30 tys. przeszkolonych nauczycieli, 31 tys. Sport-Klubów, 780 tys. godzin dodatkowych zajęć ruchowych, 325 tys. uczniów – to najważniejsze dane opisujące dwie edycje projektu „WF z AWF”. Wkrótce startuje kolejna odsłona przedsięwzięcia „WF z AWF: Aktywny dzisiaj dla zdrowia w przyszłości”. Jej celem będzie m.in. kształtowanie fundamentalnych umiejętności ruchowych wśród uczniów. Na trzy edycje programu wspierającego i rozwijającego aktywność fizyczną dzieci i młodzieży MEiN przekaże łącznie 100 mln zł.

Odbudowa kondycji fizycznej uczniów

Podsumowanie dwóch edycji programu „WF z AWF. Aktywny powrót uczniów do szkoły po pandemii” oraz przedstawienie założeń kolejnej odsłony projektu to główny temat konferencji zorganizowanej w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W wydarzeniu uczestniczyli: minister Przemysław Czarnek, rektor AWF w Warszawie prof. Bartosz Molik oraz eksperci kierujący zespołami badawczymi: prof. Paweł Tomaszewski (koordynator zespołu ds. sprawności fizycznej) oraz prof. Hubert Makaruk (koordynator zespołu ds. fundamentalnych umiejętności ruchowej).

– Ponad 2 lata temu spotkaliśmy się z rektorem AWF im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie i postanowiliśmy, że przystępujemy do naukowego trybu odbudowywania kondycji fizycznej dzieci i młodzieży. Kondycji, która i wcześniej nie była najlepsza, natomiast okres pandemii koronawirusa tę sytuację tylko pogorszył, dlatego rozpoczęliśmy program „WF z AWF” – mówił Minister Edukacji i Nauki podczas konferencji.

– Dziś, 2 lata po rozpoczęciu tego programu, kontynuujemy go w tym roku pod nieco zmienioną nazwą „WF z AWF: Aktywny dzisiaj dla zdrowia w przyszłości” – mówił minister, zwracając uwagę na aspekt naukowy projektu i wykorzystanie zgormadzonych danych w badaniach ekspertów z AWF.

– Ponad 100 mln zł środków z Ministerstwa Edukacji i Nauki zaangażowanych w ten projekt, łącznie z tym rokiem, dało efekt w postaci ponad 30 tys. Sport-Klubów i kilkuset tysięcy dzieci i młodzieży, głównie ze szkół podstawowych, głównie z klas I-III, które aktywnie uczestniczą każdego tygodnia w zajęciach w ramach Sport-Klubów – mówił minister Przemysław Czarnek, podsumowując rezultaty dwóch edycji programu.

Efekty prac zespołów badawczych

Jak podkreślał rektor AWF w Warszawie prof. Bartosz Molik, eksperci już od lat 90. XX wieku wskazywali na problemy młodego pokolenia z nadwagą i otyłością, wadami postawy i sprawnością fizyczną. Pandemia pogłębiła ten trend i spowodowała nasilenie się problemów zdrowotnych wśród dzieci i młodzieży. Odpowiedzią na to zjawisko był program „WF z AWF”, który – jak wskazywał rektor AWF w Warszawie – jest unikatowym przedsięwzięciem na skalę nie tylko europejską, ale i światową.

W ramach programu działają 3 zespoły badawcze:

• monitoringu kondycji fizycznej,
• fundamentalnych umiejętnościach ruchowych,
• alfabetu ruchowego.

Badania ekspertów, które koncertowały się na fundamentalnych umiejętnościach ruchowych, potwierdziły ogromny spadek poziomu sprawności fizycznej, szczególnie w ostatniej dekadzie. Aż 94 proc. dzieci posiada niewystarczający poziom kompetencji ruchowych, a 57 proc. nie umie skakać przez skakankę.

Jednocześnie badacze zaobserwowali, że dzieci, które regularnie uczestniczyły w Sport-Klubach, poprawiły swoją kondycję i wydolność. Dlatego też, na co wskazywał prof. Bartosz Molik, konieczne jest zachęcenie młodych ludzi do większej aktywności fizycznej. Wpływa ona pozytywnie nie tylko na stan zdrowia, ale także na samopoczucie i kondycję psychiczną.

