WskazaniaCytalopram jest wskazany w leczeniu depresji i w profilaktyce nawracających zaburzeń depresyjnych oraz w leczeniu zespołu lęku napadowego z agorafobią lub bez agorafobii.DawkowanieCiężkie zaburzenia depresyjne. Dorośli: cytalopram należy podawać w pojedynczej dawce doust. 20 mg/dobę. W zależności od reakcji pacjenta dawkę można zwiększyć, maks. do 40 mg/dobę. Na ogół poprawa następuje po tyg. leczenia, ale może być widoczna dopiero od 2 tyg. leczenia. Tak jak w przypadku wszystkich innych przeciwdepresyjnych produktów leczniczych, w razie konieczności dawkę należy dostosować po upływie 3-4 tyg. leczenia, a następnie zgodnie ze wskazaniami klinicznymi. Chociaż prawdopodobieństwo wystąpienia objawów niepożądanych po zastosowaniu większych dawek jest większe, to jeżeli odpowiedź na leczenie po upływie kilku tyg. stosowania zalecanej dawki jest niewystarczająca, u niektórych pacjentów korzystne może być zwiększenie dawki maks. do 40 mg/dobę. Dawkę należy dostosowywać ostrożnie, u każdego pacjenta indywidualnie, aby otrzymywał on najmniejszą skuteczną dawkę. Pacjentów z depresją należy leczyć wystarczająco długo, przez co najmniej 6 m-cy, aby mieć pewność, że objawy ustąpiły. Leczenie zaburzenia lękowego z napadami lęku. Dorośli: przez 1 tydz. zaleca się podawanie pojedynczej dawki doust. 10 mg/dobę, a następnie zwiększenie dawki dobowej do 20 mg. Dawkę można zwiększyć, maks. do 40 mg/dobę, w zależności od reakcji pacjenta na leczenie. Leczenie należy rozpocząć od 10 mg/dobę, a następnie stopniowo zwiększać o 10 mg, w zależności od odpowiedzi pacjenta, do uzyskania zaleconej dawki. Aby zapobiec nasileniu objawów lęku napadowego, co zazwyczaj występuje we wczesnym etapie leczenia tego zaburzenia, zaleca się stosowanie niskiej dawki początkowej. Chociaż prawdopodobieństwo wystąpienia objawów niepożądanych po zastosowaniu większych dawek jest większe, u niektórych pacjentów korzystne może być stopniowe zwiększenie dawki maks. do 40 mg/dobę, jeżeli po upływie kilku tyg. odpowiedź na leczenie jest niewystarczająca. Dawkowanie należy zmieniać ostrożnie, u każdego pacjenta indywidualnie, aby otrzymywał on najmniejszą skuteczną dawkę. Pacjentów z zaburzeniami lękowymi z napadami lęku należy leczyć wystarczająco długo, aby mieć pewność, że objawy ustąpiły. Może to trwać kilka miesięcy albo nawet dłużej. Pacjenci w podeszłym wieku (powyżej 65 lat). U pacjentów w podeszłym wieku dawkę należy zmniejszyć do połowy dawki zalecanej, np. 10-20 mg/dobę. Zalecana dawka maks. to 20 mg/dobę. Dzieci i młodzież (poniżej 18 lat): cytalopramu nie należy stosować u dzieci ani młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Zaburzenia czynności wątroby: w pierwszych 2 tyg. leczenia zaleca się stosowanie dawki początkowej 10 mg/dobę u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby. W zależności od indywidualnej reakcji pacjenta, dawkę można zwiększyć maks. do 20 mg/dobę. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności, również podczas dostosowywania dawki. Zaburzenia czynności nerek. Nie jest wymagane dostosowanie dawki u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek. Nie ma danych na temat stosowania leku u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (ClCr poniżej 20 ml/min). Osoby wolno metabolizujące leki z udziałem izoenzymu CYP2C19. Dla pacjentów, o których wiadomo, że wolno metabolizują leki z udziałem izoenzymu CYP2C19, zaleca się dawkę początkową 10 mg/dobę, przez pierwsze 2 tyg. leczenia. W zależności od reakcji pacjenta, dawkę można zwiększyć do 20 mg/dobę. Objawy odstawienia obserwowane po przerwaniu leczenia cytalopramem. Należy unikać nagłego odstawienia leku. Po podjęciu decyzji o przerwaniu leczenia cytalopramem, dawkę należy stopniowo zmniejszać przez okres co najmniej 1-2 tyg, aby ograniczyć ryzyko reakcji odstawienia. Jeżeli wystąpią objawy nietolerancji, będące następstwem zmniejszania dawki lub odstawienia, należy rozważyć wznowienie stosowania poprzednio przepisanej dawki. Następnie lekarz może kontynuować zmniejszanie dawki, ale w bardziej stopniowy sposób.UwagiCytalopram podaje się w pojedynczej dawce raz/dobę. Produkt leczniczy można przyjmować o każdej porze dnia, z posiłkiem lub niezależnie od posiłków.PrzeciwwskazaniaNadwrażliwość na cytalopram lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Inhibitory monoaminooksydazy (MAO). W niektórych przypadkach obserwowano podobne objawy jak w zespole serotoninowym. Cytalopramu nie wolno stosować w skojarzeniu z inhibitorami monoaminooksydazy (MAO), w tym z selegiliną w dawce powyżej 10 mg/dobę. Nie należy stosować cytalopramu w ciągu 14 dni po zaprzestaniu podawania nieodwracalnych inhibitorów MAO lub w takim czasie po odstawieniu odwracalnych inhibitorów MAO (ang. reversible monoamine oxidase inhibitor, RIMA), jaki podany jest w informacji o danym leku. Należy zachować przynajmniej 7-dniową przerwę między zakończeniem podawania cytalopramu a rozpoczęciem leczenia inhibitorami MAO. Leczenie skojarzone cytalopramem z linezolidem jest przeciwwskazane chyba, że możliwa jest ścisła obserwacja kliniczna i monitorowanie ciśnienia tętniczego krwi. Cytalopram jest przeciwwskazany u pacjentów ze stwierdzonym wydłużeniem odstępu QT lub wrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT. Cytalopram jest przeciwwskazany do stosowania jednocześnie z produktami leczniczymi powodującymi wydłużenie odstępu QT.Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności Depresja wiąże się ze zwiększonym ryzykiem myśli samobójczych, dotyczących samookaleczania oraz samobójstw (określanych dalej jako zachowania samobójcze). Ryzyko to utrzymuje się do momentu wystąpienia pełnej remisji. Poprawa może nastąpić dopiero po upływie kilku lub więcej tyg.leczenia. Dlatego do tego czasu pacjentów należy ściśle obserwować. Z doświadczeń klinicznych wynika, iż ryzyko samobójstwa może zwiększać się we wczesnych etapach powrotu do zdrowia. Inne zaburzenia psychiczne, w których stosuje się cytalopram, również mogą się wiązać ze zwiększonym ryzykiem zachowań samobójczych. Ponadto, te zaburzenia mogą przebiegać z ciężkimi zaburzeniami depresyjnymi. Lecząc pacjentów z innymi zaburzeniami psychicznymi, należy zatem zachować te same środki ostrożności, co podczas leczenia pacjentów z ciężkimi zaburzeniami depresyjnymi. Pacjenci ze zdarzeniami związanymi z samobójstwem w wywiadzie lub wykazujący nasilone myśli samobójcze przed rozpoczęciem leczenia należą do grupy zwiększonego ryzyka myśli samobójczych lub prób samobójczych i dlatego powinni być dokładnie monitorowani podczas terapii. Metaanaliza kontrolowanych placebo badań klinicznych leków przeciwdepresyjnych, stosowanych u dorosłych pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, wykazała zwiększone (w porównaniu z placebo) ryzyko zachowań samobójczych u pacjentów poniżej 25 lat, stosujących leki przeciwdepresyjne. W trakcie leczenia, zwłaszcza na początku terapii i po zmianie dawki, należy ściśle obserwować pacjentów, szczególnie z grupy podwyższonego ryzyka. Pacjentów (oraz ich opiekunów) należy uprzedzić o konieczności monitorowania każdego objawu klinicznego nasilenia choroby, pojawienia się zachowań lub myśli samobójczych oraz nietypowych zmian w zachowaniu, a w razie ich wystąpienia, o konieczności niezwłocznego zwrócenia się do lekarza. Cytalopramu nie należy stosować u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat. Zachowania samobójcze (próby samobójcze i myśli samobójcze) i wrogość (przeważnie agresja, zachowania buntownicze i złość) były częściej obserwowane w badaniach klinicznych przeprowadzonych wśród dzieci i młodzieży, u których stosowano leki przeciwdepresyjne w porównaniu do tych, którym podawano placebo. Jeśli, w oparciu o istniejącą potrzebę kliniczną, podjęta jednak zostanie decyzja o leczeniu, pacjent powinien być uważnie obserwowany pod kątem wystąpienia objawów samobójczych. Ponadto, brak długoterminowych danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania u dzieci i młodzieży odnośnie wzrostu, dojrzewania oraz rozwoju poznawczego i rozwoju zachowania. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów w podeszłym wieku. Należy zachować ostrożność, lecząc pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i wątroby. Niektórzy pacjenci z zespołem lęku napadowego mogą odczuwać nasilone objawy lękowe w początkowym okresie przyjmowania leków przeciwdepresyjnych. Ta paradoksalna reakcja zazwyczaj ustępuje po dwóch tygodniach leczenia. Zaleca się małą dawkę początkową w celu zmniejszenia prawdopodobieństwa tego paradoksalnego działania. Hiponatremia, prawdopodobnie spowodowana niewłaściwym wydzielaniem hormonu antydiuretycznego (ang. SIADH), była rzadko zgłaszana po zastosowaniu leków z grupy SSRI i na ogół ustępowała po zakończeniu leczenia. Grupę wysokiego ryzyka stanowią pacjentki w podeszłym wieku. Stosowanie leków z grupy SSRI/SNRI wiąże się z rozwojem akatyzji, charakteryzującej się nieprzyjemnie odczuwalnym stanem niepokoju i potrzebą poruszania się, którym często towarzyszy niemożność siedzenia lub stania bez ruchu. Jest to najbardziej prawdopodobne w pierwszych tygodniach leczenia. Zwiększenie dawki może być szkodliwe u pacjentów, u których wystąpią te objawy. U pacjentów z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym dojść może do wystąpienia fazy maniakalnej. W razie wystąpienia u pacjenta fazy maniakalnej należy zaprzestać podawania cytalopramu. Stosowanie leków przeciwdepresyjnych związane jest z ryzykiem napadów drgawkowych. Stosowanie cytalopramu należy przerwać u każdego pacjenta, u którego wystąpią drgawki. U pacjentów z nieustabilizowaną padaczką należy unikać stosowania cytalopramu, a pacjentów z opanowaną farmakologicznie padaczką należy ściśle kontrolować. Cytalopram należy odstawić w razie zwiększenia częstości napadów drgawkowych. U pacjentów z cukrzycą terapia lekami z grupy SSRI może wpływać na kontrolowane uprzednio stężenie glukozy we krwi. Wymagać to może zmiany dawkowania insuliny i (lub) doustnych leków przeciwcukrzycowych. Cytalopram może wpływać na wielkość źrenicy oka, powodując jej rozszerzenie. To działanie rozszerzające źrenicę może zwężać kąt oka i prowadzić do zwiększenia ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz jaskry z zamkniętym kątem przesączania, szczególnie u predysponowanych pacjentów. Z tego powodu, cytalopram powinien być stosowany z zachowaniem ostrożności u pacjentów z jaskrą z wąskim kątem przesączania lub z jaskrą w wywiadzie. W rzadkich przypadkach informowano o wystąpieniu zespołu serotoninowego u pacjentów stosujących leki z grupy SSRI. Na wystąpienie tego zespołu wskazuje jednoczesne pojawienie się takich objawów jak: pobudzenie, drżenia mięśniowe, drgawki kloniczne mięśni i hipertermia. W razie wystąpienia takiego zespołu objawów, cytalopram należy natychmiast odstawić oraz rozpocząć leczenie objawowe. Cytalopramu nie należy stosować jednocześnie z lekami o działaniu serotoninergicznym, takimi jak sumatryptan lub inne tryptany, tramadol, oksytryptan i tryptofan. W związku ze stosowaniem leków z grupy SSRI zgłaszano przypadki wydłużonego czasu krwawienia i/lub nieprawidłowych krwawieniach, takich jak wybroczyny, krwotoki z narządów rodnych, krwawienia z przewodu pokarmowego lub inne krwawienia w obrębie skóry lub błon śluzowych. Zaleca się zachowanie ostrożności u pacjentów przyjmujących leki z grupy SSRI, zwłaszcza w razie jednoczesnego stosowania produktów leczniczych zawierających substancje czynne wpływające na płytki krwi lub inne substancje zwiększające ryzyko krwotoku, jak również u pacjentów z krwawieniami w wywiadzie. Doświadczenia kliniczne w równoczesnym stosowaniu leków z grupy SSRI i leczenia elektrowstrząsami są ograniczone i dlatego zaleca się zachowanie ostrożności. Informacja na temat skojarzonego leczenia znajduje się w Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji. Stosowanie w skojarzeniu cytalopramu i preparatów ziołowych zawierających ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum) może doprowadzić do zwiększenia częstości działań niepożądanych. W związku z tym nie należy stosować równocześnie cytalopramu i preparatów ziołowych zawierających ziele dziurawca zwyczajnego. Objawy odstawienia po przerwaniu leczenia są częste, zwłaszcza jeśli odstawienie produktu jest nagłe. W badaniu klinicznym z użyciem cytalopramu, dotyczącym zapobiegania nawrotom, zdarzenia niepożądane obserwowane po przerwaniu aktywnej terapii wystąpiły u 40% pacjentów w porównaniu do 20% pacjentów przyjmujących nadal cytalopram. Ryzyko objawów odstawienia może zależeć od wielu czynników, w tym od czasu trwania leczenia i dawki oraz szybkości zmniejszania dawki. Najczęściej zgłaszanymi reakcjami są zawroty głowy, zaburzenia czucia (w tym parestezje), zaburzenia snu (w tym bezsenność i wyraziste sny), pobudzenie lub lęk, nudności i/lub wymioty, drżenie, splątanie, pocenie