnie ze wspomnianych zanieczyszczeń, które występują w powietrzu. Objawem tej choroby jest duszność, której w żadnym wypadku nie można bagatelizować ponieważ może przyczynić się do trwałego uszkodzenia płuc. Jeśli ona wystąpi konieczne jest jak najszybsze skonsultowanie się ze specjalistą. W dzisiejszych czasach osoby, które nie palą papierosów, a oddychają zanieczyszczonym powietrzem są skazane na rozwój licznych, groźnych chorób. Wydaje mi się, że póki co jedynym rozwiązaniem (oprócz oczywiście zwiększenie emisji zanieczyszczeń), które pomogłoby rozwiązać ten problem jest stosowanie masek antysmogowych, których wybór na rynku jest coraz większy. Warto zdać sobie sprawę w jaki sposób wybrać odpowiednią dla siebie maskę, tak aby w możliwie największym stopniu uniemożliwiała dostanie się szkodliwych związków do organizmu. Wydaje mi się, że w tak ważnej sprawie w miarę możliwości należy zaopatrzyć się w maski przynajmniej średniej jakości. Jest to bardzo dobra inwestycja jeżeli chodzi o profilaktykę licznych chorób, do rozwoju których przyczynia się smog, które jak czytamy w wielu przypadkach mogą zakończyć się śmiercią. Jestem pewna, że taki zakup jest bardziej opłacalny niż leczenie różnych schorzeń układu oddechowego. Należy pamiętać o tym, że noszenie maski ma sens dopiero wtedy gdy ściśle przylega ona do twarzy, bez występowaina szczelin pomiędzy nią, a twarzą pacjenta przez, które będzie dostawało się powietrze nieoczyszczone przez umieszczone w masce filtry. Przeprowadzone przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów badania wykazały, że niemal połowa z masek dostępnych na rynku nie spełniała swoich funkcji we właściwy sposób, co może narażać ich użytkowników na ciągłe wdychanie szkodliwych związków. Jest to według mnie bardzo duża ilość masek, dlatego kupujący powinni być w szczególności ostrożni. Konieczne jest także kontrolowanie stanów filtrów, których wymiana jest zależna od poziomu zanieczyszczeń w danym mieście. Jeżeli poziom smogu przekracza normy o 300-400 procent, to takie filtry mogą prawidłowo funkcjonować przez 200-300 godzin. Po takiej wymianie filtr może jednak nie przylegać dokładnie do twarzy. Warto również zainwestować w oczyszczacze powietrza do domów czy mieszkań. Nie tylko podczas wietrzenia dostaje się do nich bardzo duża liczba zanieczyszczeń, ale także mogą one pochodzić z farb czy lakierów wykorzystywanych podczas produkcji mebli. Urządzenia te szczególnie są przydatne jeśli domownicy mają problemy z uporczywym kaszlem. Bardzo dobrą formą jest stosowanie się do dosyć powszechnych zaleceń jeżeli chodzi o dbanie o zdrowie. Wśród nich wymienia się chociażby spożywanie dużej ilości owoców oraz warzyw, rezygnowanie ze spożywania słodyczy oraz produktów wysokoprzetworzonych. Wiele pozytywnych cech jest przypisywanych aronii, która zawiera znaczne ilości antyoksydantów, niezbędnych w ochronie komórek. Podobne właściwości mają także borówki amerykańskie, maliny, awokado, jeżyny, brokuły czy czarne jagody. Do diety “antysmogowej” można włączyć również kawę i zieloną herbatę. Warto jest pić również duże ilości wody, co pozwala na usunięcie z organizmu większej ilości szkodliwych substancji. Wciąż bardzo dużym źródłem zanieczyszczeń, które trafiają do atmosfery są domy jednorodzinne, w których spala się rzeczy, które nigdy nie powinny znaleźć się w piecu. Zastanawiam się dlaczego ludzie palą śmieci. Przecież potem sami są zmuszeni do oddychania tym właśnie powietrzem. Czy ich wiedza na temat szkodliwości wszelkich związków, które powstają podczas spalania, a które potem dostają się do organizmu wciąż nie jest odpowiednia? Mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości ulegnie to zmianie.
