Strategia Walki z Rakiem w Polsce 2015-2024 została już przekazana do Ministerstwa Zdrowia - poinformował w czwartek (3 lipca) podczas konferencji w Warszawie prof. Jacek Jassem, do nie-dawna przewodniczący Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.

- Powodem powstania Strategii jest długotrwała, pogłębiająca się frustracja polskiego środowiska medycznego, które od dawna nie ma możliwości wykorzystania wszystkiego, co oferuje pacjentowi współczesna medycyna. Dlatego nasz kraj rażąco odstaje od reszty Europy, a polscy chorzy nie mają dostępu do tego, co jest w zasięgu innych. Taka sytuacja uniemożliwia w zasadzie lekarzom wykonywanie zawodu - mówił prof. Jassem.

Przypomniał, że nad Strategią pracowało społecznie, bez wynagrodzenia, wielu lekarzy (onkologów i nie tylko), ekonomistów, ekspertów w dziedzinie ochrony zdrowia.

- Od samego początku działaliśmy w uzgodnieniu z resortem zdrowia, aby nasz projekt nie okazał się kolejną petycją, ale czymś znacznie więcej - wskazał profesor.

30 celów operacyjnych
Strategia Walki z Rakiem w Polsce (dokument liczący 142 strony) opracowana została zgodnie z zaleceniami WHO i KE. Zawiera kompleksowe podejście do problemu zwalczania chorób nowotworowych i obejmuje nie tylko zakres ochrony zdrowia, ale także kwestie związane z edukacją, nauką i pomocą socjalną.

Głównym celem Strategii jest poprawa populacyjnych wskaźników zachorowalności i umieralności związanych z chorobami nowotworowymi w Polsce oraz poprawa jakości życia chorych na nowo-twory. Strategia proponuje podjęcie 90 działań, które zrealizują 30 celów operacyjnych w 5 obszarach: organizacji i zarządzania systemem zwalczania chorób nowotworowych, nauki i badań nad rakiem,  profilaktyki pierwotnej i wtórnej, diagnostyki i leczenia oraz jakości życia w trakcie i po leczeniu.

Strategia Walki z Rakiem proponuje nowe rozwiązania dla każdego z odcinków drogi, jaką przebywa pacjent onkologiczny: podejrzenia nowotworu, jego rozpoznawania, leczenia, rehabilitacji i opieki paliatywnej.

Podejrzenie, diagnostyka, leczenie
Twórcy Strategii zwracają uwagę, że na etapie wczesnego podejrzenia choroby nowotworowej bardzo istotna jest rola lekarza POZ. W porozumieniu zawartym pomiędzy lekarzami POZ a onkologami zaproponowano zatem wyposażenie lekarzy POZ w dodatkowe kompetencje diagnostyczne oraz przejęcie przez nich koordynacji pierwszego etapu postępowania prowadzącego do rozpoznania lub wykluczenia nowotworu.

Ponadto w ciągu pięciu lat miałaby powstać - na bazie już istniejących placówek - sieć 200-300 ośrodków szybkiej diagnostyki onkologicznej (OSD). Będzie w nich realizowany, według jednolitych standardów jakościowych i proceduralnych, bez limitów ilościowych, pełny proces diagnostyczny.

Jeśli chodzi o etap leczenia onkologicznego, decyzja o wyborze sposobu terapii podejmowana będzie z udziałem pacjenta, według ujednoliconego wzorca, przez wielodyscyplinarne konsylium lekarskie, w skład którego wejdą co najmniej onkolog kliniczny, radioterapeuta i chirurg. Efektem konsultacji ma być ustalenie szczegółowego planu leczenia, przy czym jego realizacja będzie nadzorowana przez koordynatora (przewodnika pacjenta w całym procesie leczenia). W procesie tym będą obowiązywały cyklicznie publikowane, aktualizowane standardy i zalecenia terapeutyczne, a wszelkie odstępstwa od nich będą musiały być umotywowane i udokumentowane.

