Podawanie adrenaliny w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego nie mieści się w zakresie pierwszej pomocy. RPO skierował pismo do MZ, w którym zapytał, kto w placówce oświatowej może podać dziecku lek w przypadku ataku choroby. Resort zdrowia poinformował Rzecznika, że w najbliższym czasie zostaną podjęte decyzje co do zakresu i trybu procedowania zmian, w tym zmiany definicji pierwszej pomocy uwzględniającej możliwość podawania leków w powyższym zakresie.

Poniżej publikujemy w całości odpowiedź Dariusza Poznańskiego, dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego MZ dla Fundacji Allergia (do wiadomości RPO):

Procedowany w minionej kadencji Rządu projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw (UD396) zawierał przepisy dotyczące rozszerzenia definicji pierwszej pomocy o podawanie leków wydawanych z przepisu lekarza przez świadków zdarzenia. Projekt został wniesiony do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów, ale ostatecznie Komitet nie podjął rozstrzygnięcia w zakresie jego przyjęcia.

W związku z powyższym w najbliższym czasie zostaną podjęte decyzje co do zakresu i trybu procedowania zmian objętych ww. nowelizacją, w tym zmiany definicji pierwszej pomocy uwzględniającej możliwość podawania leków w powyższym zakresie.

W odniesieniu do określenia ramowego programu szkolenia z pierwszej pomocy, obejmującego postępowanie w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, należy podkreślić, że zakres szkolenia z pierwszej pomocy nie jest określony w przepisach prawa i brak obecnie upoważnienia ustawowego do jego określenia.

Jednocześnie przypominamy, że lek ten (np. EpiPen) może i powinien być podany przez świadka zdarzenia, niezależnie od posiadanych przez niego kwalifikacji, w sytuacji nagłej, gdy występują wskazania do jego podania, a osoba aplikująca lek jest zaznajomiona ze wskazaniami do jego stosowania oraz sposobem podawania. Jak wynika z charakterystyki produktu leczniczego (ChPL), wszystkich pacjentów, którym przepisuje się produkt zawierający adrenalinę jako substancję czynną, należy dokładnie poinformować o wskazaniach do stosowania oraz właściwym sposobie podawania. ChPL zaleca również przeszkolenie osób z najbliższego otoczenia pacjenta (np. rodziców, opiekunów, nauczycieli) w zakresie poprawnego stosowania produktu w przypadku konieczności udzielenia pomocy w nagłej sytuacji.

Zalecenia zawarte w ChPL są zbieżne z wytycznymi dotyczącymi zasad udzielania pierwszej pomocy wydawanymi przez międzynarodowe towarzystwa naukowe (np. European Resuscitation Council, Amercian Heart Association).

W celu ujednolicenia procedur w tym zakresie Minister Zdrowia ogłosił w drodze obwieszczenia zalecenia postępowania dotyczące opieki nad uczniami z anafilaksją, astmą oskrzelową, alergicznym nieżytem nosa, atopowym zapaleniem skóry i pokrzywką w szkole (Dz. Urz. Min. Zdrow. z 2022 r. poz. 116), opracowane przez Polskie Towarzystwo Alergologiczne.

Rozwiązania określone w przepisach dla szkół mogą być pomocniczo stosowane w przedszkolach lub żłobkach.

Źródło: Biuro RPO