Od jakiegoś czasu zwraca się uwagę na to, że smog jest niebezpieczny dla naszego zdrowia. Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że aż 91 procent ludzi na świecie oddycha powietrzem, które może stanowić zagrożenie dla zdrowia. W skład smogu wchodzi między innymi ozon, dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, a także pył zawieszony. Najmniejsze cząsteczki są w stanie przeniknąć do całego organizmu i wpływają na niego nawet na etapie tworzenia się komórek rozrodczych, poprzez cały rozwój płodowy, dojrzewanie, aż do późnych lat. W przypadku krótkotrwałego narażenia na działanie smogu mogą pojawić się między innymi zapalenia zatok, podrażnienia oczu, nosa i gardła. Mogą wystąpić także zaostrzenia chorób dotyczących dróg oddechowych takich jak astma oraz przewlekła obturacyjna choroba płuc. Jeżeli chodzi o wysokie poziomy ozonu to może dojść do senności, zmniejszenia wartości ciśnienia tętniczego, zmęczenia oraz bólów głowy i zapalenia oczu. Wspominając o uszkodzeniach komórek rozrodczych należy podkreślić, że może dochodzić do uszkodzenia materiału genetycznego znajdującego się w plemnikach. Według badań konsekwencją takich zdarzeń może być to, że u dzieci w przyszłości zwiększy się ryzyko wystąpienia chorób układu oddechowego, a także alergii oraz pogorszenia zdolności poznawczych. Cząsteczki smogu przedostające się przez barierę łożyskową mogą negatywnie wpływać na rozwój płodu. U dziecka w przyszłości można stwierdzić niższą masę urodzeniową, gorszy rozwój fizyczny, a także przedwczesny poród, który jak wiemy, w wielu przypadkach może negatywnie wpłynąć na zdrowie dziecka. Dodatkowo przeprowadzone w różnych ośrodkach na świecie badaniach wykazały, że dzieci kobiet, które w czasie ciąży były narażone na działanie szkodliwych związków w powietrzu powietrzu miały w przyszłych latach większe ryzyko rozwoju cukrzycy, a także nieprawidłowości w przypadku układu nerwowego. Długofalowe narażenie na czynniki drażniące mogą powodować rozwój przewlekłego stanu zapalnego co może przyczynić się do nieodwracalnych zmian w układzie oddechowym. Na skutek długotrwałej ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza może dochodzić do osłabienia mechanizmów obronnych, który w prawidłowych warunkach zapewnia ochronę poprzez wychwytywanie szkodliwych związków. Jeżeli zaś chodzi o układ sercowo-naczyniowy, to w szczególności narażone są starsze osoby, a także te, które mają już jakieś choroby związane z tym układem. Jak się okazuje smog może negatywnie oddziaływać również na wspomniany układ nawet u małych dzieci. Co ciekawe zanieczyszczenia powietrza, które pochodzą z ruchu ulicznego mogą przyczyniać się do obniżenia poziomu “dobrego” cholesterolu. Badania w naszym kraju wykazały, że szkodliwe związki mogą również zwiększać ryzyko zdarzeń związanych z układem krwionośnym takimi jak zawał serca czy udary mózgu. Wracając jeszcze na chwilę do tematu starszych osób, to warto jest wspomnieć także o tym, że zanieczyszczenia powietrza mogą powodować zwiększone ryzyko rozwoju choroby Alzheimera, która jak się okazuje dotyka coraz większą liczbę osób. W obecnych czasach bardzo wiele mówi się o nowotworach, zapewne z uwagi na to, że trudno jest skutecznie