Monitoring kondycji fizycznej

Podczas konferencji prasowej prof. Paweł Tomaszewski przedstawił najważniejsze informacje dotyczące Sport-Klubów. W latach 2021-2022 w ramach 31 tys. Sport-Klubów przeprowadzono 780 tys. dodatkowych godzin zajęć ruchowych, w których uczestniczyło 325 tys. uczniów.

50 proc. zajęć w ramach Sport-Klubów było przeprowadzonych w klasach I-III. Te dane korespondują z założeniami programu, którego celem jest zachęcanie do aktywności fizycznej od najmłodszych lat.

U uczniów, którzy uczestniczyli w dodatkowych zajęciach sportowych, zaobserwowano poprawę wszystkich prób sprawności fizycznej. Większe były także przyrosty wyników prób sprawności (3-8 proc.) niż u rówieśników sprzed dekady.

Prof. Paweł Tomaszewski zapowiedział kolejne badania (I tura na przełomie maja i czerwca, II tura w listopadzie), przygotowanie materiałów instruktażowych dla nauczycieli oraz kontrolę prowadzonych pomiarów. Podkreślił, że dziecko aktywne to dziecko zdrowe, które potrafi budować relacje społeczne i uzyskuje lepsze wyniki nauce.

Fundamentalne umiejętności ruchowe – inwestycja w przyszłość

Fundamentalne umiejętności ruchowe to m.in. bieg, skok, chwyt, rzut, umiejętność zachowania równowagi. Są to sprawności potrzebne w różnych aspektach życia człowieka. Umiejętności ruchowe specjaliści z AWF przebadali wśród uczniów ze wszystkich województw, w szkołach małych i dużych, miejskich i wiejskich. Wyniki badań przedstawił prof. Hubert Makaruk, koordynator zespołu ds. fundamentalnych umiejętnościach ruchowych.
Wybrane wyniki badań:

• 94 proc. dzieci posiada niewystarczający poziom kompetencji ruchowej
• 57 proc. dzieci nie umie skakać przez skakankę
• 88 proc. dzieci z klas I-III nie potrafi wykonać przewrotu w przód
• 86 proc. dzieci z klas I-III nie potrafi wykonać rzutu i chwytu odbitej od ściany piłki tenisowej
• 74 proc. dzieci z klas IV-VI nie potrafi kozłować
• 78 proc. uczniów z klas VII-VIII nie potrafi pokonywać przeszkód w biegu

Zdaniem prof. Huberta Makaruka, aby podnosić poziom kompetencji ruchowych wśród dzieci i młodzieży, lekcje wychowania fizycznego powinny mieć charakter celowy i edukacyjny, być skoncentrowane na nauczaniu fundamentalnych umiejętności ruchowych oraz powiązane z wartościami ważnymi dla uczniów. Stąd też ważne jest podnoszenie kompetencji nauczycieli, by zdobyli umiejętności i aktualną wiedzę potrzebną do pracy z dziećmi i młodzieżą, a także zachęcanie uczniów do udziału w dodatkowych zajęciach ruchowych. Temu służy program „WF z AWF”. Jak pokazują badania, dzieci, które regularnie uczestniczą w zajęciach organizowanych w ramach Sport-Klubów, poprawiły swoją kondycję fizyczną.

Wspieranie aktywności fizycznej dzieci i młodzieży

– „WF z AWF” to jest odpowiedź naukowa na problemy z aktywnością fizyczną dzieci i młodzieży – mówił minister Przemysław Czarnek. Jednocześnie zaznaczył, że prowadzone są inne działania, które wspierają aktywność ruchową uczniów. Stąd też m.in. różne inwestycje w infrastrukturę edukacyjną i nowych budowa hal sportowych. Ważna jest także postawa rodziców, którzy będą zachęcać swoje dzieci do regularnych ćwiczeń.

Źródło: Ministerstwo Edukacji i Nauki