Do 24 sierpnia 2023 r. wszystkie placówki medyczne powinny mieć wdrożony standard organizacyjny leczenia bólu przewlekłego. 17 lipca w Sejmie, podczas posiedzenia parlamentarnego zespołu ds. praw pacjentów, odbyła się konferencja prasowa z udziałem Rzecznika Praw Pacjenta, poświęcona poprawie jakości opieki nad pacjentem z bólem przewlekłym.

Konferencja poprzedziła debatę, która dotyczyła ścieżki leczenia pacjenta z bólem przewlekłym w Polsce. Podczas wydarzenia, Bartłomiej Chmielowiec, odniósł się do nowych rozwiązań systemowych w zakresie poprawy jakości opieki nad pacjentem z bólem przewlekłym.

Posiedzenie Zespołu ds. praw pacjenta prowadziła poseł Violetta Porowska, która podkreśliła znaczenie wejścia w życie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego leczenia bólu w warunkach ambulatoryjnych. Standard ten nakłada na lekarza obowiązek oceny, monitorowania i właściwego leczenia bólu przewlekłego.

- Cieszę się, że standard organizacyjny leczenia bólu znalazł się w naszym porządku prawnym. Wypełnia treścią art. 20a ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta czyli prawo do leczenia bólu. Będzie realizowany we wszystkich placówkach medycznych – powiedział Bartłomiej Chmielowiec – Największym wyzwaniem będzie sprawne wdrożenie tego standardu. Pierwszym krokiem do tego celu jest edukacja pacjentów przy wsparciu organizacji pozarządowych. Będziemy ich stale o tym standardzie informować. Druga sprawa to edukacja placówek medycznych we współpracy z Polskim Towarzystwem Medycyny Rodzinnej. Podejmiemy też działania o charakterze systemowym, które pozwolą zebrać informacje jak standard został wdrożony w poszczególnych placówkach medycznych – dodał Rzecznik.

Adam Niedzielski, Minister Zdrowia podkreślił znaczenie walki z bólem, które wpisuje się w reformę opieki koordynowanej w podstawowej opiece zdrowotnej. - Budujemy ścieżki pacjenta z bólem z koordynatorem w postaci lekarza POZ. To rozwiązanie zredukuje kolejki na poziomie leczenia specjalistycznego - powiedział Minister.

23 marca 2017 roku, została uchwalona nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, która gwarantuje, każdemu pacjentowi prawo do łagodzenia bólu. Do 2017 roku prawo to było gwarantowane jedynie pacjentom w stanie terminalnym. 9 lutego 2023 roku opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie w sprawie standardu organizacyjnego leczenia bólu w warunkach ambulatoryjnych. Jest to pierwszy standard leczenia bólu w Polsce. Rozporządzenie systematyzuje różne aspekty leczenia bólu przewlekłego czy ostrego, wskazując ścieżkę postępowania. Do 24 sierpnia 2023 r. wszystkie placówki medyczne powinny dostosować się do norm określonych przed ten standard organizacyjny.

Zgodnie z rozporządzeniem, pierwszym elementem standardu postępowania jest ocena bólu u pacjenta. Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, badanie przedmiotowe, badanie z użyciem skali natężenia bólu i badania pomocnicze. Wywiad lekarski powinien skupiać się na poszukiwaniu przyczyn, ocenie natężenia bólu, charakterze i okolicznościach jego występowania, informacjach o dotychczasowym leczeniu, wypływie dolegliwości na jakość życia pacjenta oraz dolegliwościach, które mogą wynikać bezpośrednio z bólu. Bardzo ważne jest, aby badanie przedmiotowe było nakierowane na objawy bólów, które pacjent opisał w wywiadzie.

Istotnym elementem standardu jest obowiązkowe dołączenie do historii choroby pacjenta karty oceny natężenia bólu. Stanie się ona obowiązkowym elementem dokumentacji medycznej i umożliwi monitorowanie dolegliwości bólowych. Standard precyzuje rodzaje leczonego bólu u pacjentów – ból, który stanowi istotny problem kliniczny (ból wymagający leczenia w opinii pacjenta lub lekarza), i ból przewlekły – ból bez oczywistej biologicznej wartości, który zwykle trwa dłużej niż trzy miesiące i nie pełni już roli ostrzegawczo-obronnej.

Ponadto, bardzo ważna jest edukacja pacjenta z dolegliwościami bólowymi dotycząca stosowanego leczenia, jak również farmakoterapii.

Rzecznik Praw Pacjenta, obok Ministra Zdrowia, jest honorowym patronem Kampanii Nie Musi Boleć, organizowanej przez Polskie Towarzystwo Badania Bólu oraz Fundację Eksperci Dla Zdrowia.

W debacie uczestniczyli również przedstawiciele Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Narodowego Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej.

Zgodnie z badaniami epidemiologicznymi w Polsce z powodu bólu przewlekłego cierpi 27% dorosłych osób, które funkcjonują na co dzień z bólem przewlekłym, o różnym nasileniu i etiologii. 20% z tych osób deklaruje, że nie byłoby w stanie tolerować silniejszego bólu. Zgodnie z opiniami ekspertów leczenie tych pacjentów powinno być wielokierunkowe.

Zobacz: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 lutego 2023 r. w sprawie standardu organizacyjnego leczenia bólu w warunkach ambulatoryjnych [Plik PDF]


Źródło: Biuro RPP