je leczyć. Dlatego ważne jest aby zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia. Zanieczyszczenia powietrza w przypadku ich rozwoju również nie są bez znaczenia ponieważ mogą zwiększyć ryzyko rozwoju raka płuca czy pęcherza. Ponadto związki azotu mogą przyczyniać się do rozwoju raka szyjki macicy oraz mózgu. Natomiast jeżeli chodzi o kobiety w ciąży to narażenie na zanieczyszczenia mogą powodować, że u ich dzieci we wczesnych okresie życia mogą wystąpić nowotwory gałki ocznej, a także białaczki limfoblastycznej. Zanieczyszczenia powietrza niekorzystnie wpływają również na zdrowie psychiczne. Jak się bowiem okazuje dzieci, które mieszkały w miejscach, w których zaobserwowano podwyższony poziom zanieczyszczeń w większej liczbie przypadków doświadczały lęku oraz miały gorszą pamięć i problemy z koncentracją. Musimy pamiętać o tym aby korzystać z odnawialnych źródeł energii. W dzisiejszych czasach istnieje wiele możliwości w jaki sposób można je wykorzystać. Dzięki temu spalonych zostanie mniej surowców w celu wytworzenia energii, a co za tym idzie do powietrza przedostanie się mniejsza ilość toksycznych związków. Dotyczy to zarówno elektrowni ale także gospodarstw domowych. Istnieją bowiem ogniwa fotowoltaiczne, dzięki którym energia pochodząca ze Słońca może zostać zamieniona w prąd elektryczny, który w zupełności wystarcza do zaspokojenia potrzeb gospodarstwa domowego. Aktualnie istnieje bardzo dobry okres na zdecydowanie się na tego typu rozwiązania bowiem można liczyć na wysokie dotacje, które są w stanie pokryć znaczną część inwestycji. Dobrą wiadomością jest to, że od początku lipca bieżącego roku ma wejść rozporządzenie dzięki, któremy na rynku ma przestać być dostępne paliwo, w szczególności złej jakości węgiel, który przyczynia się do powstania emisji dużej ilości zanieczyszczeń. Dodatkowo mają być przeprowadzone kontrole dotyczące sprzedawców pieców oraz wypisywane kary za sprzedaż kotłów, które nie spełniają odgórnie narzuconych norm. Moim zdaniem takie działanie jest jak najbardziej odpowiednie i jak przekonują eksperci być może w ciągu kilku lat będzie istniała możliwość zaobserwowania zmian jeżeli chodzi o jakość powietrza. Warto wspomnieć o tym, że dosyć surowe zakazy, które zostały wprowadzone w Krakowie okazały się skuteczne ponieważ jakość powietrza w pewnym stopniu uległa poprawie. Problemem jednak wciąż są okoliczne gminy, z których zanieczyszczenia trafiają do tego miasta. Zostanie on rozwiązany, gdy podobna działania będą podjęte właśnie w tych miejscach. Kraków może być miastem, za którym powinny podążyć także inne miejscowości w Polsce bowiem doskonale wiemy w jakim stopniu szkodliwe są zanieczyszczenia powietrza na nasze zdrowie. Jak się okazuje problemem jest również to, że liczne samorządy, które w nieprawidłowy sposób korzystają z funduszy europejskich. Dobrą informacją jest to, że tych środków jest dosyć dużo jednak należałoby może skupić się na tym aby zatrudnić odpowiednie osoby, które mają doświadczenie w takich inwestycjach, aby zrobili to w jak najlepiej. Chodzi między innymi o to, że uzyskują one pieniądze na sadzenie nowych drzew czy też zakup oczyszczaczy powietrza do szkół, a nie pomagają mieszkańcom gmin w przygotowywaniu projektów, których celem jest wymiana starych pieców na nowocześniejsze. