Nowe przepisy ograniczą możliwość wwożenia do Polski środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych, co pozwoli skutecznie ograniczyć dostęp do „dopalaczy”. Zakaz przywozu środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych będzie egzekwowany przez Służbę Celną.

Przepisy wprowadzone do projektu nowelizacji ustawy dotyczą objęcia kontrolą ustawową kolejnych 114 substancji chemicznych, które były przedmiotem obrotu handlowego w sklepach z tzw. dopalaczami. Zaproponowane zmiany dostosowują procedury związane z profilaktyką oraz zwalczaniem wytwarzania i obrotu substancjami o działaniu psychoaktywnym do procedur, które obowiązują w większości państw Unii Europejskiej.

Do projektu ustawy wprowadzono pojęcie i definicję nowej substancji psychoaktywnej (jest to zgodne z decyzją Rady 2005/387/WSiSW). Nowa substancja psychoaktywna to substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym, o działaniu na ośrodkowy układ nerwowy.

Projekt zmienia także definicję ziela konopi innych niż włókniste. Pozwoli to wyeliminować trudności związane z interpretacją obowiązującego przepisu, w związku z podziałem na różne etapy wegetacji rośliny. Nowelizacja tego przepisu zakłada, że kontroli będzie podlegała każda forma ziela konopi, która zawiera powyżej 0,2 proc. THC (delta–9–tetrahydrokannabinolu). Ponieważ liście i łodygi konopi zawierają znaczne ilości THC i są stosowane jako środek odurzający, powinny być objęte kontrolą.

Katalog podmiotów realizujących zadania związane z przeciwdziałaniem narkomanii został rozszerzony o jednostki organizacyjne wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz asystentów rodziny, rodziny zastępcze i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka.

Przy ministrze zdrowia utworzony zostanie zespół do spraw oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi związanego z używaniem nowych substancji psychoaktywnych. W jego skład wejdą eksperci i specjaliści z zakresu nauk chemicznych, farmakologii, toksykologii, psychiatrii, nauk społecznych lub nauk prawnych. Zespół będzie opracowywał opinie dotyczące potencjalnego zagrożenia związanego z używaniem określonych substancji Będzie również przedstawiał ministrowi rekomendacje, dotyczące umieszczania najbardziej niebezpiecznych substancji w wykazach środków odurzających, substancji psychotropowych oraz nowych substancji psychoaktywnych. Na podstawie ocen i rekomendacji zespołu będą podejmowane decyzje o objęciu  kontrolą określonych substancji i zamieszczaniu ich w odpowiednich załącznikach do ustawy albo w wykazie nowych substancji psychoaktywnych.

Nadzór nad przestrzeganiem zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych będzie sprawować Państwowa Inspekcja Sanitarna.

Wprowadzono także zmianę w  ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, której  celem jest wzmocnienie skuteczności przeprowadzanych kontroli w celu ochrony zdrowia i życia ludzkiego. Zmiana polega na zniesieniu obowiązku zawiadomienia przedsiębiorców podejrzanych o wprowadzanie do obrotu środków zastępczych o zamiarze przeprowadzenia kontroli przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Projekt nowelizacji wprowadza również zmiany w ustawie – Prawo farmaceutyczne. W celu  ograniczenia możliwości wydawania produktów leczniczych o kategorii dostępności „OTC” zawierających w składzie substancje o działaniu psychoaktywnym, ustanowiono maksymalny poziom zawartości ww. substancji, niezbędny do przeprowadzenia skutecznej terapii, w dopuszczalnym okresie bezpiecznego leczenia dla jednej osoby. Ponadto wprowadzono kryterium wieku – powyżej 18 roku życia – uprawniające do nabycia takich leków. Ograniczono  również ilość opakowań wydawanych w ramach jednorazowej sprzedaży.

Nowe przepisy pozwolą farmaceucie lub technikowi farmaceutycznemu odmówić wydania ww. produktów gdy uzna, że mogą one zostać wykorzystane w celach pozamedycznych, powodujących zagrożenie dla zdrowia i życia oraz osobie, która nie ukończyła 18 roku życia. Nowelizacja wprowadza także zakaz sprzedaży wysyłkowej ww. produktów leczniczych – z uwagi na brak możliwości weryfikacji wieku osób składających zamówienie.

Nowelizacja przewiduje, że przepisy w zakresie ograniczenia wydawania produktów leczniczych dostępnych bez recepty ze względu na maksymalny poziom zawartych w nich substancji psychoaktywnych wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. Za wydawanie produktów leczniczych wbrew wprowadzonym ograniczeniom będzie groziła kara pieniężna do 500 000 zł. Karę pieniężną będzie nakładał wojewódzki inspektor farmaceutyczny.

Do czasu wejścia w życie regulacji dotyczących maksymalnego poziomu zawartości substancji psychoaktywnych, obowiązywać ma ograniczenie sprzedaży (w ramach jednorazowej transakcji) do jednego opakowania produktów leczniczych zawierających w składzie: pseudoefedrynę, desktrometorfan lub kodeinę – czyli substancje, które są  obecnie najczęściej wykorzystywane w celach pozamedycznych oraz do produkcji metamfetaminy (pseudoefedryna). Ponadto obowiązywać będzie ww. ograniczenie wiekowe. Podobne ograniczenia ilościowe oraz jakościowe (zawartość pseudoefedryny) wprowadziło wiele krajów zachodnich, w tym Stany Zjednoczone.

Celem wprowadzenia tych przepisów jest skuteczne zmniejszenie skali odurzania się przez młodzież oraz wykorzystywania pseudoefedryny przez zorganizowane grupy przestępcze do produkcji metamfetaminy.

Planuje się, że nowelizacja wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2015 r.


Źródło: mz.gov.pl