Sieć ośrodków onkologicznych
Istotnym założeniem Strategii jest wskazanie pożądanego krajobrazu opieki onkologicznej. Chorzy na najczęstsze rodzaje nowotworów: piersi, jelita grubego, gruczołu krokowego i płuca, powinni mieć możliwość leczenia blisko miejsca zamieszkania, w docelowo gęstej sieci ośrodków kompetencji zajmujących się kompleksową diagnostyką i leczeniem tych nowotworów.

Pacjenci z nowotworami ośrodkowego układu nerwowego, układu moczowego i narządów miednicy mniejszej, powinni trafić pod opiekę specjalistycznych ośrodków onkologicznych. Z kolei skomplikowane przypadki kliniczne i nowotwory rzadkie winny znaleźć się w gestii centrów doskonałości, które zajmą się także badaniami naukowymi i edukacją.

Ważnym aspektem, na który zwracają uwagę twórcy Strategii, jest ponadto konieczność stopniowego przesuwania trybu leczenia ze szpitalnego na ambulatoryjny i jednodniowy, bowiem o hospitalizacji pacjenta powinny decydować wyłącznie względy medyczne. Transport oraz zakwaterowanie poza szpitalem powinny podlegać refundacji.

Strategia koncentruje się także na dostępności nowoczesnych metod leczenia, wprowadzeniu szybkiej ścieżki dla niektórych decyzji refundacyjnych, łatwiejszych zmianach w programach lekowych i rozwoju diagnostyki molekularnej, decydującej o zastosowaniu leczenia celowanego.

- Chodzi o to, aby pacjent wiedział, że jego państwo pomoże mu wrócić do zdrowia, a jeśli nie będzie to możliwe,  udzieli wsparcia w godnym odejściu - wyjaśniał prof. Jassem.

Dlatego w Strategii położony został nacisk na rozwój różnych form opieki hospicyjnej i paliatywnej, instytucjonalne wsparcie opieki domowej oraz utworzenie sieci poradni leczenia bólu nowotworowego.

Dokument omawia także szeroko kwestie związane z profilaktyką pierwotną i wtórną.

O wdrożeniu Strategii w życie
Strategia Walki z Rakiem zakłada, że system zwalczania chorób nowotworowych będzie zarządza-ny na podstawie systematycznie zbieranych i analizowanych danych oraz monitorowania wskaźników jakości - twórcy dokumentu zaproponowali zestaw ponad 100 wskaźników. Uważają ponadto, że dla sprawnego wdrożenia zadań Strategii w życie niezbędne jest powołanie podmiotu koordynującego, przy czym w okresie przejściowym powinna to być komórka wydzielona w strukturach MZ, a docelowo - samodzielna organizacja.

- Strategia Walki z Rakiem stanowi dowód na to, że społeczeństwo obywatelskie jest w stanie wiele zdziałać, nawet w sytuacji, gdy występuje duże zróżnicowania podejść i koncepcji - zauważył Igor Radziewicz-Winnicki, wiceminister zdrowia.

Dodał, że resort zdrowia także dostrzega problem, czego przykładem jest fakt, że tzw. pakiet kolejkowy i onkologiczny konsumują dużą liczbę postulatów zawartych w Cancer Planie. Obecnie chodzi jedynie o to, aby mogły być one realizowane od stycznia 2015 r.

Z kolei Maciej Piróg, doradca prezydenta RP w dziedzinie ochrony zdrowia zwracał uwagę na wątpliwości i zagrożenia towarzyszące temu projektowi.

- Jak mają się do siebie rozwiązania Strategii i wspomnianego pakietu kolejkowego: czy się nawzajem uzupełniają czy wykluczają? - pytał Maciej Piróg. - Konieczne jest bowiem, aby te dwa rozwiązania były kompatybilne - podkreślił. 

- Pozostają jeszcze obawy pacjentów, którzy uważają, że realizacja postulatów związanych z leczeniem nowotworów spowoduje przesunięcie środków w kierunku onkologii i pogorszenie sytuacji pozostałych chorych.  Na koniec mamy jeszcze jeden problem: chodzi o różnicę zdań w tej kwestii w samym środowisku medycznym. Wydaje się, że ostateczne powodzenie tego przedsięwzięcia wymaga porozumienia i współpracy lekarzy - wskazał doradca prezydenta.

Źródło: www.rynekzdrowia.pl