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich regionów w naszym kraju jednak moim zdaniem dobrze by było coś zmienić w tej kwestii aby zapewnić pomoc osobom, które mogą mieć problem ze składaniem wniosków ponieważ nigdy w przeszłości nie mieli okazji, ani potrzeby aby to robić. Z ciekawym pomysłem wychodzą banki w naszym kraju bowiem od września bieżącego roku będą przyznawane pożyczki osobom, które nie mają odpowiedniej ilości środków finansowych, a które chcą wprowadzić modyfikację w swoich domach, a których celem będzie między innymi zredukowana emisja zanieczyszczeń do środowiska. Chodzi między innymi o termomodernizację, a także wymianę starych pieców. Jak na razie w ramach projektu wymieniono ich około 60 tysięcy, a według prognoz będzie to mniej więcej 3 miliony. Należy pamiętać o tym, że wiele osób może mieć problem z wystawieniem odpowiedniego wniosku dlatego też prowadzone są odpowiednie kroki aby to uprościć. Dzięki temu wniosek o dotację będzie można złożyć zaledwie w ciągu 15 minut. W naszym kraju jest około 5,5 miliona domów jednorodzinnych. Jak się okazuje w przypadku 70 procent konieczne są inwestycje w wymianę źródeł ciepła, a także termomodernizacje co pozwoli na zredukowanie zapotrzebowania energetycznego budynków. Z pewnością sezon, w którym zanieczyszczenia powietrza utrzymują się na wysokim zbliża się ku końcowi, jednak jest to moment, w którym należy podjąć właściwe działania, aby nie był on tak duży w kolejnych latach ponieważ według licznych danych bardzo niekorzystnie wpływa on na nasze zdrowie. Warto jest skupić się na tym aspekcie ponieważ ogromna liczba mieszkańców nie tylko Polski ale i całego świata mieszka w miastach, oddycha zanieczyszczonym powietrzem. Jak się okazuje na całym świecie z powodu szkodliwych związków znajdujących się w powietrza umiera 4,2 miliona osób. Jeżeli zaś chodzi o zanieczyszczenia występujące w pomieszczeniach spowodowanych niesprawnymi piecami, niskiej jakości paliwami, a także braku skutecznej wentylacji umiera 3,8 miliona osób. Pamiętajmy o tym, że istnieje wiele form walki z zanieczyszczeniami powietrza i każdy z nas może przyczynić się do tego aby jego jakość w przyszłości była lepsza co zapewni zdrowie nam, naszym bliskim, a także przyszłym pokoleniom.
Oddychanie smogiem przyczynia się do pogorszenia zdolności poznawczych i jest ono szczególnie niebezpieczne wśród najmłodszej i najstarszej części społeczeństwa. Osoby żyjące w zanieczyszczonym środowisku częściej mają problemy z koncentracją, częściej chorują na ADHD lub stwierdza się u nich dysleksję lub dyskalkulię. W naszym kraju bardzo często słyszy się o tym, że w powietrzu znajdują się rekordowe ilości pyłów zawieszonych, a także rakotwórczego bezno(a)pirenu. Co ciekawe w niektórych polskich miastach normy zostały przekroczone w większym stopniu niż w niektórych metropoliach na terenie Azji, gdzie smog jest powszechnym zjawiskiem od wielu lat. Tworzy się on w wyniku mieszania się naturalnie występującej mgły z zanieczyszczeniami dostającymi się do powietrza, których źródłem są na przykład dymy pochodzące z pieców czy spalin samochodowych. W skład smogu często wchodzą toksyczne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, dioksyny, metale ciężkie czy furany. Występują też różnych rozmiarów pyły, które często są mniejsze niż średnica włosa i bez problemu, bardzo szybko bo w zaledwie minuty od dostania się do naszego organizmu dostają się do układu krwionośnego, a w dalszej kolejności do tkanek. Wcześniej wspominany bezno(a)piren jest właśnie wielopierścieniowym węglowodorem aromatycznym o silnym działaniu