się, ból głowy, biegunka, kołatanie serca, chwiejność emocjonalna, drażliwość oraz zaburzenia widzenia. Na ogół objawy te są łagodne i umiarkowane, choć u niektórych pacjentów mogą być nasilone. Zazwyczaj występują w ciągu kilku pierwszych dni po odstawieniu leku, choć istnieją bardzo rzadkie zgłoszenia takich objawów u pacjentów, którzy przypadkowo pominęli dawkę. Na ogół objawy te ustępują samoistnie, zwykle w ciągu 2 tyg., choć u niektórych osób mogą utrzymywać się dłużej (2-3 m-ce lub dłużej). Podczas odstawiania zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki przez kilka tyg. lub m-cy, w zależności od potrzeb pacjenta. Leczenie cytalopramem u pacjentów z psychozą z epizodami depresji może nasilić objawy psychotyczne. Wykazano, że cytalopram powoduje zależne od dawki wydłużenie odstępu QT. Przypadki wydłużenia odstępu QT i niemiarowości komorowej, w tym typu torsade de pointes, obserwowano po wprowadzeniu leku do obrotu, głównie u kobiet, u pacjentów z hipokaliemią lub z wcześniej występującym wydłużeniem odstępu QT, lub z innymi chorobami serca. Zaleca się zachowanie ostrożności u pacjentów z nasiloną bradykardią lub u pacjentów z niedawno przebytym ostrym zawałem mięśnia sercowego, lub z niewyrównaną niewydolnością serca. Zaburzenia elektrolitowe, takie jak hipokaliemia i hipomagnezemia, zwiększają ryzyko ciężkich niemiarowości i powinny zostać wyrównane przed rozpoczęciem leczenia cytalopramem. Przed rozpoczęciem leczenia pacjentów ze stabilną chorobą serca, należy rozważyć wykonanie badania EKG. Monitorowanie zapisu EKG może być konieczne po przedawkowaniu lub w zaburzeniach metabolicznych, np. w niewydolności wątroby. Jeżeli w trakcie leczenia cytalopramem wystąpią objawy niemiarowości serca, leczenie należy odstawić i wykonać badanie EKG. Tabl. zawierają laktozę jednowodną. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni stosować tego produktu. Cytalopram wpływa w niewielkim lub umiarkowanym stopniu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. U pacjentów otrzymujących leki psychotropowe mogą wystąpić zaburzenia uwagi i koncentracji, jako objaw samej choroby, a leki mogą zaburzać zdolność podejmowania decyzji i reakcji w sytuacjach nagłych. Należy poinformować pacjentów o tych działaniach oraz ostrzec, że ich zdolności prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn mogą być pogorszone.InterakcjeW trakcie jednoczesnego stosowania cytalopramu i inhibitorów MAO mogą wystąpić ciężkie działania niepożądane, włącznie z zespołem serotoninowym. Zgłaszano przypadki ciężkich działań niepożądanych, czasami zakończonych zgonem podczas jednoczesnego stosowania leków z grupy SSRI i inhibitorów MAO, w tym nieodwracalnego inhibitora MAO – selegiliny i odwracalnych inhibitorów MAO – linezolidu i moklobemidu, oraz u pacjentów, którzy w niedługim czasie po odstawieniu leków z grupy SSRI rozpoczęli stosowanie inhibitorów MAO. W niektórych przypadkach objawy podobne były do objawów zespołu serotoninowego. Objawy interakcji substancji czynnej z inhibitorem MAO obejmują: pobudzenie, drżenie, drgawki kloniczne mięśni i hipertermię. Nie przeprowadzono badań farmakokinetycznych ani farmakodynamicznych porównujących cytalopram z i innymi produktami leczniczymi wydłużającymi odstęp QT. Nie można wykluczyć efektu addytywnego cytalopramu i tych produktów leczniczych. Dlatego też przeciwwskazane jest jednoczesne podawanie cytalopramu z produktami leczniczymi wydłużającymi odstęp QT, takimi jak leki przeciwarytmiczne z klasy IA i III, leki przeciwpsychotyczne (np. pochodne fenotiazyny, pimozyd, haloperydol), trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, niektóre środki przeciwbakteryjne (np. sparfloksacyna, moksyfloksacyna, erytromycyna podawana dożylnie, pentamidyna, leki przeciwmalaryczne, w szczególności halofantryna), niektóre leki przeciwhistaminowe (astemizol, mizolastyna), itd. Skojarzone podawanie pojedynczej dawki 2 mg pimozydu pacjentom leczonym racemicznym cytalopramem w dawce 40 mg/dobę przez 11 dni powodowało zwiększenie wartości pola pod krzywą (AUC) oraz Cmax pimozydu, niemniej jednak niekonsekwentnie w całym badaniu. Równoczesne podawanie pimozydu i cytalopramu powodowało średnie wydłużenie odstępu QTc o około 10 ms. W związku z interakcjami odnotowanymi