Kobiety spełniające zdrowotne lub wiekowe kryteria mają w Polsce zapewniony bezpłatny dostęp do Programu badań prenatalnych. Jednak w ocenie NIK taki podział nie ma uzasadnienia, ponieważ żadna grupa wiekowa ciężarnych nie jest zupełnie wolna od ryzyka wad wrodzonych u dzieci, i choć prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest zróżnicowane, nie są to różnice tak diametralne, żeby pozbawiać którąkolwiek z grup przyszłych mam prawa do bezpłatnych nieinwazyjnych badań prenatalnych.

NIK podkreśla, że dotychczasowe efekty Programu i wyniki kontroli potwierdzają, że dostęp do bezpłatnych, nieinwazyjnych badań prenatalnych, pozwalających na wykluczenie lub stwierdzenie u nienarodzonego dziecka wad rozwojowych i umożliwiających szybkie podjęcie leczenia, powinny uzyskać wszystkie kobiety w Polsce.

Dane statystyczne, informujące o liczbie dzieci urodzonych z wrodzonymi wadami rozwojowymi przez matki w wieku poniżej 35 lat, opinia Konsultanta Krajowego w dziedzinie Perinatologii, oraz ustalenia kontroli NIK wskazują na konieczność podjęcia przez ministra właściwego do spraw zdrowia działań mających na celu objęcie badaniami prenatalnymi nieinwazyjnymi wszystkich kobiet w ciąży, bez względu na wiek.

Zdaniem NIK, przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej, sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem powinny zostać doprecyzowane tak, aby informowanie kobiety do 10 tygodnia ciąży o możliwości wykonania badań w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie oraz dokumentowania w historii zdrowia i choroby pacjentki przekazania tej informacji przez lekarza stało się obowiązkowe.

NIK widzi zasadność podjęcia przez Prezesa NFZ działań mających na celu upowszechnienie wśród poszczególnych oddziałów NFZ, jako dobrej praktyki, podziału obszarów kontraktowania świadczeń realizowanych w ramach Programu badań prenatalnych, na mniejsze obszary (np. powiaty), co powinno sprzyjać poprawie dostępności do tych świadczeń, a pośrednio wpłynąć na wzrost uczestnictwa kobiet w tym Programie.

Źródło: NIK