rakotwórczym. Nasz kraj od dawna zajmuje pierwsze miejsce jeżeli chodzi o zawartość tego związku w powietrzu. W Polsce wciąż istnieje problem jeżeli chodzi o ogrzewanie domów. Co prawda zimy są coraz mniej surowe, a na zewnątrz panują znacznie wyższe temperatury niż w poprzednich latach co wiąże się z tym, że w wielu domach spala się mniejsze ilości węgla, a większe drewna, to pomimo tego wciąż utrzymuje się problem smogu w wielu polskich miejscowościach. Problemem jest to, że wiele pieców nie spełnia żadnych standardów emisyjnych. W naszym kraju piecami węglowymi ogrzewa się około 3,5 miliona domów. Każdego roku sprzedawanych jest ich około dwieście tysięcy, z czego 70 procent nie spełnia norm jakości. Często właśnie w nich spala się różnego rodzaju tworzywa, które powinny zostać ponownie wykorzystane. W wielu przypadkach wykorzystuje się również tak zwany muł i miał węglowy, które zawierają znaczne ilości siarki oraz chloru. Według danych piece te odpowiadają za 46 procent emitowanych do atmosfery pyłów PM10 oraz 80 procent wspomnianego rakotwórczego bezno(a)pirenu. Innym źródłem zanieczyszczeń jest transport, który w naszym kraju z roku na rok rozwija się coraz bardziej. Da się zauważyć rosnącą ilość samochodów. W naszym kraju na jednego mieszkańca przypada więcej samochodów niż przykładowo w Europie Zachodniej. Doskonale wiemy o tym, że są to kraje dużo bardziej zamożne i z pewnością ludzie mogliby sobie pozwolić na zakupy kolejnych samochodów. Warto jednak zaznaczyć, że często byłyby to nowoczesne samochody, które w mniejszym stopniu powodowałyby zanieczyszczenia powietrza. Być może mniejsza ilość samochodów wynika ze świadomości, że warto jest w miarę możliwości poruszać się środkami komunikacji miejskiej czy też na piechotę lub rowerami. Co prawda pewną część z nich coraz częściej zaczynają stanowić samochody hybrydowe lub elektryczne jednak moim zdaniem wciąż jest ich zbyt mała liczba. Samochody generują średnio 10 procent zanieczyszczeń jednak na przykład w stolicy naszego kraju jest to już 60 procent. Warto zaznaczyć, że do naszego kraju wciąż sprowadza się ogromne ilości samochodów z silnikami zasilanymi olejem napędowym, co wiąże się z emisją do powietrza ogromnych ilości lotnych substancji organicznych czy tlenków azotu. Źródłem zanieczyszczenia są także zużywane klocki hamulcowe czy opony. Dobrą informacją jest to, że sytuacja nieco się zmieniła jeżeli chodzi o przemysł. Odpowiedzialny jest on za jedną piątą zanieczyszczeń, ale z roku na rok systematycznie spada. Wszystkie te zanieczyszczenia w pewnym momencie trafiają do naszego organizmu dlatego ważne jest wspomnienie o tym jaki ma to wpływ na nasze zdrowie, a jak się okazuje wraz z kolejnymi przeprowadzanymi badaniami, może być on bardzo duży.W naszym kraju z powodu zanieczyszczeń powietrza każdego roku umiera około 45 tysięcy osób. W skali światowej mówi się aż o 4 milionach przedwczesnych zgonów z tego właśnie powodu. Przy znacznie przekroczonych normach jeżeli chodzi o toksyczne substancje bardzo szybko mogą pojawić się pewne objawy. Mowa o kaszlu, zaczerwienieniu i zapaleniu spojówek, katarze, problemach z oddychaniem, osłabieniem organizmu czy bólach głowy. Są to jedne z pierwszych symptomów, które mogą świadczyć o tym, że jesteśmy skazani na oddychanie zanieczyszczonym powietrzem. W dzisiejszych czasach istnieje coraz więcej sposobów, które możemy wykorzystać aby zabezpieczyć się przed smogiem. Wśród nich wymienia się popularne