po zastosowaniu małych dawek pimozydu, jednoczesne podawanie tych leków jest przeciwwskazane. Badanie interakcji farmakokinetycznych i farmakodynamicznych, w którym cytalopram (20 mg/dobę) podawano w skojarzeniu z selegiliną, selektywnym inhibitorem MAO-B (10 mg/dobę) nie wykazało klinicznie istotnych interakcji. Podawanie cytalopramu i selegiliny (powyżej 10 mg/dobę) jest przeciwwskazane. Nie stwierdzono interakcji farmakodynamicznych cytalopramu i litu w badaniach klinicznych. Istnieją jednak doniesienia o nasileniu działania, gdy leki z grupy SSRI podawano z litem lub tryptofanem i dlatego skojarzoną terapię należy stosować z zachowaniem ostrożności. Należy kontynuować dotychczasową, standardową kontrolę stężenia litu we krwi. Podawanie cytalopramu w skojarzeniu z lekami będącymi agonistami receptorów serotoninowych (np. z tramadolem lub sumatryptanem) może prowadzić do nasilenia działania związanego z receptorem 5-HT. Do czasu uzyskania wystarczających danych, nie zaleca się stosowania cytalopramu w skojarzeniu z agonistami receptora 5-HT, takimi jak sumatryptan i inne tryptany. Mogą wystąpić dynamiczne interakcje leków z grupy SSRI z preparatami ziołowymi zawierającymi dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum), powodujące nasilenie działań niepożądanych. Nie przeprowadzono badania interakcji farmakokinetycznych. Zaleca się ostrożność u pacjentów w przypadku równoczesnego stosowania leków przeciwzakrzepowych, leków zawierających substancje czynne wpływające na płytki krwi, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), kwas acetylosalicylowy, dipyrydamol, tyklopidyna lub inne leki (np. atypowe leki przeciwpsychotyczne), których stosowanie może zwiększać ryzyko krwawienia. Brak badań klinicznych ustalających zagrożenia lub korzyści związane ze skojarzonym stosowaniem terapii elektrowstrząsami i cytalopramu. Nie wykazano interakcji farmakodynamicznych ani farmakokinetycznych cytalopramu z alkoholem. Jednakże nie zaleca się picia alkoholu w czasie stosowania cytalopramu. Zaleca się ostrożność u pacjentów w przypadku równoczesnego stosowania leków mogących wywołać hipokaliemię i hipomagnezemię, ponieważ w takich przypadkach zwiększa się ryzyko złośliwych arytmii. Leki z grupy SSRI mogą obniżać próg drgawkowy. Zaleca się zachowanie ostrożności podczas stosowania w skojarzeniu z innymi produktami leczniczymi, które mogą obniżać próg drgawkowy [np. lekami przeciwdepresyjnymi (z grupy SSRI), lekami neuroleptycznymi (pochodnymi tioksantenu i pochodnymi butyrofenonu), meflochiną, bupropionem i tramadolem]. Biotransformacja cytalopramu do demetylowanego cytalopramu dokonuje się za pośrednictwem izoenzymów cytochromu P-450: CYP2C19 (ok. 38%), CYP3A4 (ok. 31%) i CYP2D6 (ok. 31%). To, że cytalopram jest metabolizowany przez więcej niż jeden izoenzym CYP oznacza, że hamowanie jego biotransformacji jest mniej prawdopodobne, ponieważ hamowanie jednego enzymu może być kompensowane przez inny. Dlatego w praktyce klinicznej podczas stosowania cytalopramu w skojarzeniu z innymi produktami leczniczymi, istnieje bardzo niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia interakcji farmakokinetycznych. Nie zgłaszano wpływu pokarmu na wchłanianie ani na inne właściwości farmakokinetyczne cytalopramu. Podawanie z ketokonazolem (silnym inhibitorem CYP3A4) nie spowodowało zmiany właściwości farmakokinetycznych cytalopramu. Badanie interakcji farmakokinetycznych litu i cytalopramu nie wykazało żadnych interakcji (patrz także powyżej). Cymetydyna (silny inhibitor enzymów CYP2D6, 3A4 i 1A2) wywołała umiarkowane zwiększenie średniego stężenia cytalopramu w stanie stacjonarnym. Dlatego zaleca się zachowanie ostrożności podczas stosowania cytalopramu i cymetydyny. Konieczne może być dostosowanie dawki. Podawanie escytalopramu (aktywny enancjomer cytalopramu) i 30 mg omeprazolu (inhibitor CYP2C19) raz na dobę spowodowało umiarkowane (o około 50%) zwiększenie stężenia escytalopramu w osoczu. Należy zatem zachować ostrożność podczas stosowania w skojarzeniu z inhibitorami CYP2C19 (np. omeprazolem, ezomeprazolem, fluwoksaminą, lanzoprazolem, tyklopidyną). Konieczne może być zmniejszenie dawki cytalopramu na podstawie wyników monitorowania działań niepożądanych podczas leczenia skojarzonego. Escytalopram (czynny