Rzecznik Praw Dziecka zaapelował do Ministra Zdrowia o pełną realizację art. 24 Konwencji o prawach dziecka i art. 68 ust. 3 Konstytucji RP, które gwarantują wszystkim dzieciom (niezależnie od ich obywatelstwa i statusu pobytowego w Polsce) prawa do nieodpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej.

Marek Michalak zwrócił uwagę, że obecnie obowiązujące przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 2 ust. 1 pkt 3) nie gwarantują prawa do tych świadczeń dzieciom:

· którym udzielono zezwolenia na pobyt stały albo na pobyt rezydenta długoterminowego,

· którym udzielono zgody na pobyt ze względów humanitarnych albo zgody na pobyt tolerowany,

· którym udzielono zezwolenia na pobyt czasowy albo którym wydano wizę,

· które z różnych przyczyn przebywają na terytorium RP bez odpowiednich dokumentów i są najbardziej narażone na marginalizację i wykluczenie.

Rzecznik Praw Dziecka podkreślił w wystąpieniu do Ministra Zdrowia, że art. 24 Konwencji o prawach dziecka oraz art. 68 ust. 3 Konstytucji RP wyrażają nakaz zapewnienia przez państwo wszystkim dzieciom (niezależnie od ich obywatelstwa, ale także niezależnie od ich sytuacji finansowej, czy też jakichkolwiek innych kryteriów) szczególnej opieki zdrowotnej.

Rzecznik zaproponował, aby w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wskazać wprost, że prawo do tych świadczeń przysługuje nie tylko małoletnim obywatelom polskim oraz dzieciom cudzoziemców, którym nadano status uchodźcy albo udzielono ochrony uzupełniającej (tak jest obecnie), ale wszystkim dzieciom, mającym miejsce zamieszkania na terytorium RP.

- Należy zapewnić, aby nigdy brak statusu „ubezpieczonych” nie powodował odmowy udzielenia dzieciom świadczeń opieki zdrowotnej, które należą im się z mocy przepisów Konstytucji RP i Konwencji o prawach dziecka – podkreślił Marek Michalak.

Rzecznik zaznaczył, że celem propozycji jest przeniesienie w czasie ustaleń, czy małoletni posiadają ubezpieczenie zdrowotne na etap po udzieleniu świadczenia i – tym samym – oddzielenie faktycznej możliwości jego uzyskania przez dzieci od wyniku tych sprawdzeń. Akceptacja tej propozycji zabezpieczałaby jednocześnie podmiot leczniczy, który udzielił świadczenia małoletnim nieposiadającym ubezpieczenia (kierując się nadrzędną zasadą najlepszego interesu dziecka – art. 3 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka), przed negatywnymi konsekwencjami odmowy finansowania danej procedury medycznej przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Rzecznik Praw Dziecka podkreślił, że ma świadomość, iż często nieposiadanie przez dzieci statusu „ubezpieczonych” jest wynikiem zaniedbań ze strony ich rodziców. Zauważył jednak, że – zgodnie z art. 2 Konwencji o prawach dziecka – małoletni nigdy nie mogą ponosić negatywnych konsekwencji działań lub zaniedbań swoich rodziców. Odmowę udzielenia dziecku nieodpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej np. z uwagi na nieudokumentowany pobyt jego rodziny w Polsce, można natomiast uznać za taką pośrednią formę „kary”, niedopuszczalną z mocy ww. art. 2 i naruszającą art. 24 Konwencji o prawach dziecka – wskazał Marek Michalak.

Źródło: Biuro RPD