maski antysmogowe. W ostatnim czasie pojawiły się także chusty. Z pozoru wyglądają na zwykły element ubioru, jednak wewnątrz niej znajdują się bardzo dobrej jakości filtry. Jedna z warstw zbudowana jest z nanowłókien co umożliwia zatrzymanie zanieczyszczeń o wielkości nawet PM0,1. Dodatkowo filtruje nie tylko pyły zawieszone ale także bakterie, niektóre wirusy, kurz, pestycydy, dym papierosowy oraz zanieczyszczenia pochodzące ze spalin samochodowych. Druga z warstw stworzona z węgla aktywnego i ma stanowić zabezpieczenie przed gazami czy też nieprzyjemnymi zapachami. Gdy wiemy, że możemy być narażeni na zanieczyszczenia wystarczy szczelnie umieścić ją na twarzy, podobnie jak w przypadku maski antysmogowej. Jak się okazuje poziom filtracji szkodliwych zanieczyszczeń był zbliżony do stu procent. Nie ma wątpliwości co do tego, że smog stanowi zagrożenie zarówno dla dzieci, ale także starszych osób. W dzisiejszych czasach musimy być coraz bardziej świadomi tego jakie zagrożenie dla naszego zdrowia on stanowi. Wysokie zawartości metali ciężkich takich jak arsen, kadm, ołów czy nikiel mogą przyczynić się do uszkodzenia kości, nerwów oraz mózgu. Dwutlenek siarki i tlenki azotu negatywnie wpływają na układ oddechowy. Pierwszy z nich przyczynia się do zwężenia się dróg oddechowych,a drugi może powodować zaburzenia w procesie rozwojowym dzieci. PM2,5 i PM10 mają z kolei zdolność przenikania przez łożysko i trafiania do krwioobiegu płodu, co może przyczyniać się do rozwoju wad wrodzonych. Badania przeprowadzone przez naukowców z naszego kraju wykazały, że dzieci matek narażonych na większe poziomy zanieczyszczeń rodziły się z mniejszą masą urodzeniową oraz mniejszym obwodem głowy. Lista chorób wywołujących przez smog jest naprawdę długa. Są to choroby bardzo powszechnie występujące w społeczeństwie. Wśród nich wymienia się między innymi niewydolność serca, miażdżycę, udary niedokrwienne, zaburzenia rytmu serca czy nadciśnienie tętnicze. Metale ciężkie, tlenki azotu, siarki, rakotwórcze substancje przyczyniają się do rozwoju nowotworów. Często mówi się o nowotworze płuc, który jest diagnozowany u 19 tysięcy osób każdego roku w naszym kraju. W wielu przypadkach są to osoby, które nie paliły papierosów, a jak się okazuje zanieczyszczenia powietrza są drugim, po papierosach czynnikiem, który w największym stopniu przyczynia się do rozwoju tego raka. Nie ma też żadnych wątpliwości, że odgrywa także istotną rolę jeżeli chodzi o choroby układu oddechowego. Zanieczyszczenia powietrza zaostrzają astmę oraz wpływają na zwiększoną umieralność z powodu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. W negatywny sposób wpływa także w przypadku terapii zapalenia płuc czy oskrzeli. W ostatnim czasie da się zauważyć, że coraz więcej osób ma problemy z płodnością. Okazuje się, że zanieczyszczenia powietrza mogą przyczyniać się do obniżenia poziomu testosteronu w przypadku mężczyzn, uszkadzając ponadto plemniki. Jeżeli zaś chodzi o kobiety to może mieć związek z przedwcześnie występującym porodem. Dodatkowo jak się okazuje mogą odgrywać istotną rolę w przypadku chorób, których etiologia nie jest do końca poznana. Mowa o chorobie Alzheimera oraz chorobie Parkinsona. Według badań demencja częściej jest stwierdzana u osób, które mieszkają blisko głównych dróg co ma związek z wyższym poziomem zanieczyszczeń. Dodatkowo coraz częściej występująca depresja również jest wiązana z toksycznymi związkami zawartymi w powietrzu.