enancjomer cytalopramu) jest inhibitorem izoenzymu CYP2D6. Zaleca się zachowanie ostrożności podczas podawania cytalopramu w skojarzeniu z produktami leczniczymi, które są metabolizowane głównie z udziałem tego enzymu i mają mały wskaźnik terapeutyczny, np. flekainid, propafenon i metoprolol (stosowane w niewydolności serca) lub niektóre leki działające na OUN, metabolizowane głównie z udziałem CYP2D6, np. leki przeciwdepresyjne, takie jak dezypramina, klomipramina i nortryptylina lub leki przeciwpsychotyczne, takie jak rysperydon, tiorydazyna i haloperydol. Może być konieczne dostosowanie dawki. Podawanie w skojarzeniu z metoprololem spowodowało dwukrotne zwiększenie stężenia metoprololu w osoczu, bez statystycznie znaczącego wzrostu działania metoprololu na ciśnienie tętnicze krwi i rytm serca. Badanie interakcji farmakokinetycznych i farmakodynamicznych, w których cytalopram podawano w skojarzeniu z metoprololem (substratem CYP2D6), wykazało dwukrotne zwiększenie stężeń metoprololu, ale nie wykazało statystycznie istotnego zwiększenia działania metoprololu na ciśnienie krwi ani na rytm serca u zdrowych ochotników. W porównaniu z innymi lekami z grupy SSRI, będącymi istotnymi inhibitorami izoenzymów, cytalopram i demetylocytalopram nie odgrywają właściwie roli jako inhibitory CYP2C9, CYP2E1 i CYP3A4 oraz są zaledwie słabymi inhibitorami CYP1A2, CYP2C19 i CYP2D6. Nie obserwowano zmian lub tylko o niewielkim znaczeniu klinicznym, gdy cytalopram podawano w skojarzeniu z substratami CYP1A2 (klozapiną i teofiliną), CYP2C9 (warfaryną), CYP2C19 (imipraminą i mefenytoiną), CYP2D6 (sparteiną, imipraminą, amitryptyliną, rysperydonem) oraz CYP3A4 [warfaryną, karbamazepiną (oraz jej metabolitem epoksydem karbamazepiny) i triazolamem]. Nie stwierdzono żadnych interakcji farmakokinetycznych cytalopramu z lewomepromazyną lub digoksyną (oznacza to, że cytalopram nie indukuje ani nie hamuje glikoproteiny P). W badaniach farmakokinetycznych nie wykazano wpływu ani na stężenie cytalopramu ani imipraminy, chociaż zwiększyło się stężenie dezypraminy, głównego metabolitu imipraminy. W przypadku kiedy dezypramina podawana była jednocześnie z cytalopramem, obserwowano zwiększenie stężenia dezypraminy w osoczu. Konieczne może być zmniejszenie dawki dezypraminy.Ciąża i laktacjaDostępne dane dotyczące stosowania u kobiet w ciąży (ponad 2500 przypadków) wskazują na brak toksyczności powodującej wady rozwojowe płodu lub noworodka. Jednakże cytalopram nie powinien być stosowany w okresie ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne oraz po dokładnym rozważeniu stosunku ryzyka do korzyści. Noworodki należy obserwować, jeśli matka kontynuuje stosowanie cytalopramu w późniejszych stadiach ciąży, zwłaszcza w trzecim trymestrze. Podczas ciąży należy unikać nagłego odstawienia produktu. U noworodków, których matki w późniejszych stadiach ciąży przyjmowały leki z grupy SSRI/SNRI, występowały następujące działania niepożądane: zaburzenia oddychania, sinica, bezdech, napady drgawkowe, wahania ciepłoty ciała, trudności w pobieraniu pokarmu, wymioty, hipoglikemia, wzmożone napięcie mięśniowe, zmniejszone napięcie mięśniowe, hiperrefleksja, drżenie, drżączka, drażliwość, ospałość, ciągły płacz, senność i trudności w zasypianiu. Objawy te mogą być zarówno wynikiem działania na układ serotoninergiczny, jak i objawami odstawienia. W większości przypadków powikłania pojawiają się natychmiast lub wkrótce (<24 h) po porodzie. Dane epidemiologiczne wskazują, że stosowanie leków z grupy SSRI w ciąży, zwłaszcza pod koniec, może zwiększać ryzyko przetrwałego nadciśnienia płucnego u noworodków (ang. PPHN). Ryzyko obserwowano w około 5 przypadkach na 1000 ciąż. W populacji ogólnej występuje 1-2 przypadków PPHN na 1000 ciąż. Cytalopram przenika do mleka matki. Ocenia się, że karmione piersią dziecko otrzyma około 5% dobowej dawki dla matki w przeliczeniu na masę ciała (mg/kg mc.). U niemowląt stwierdzano jedynie objawy o małym znaczeniu lub w ogóle ich nie stwierdzano. Dostępne dane nie wystarczają jednak do oceny zagrożenia dla dziecka. Zaleca się zachować ostrożność. Jeżeli leczenie cytalopramem uważane jest za konieczne, należy rozważyć przerwanie karmienia piersią.Działania niepożądaneDziałania niepożądane obserwowane podczas stosowania cytalopramu na ogół są niezbyt nasilone i mają charakter przemijający. Najczęściej występują podczas pierwszych 1-2 tyg. leczenia, zwykle ich nasilenie następnie zmniejsza się. Zależność od dawki stwierdzono dla następujących działań niepożądanych: nadmierne pocenie się, suchość błon śluzowych jamy ustnej, bezsenność, biegunka, nudności i zmęczenie. Poniżej przedstawiono odsetek reakcji niepożądanych związanych ze stosowaniem leków z grupy SSRI i/lub cytalopramu, obserwowanych u >1% pacjentów w kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem podwójnie ślepej próby lub po wprowadzeniu leku do obrotu. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (nie znana) małopłytkowość. Zaburzenia układu immunologicznego: (nie znana) nadwrażliwość, reakcja anafilaktyczna. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (często) zmniejszenie łaknienia, zmniejszenie masy ciała; (niezbyt często) zwiększenie łaknienia, zwiększenie masy ciała; (rzadko) hiponatremia; (nie znana) hipokaliemia. Zaburzenia psychiczne: (często) pobudzenie, zmniejszenie popędu płciowego, niepokój, nerwowość, stany splątania, zaburzenia orgazmu (kobiety), nietypowe sny; (niezbyt często) agresja, depersonalizacja, omamy, mania; (nie znana) napady lęku panicznego, bruksizm, niepokój psychoruchowy, wyobrażenie samobójstwa, zachowania samobójcze. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) senność, bezsenność; (często) drżenie, parestezje, zawroty głowy, zaburzenia uwagi; (niezbyt często) omdlenia; (rzadko) napady drgawkowe typu grand mal, dyskineza, zaburzenia smaku; (nie znana) napady drgawkowe, zespół serotoninowy, zaburzenia pozapiramidowe, akatyzja, zaburzenia ruchowe. Zaburzenia oka: (niezbyt często) rozszerzenie źrenic; (nie znana) zaburzenia widzenia. Zaburzenia ucha i błędnika: (często) szumy uszne. Zaburzenia serca: (niezbyt często) bradykardia, tachykardia; (nie znana) wydłużenie odcinka QT. Zaburzenia naczyniowe: (rzadko) krwotoki; (nie znana) niedociśnienie ortostatyczne. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (często) ziewanie; (nie znana) krwawienie z nosa. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) suchość błon śluzowych jamy ustnej, nudności; (często) biegunka, wymioty, zaparcia; (nie znana) krwawienie z przewodu pokarmowego (w tym krwawienie z odbytu). Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (rzadko) zapalenie wątroby; (nie znana) nieprawidłowe wyniki badania czynności wątroby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo często) nadmierne pocenie się; (często) świąd; (niezbyt często) pokrzywka, łysienie, wysypka, plamica, reakcje wrażliwości na światło; (nie znana) wybroczyny, obrzęki naczynioruchowe. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (często) bóle mięśni, bóle stawów. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (niezbyt często) zatrzymanie moczu. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (często) impotencja, zaburzenia wytrysku, niezdolność do wytrysku; (niezbyt często) kobiety - krwotok miesiączkowy; (nie znana) kobiety - krwotok maciczny, mężczyźni - priapizm, mlekotok. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) zmęczenie; (niezbyt często) obrzęk; (rzadko) gorączka. Odstawienie cytalopramu (szczególnie, gdy jest nagłe) często prowadzi do objawów odstawiennych. Najczęściej zgłaszane reakcje, to zawroty głowy, zaburzenia czuciowe (w tym parestezje), zaburzenia snu (w tym bezsenność i wyraziste sny), pobudzenie lub niepokój, nudności i/lub wymioty, drżenie, splątanie, pocenie się, ból głowy, biegunka, kołatanie serca, chwiejność emocjonalna, drażliwość oraz zaburzenia widzenia. Na ogół objawy te mają nasilenie łagodne do umiarkowanego i ustępują samoistnie, jednak u niektórych pacjentów mogą być ciężkie i/lub utrzymywać się dłużej. Dlatego też, gdy stosowanie cytalopramu nie jest już wymagane, należy stopniowo odstawić lek przez zmniejszanie dawki. Badania epidemiologiczne, przeprowadzone głównie u pacjentów w wieku 50 lat i starszych wykazały wzrost ryzyka złamania kości u pacjentów przyjmujących SSRI i TCA. Mechanizm prowadzący do tych działań jest nieznany.PrzedawkowanieDane kliniczne na temat przedawkowania cytalopramu są ograniczone i w wielu przypadkach dotyczą jednoczesnego przedawkowania innych leków i (lub) alkoholu. Informowano o zgonach po przedawkowaniu samego cytalopramu; jednak w większości przypadków zgon nastąpił po przyjęciu z nim również innych leków.Dawka śmiertelna nie jest znana. Pacjenci przeżyli po zażyciu dawki większej niż 2 g cytalopramu. Spożywany jednocześnie alkohol może nasilać działanie cytalopramu. Możliwa interakcja z trópierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi, inhibitorami MAO oraz innymi lekami z grupy SSRI. Po przedawkowaniu cytalopramu obserwowano następujące objawy: drgawki, tachykardię, senność, wydłużenie odstępu QT, śpiączkę, wymioty, drżenia, niedociśnienie tętnicze, zatrzymanie pracy serca, nudności, zespół serotoninowy, pobudzenie, bradykardię, zawroty głowy, blok odnogi pęczka Hissa, poszerzenie zespołu QRS, nadciśnienie tętnicze, rozszerzenie źrenic, zaburzenia rytmu serca typu torsade de pointes, stupor, pocenie się, sinicę, hiperwentylację, gorączkę, przedsionkową i komorową niemiarowość rytmu serca. Mogą wystąpić zmiany w zapisie EKG, w tym rytm węzłowy, wydłużenie odstępów QT i poszerzenie zespołu QRS. Istnieją doniesienia o przypadkach śmiertelnych. Odnotowano również utrzymującą się bradykardię z ciężkim niedociśnieniem oraz omdleniami.
W ciężkim zatruciu rzadko mogą wystąpić objawy przypominające zespół serotoninowy, obejmujące zmiany stanu psychicznego, hiperaktywność neuro-mięśniową i niestabilność układu autonomicznego. Może wystąpić gorączka i zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej w surowicy. Rzadko występowała rabdomioliza. Nie ma swoistego antidotum dla cytalopramu. Leczenie w przedawkowaniu powinno być objawowe i podtrzymujące oraz obejmować utrzymanie drożności dróg oddechowych, monitorowanie obrazu EKG i funkcji życiowych do czasu osiągnięcia stabilizacji stanu pacjenta. Monitorowanie obrazu EKG zaleca się po przedawkowaniu u pacjentów z zastoinową niewydolnością serca/bradyarytmią, u pacjentów stosujących jednocześnie leki wydłużające odcinek QT lub u pacjentów z zaburzeniami metabolicznymi, np. zaburzeniami czynności wątroby. Należy rozważyć podanie w ciągu 1 h węgla aktywnego u dorosłych pacjentów i dzieci, którzy przyjęli dawkę przekraczającą 5 mg/kg mc. Wykazano, że węgiel aktywny podany 1 h po zażyciu cytalopramu zmniejsza jego wchłanianie do 50%. Należy rozważyć podanie osmotycznie aktywnych środków przeczyszczających (np. siarczanu sodu) i wykonanie płukania żołądka. Jeżeli pacjent jest nieprzytomny należy go intubować. Jeżeli drgawki są częste lub utrzymujące się, należy podawać dożylnie diazepam.DziałanieBadania biochemiczne i behawioralne wykazały, że cytalopram jest silnym inhibitorem wychwytu serotoniny (5-HT). Długotrwałe leczenie cytalopramem nie wywołuje tolerancji na hamowanie wychwytu 5-HT. Cytalopram jest bardzo wybiórczym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) z minimalnym wpływem lub zupełnie pozbawiony wpływu na wychwyt noradrenaliny (NA), dopaminy (DA) i kwasu g-aminomasłowego (GABA).Skład1 tabl. powl. zawiera 10 mg, 20 mg lub 40 mg cytalopramu.
Rx
AlkoholNie należy spożywać alkoholu podczas stosowania leku. Alkohol może oddziaływać na wchłanianie leku, wiązanie z białkami krwi i jego dystrybucję w ustroju także metabolizm i wydalanie. W przypadku jednych leków może dojść do wzmocnienia, w przypadku innych do zahamowania ich działania. Wpływ alkoholu na ten sam lek może być inny w przypadku sporadycznego, a inny w przypadku przewlekłego picia.
LaktacjaLek może przenikać do mleka kobiet karmiących piersią.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria CBadania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria CBadania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria CBadania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.
Wykaz BProdukt leczniczy zawierający substancję czynną silnie działającą.
Upośledza !Produkt leczniczy, który może wpływać upośledzająco na sprawność psychofizyczną; jeżeli przepisana dawka i droga podania wskazują, że w okresie stosowania może pojawić się wyraźne upośledzenie sprawności psychomotorycznej, to należy udzielić pacjentowi wskazówek co do zachowania szczególnej ostrożności w zakresie prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu bądź uprzedzić o konieczności czasowego zaniechania takich czynności.
Komentarze
[ z 0]