Recepta transgraniczna

Komisja Europejska w celu zapewnienia pacjentom w całej Unii Europejskiej prawa do otrzymania leku posiadającego status Rx zaproponowała wprowadzenie jednolitego systemu wystawiania recept lekarskich. System taki ma gwarantować prawidłowe rozpoznanie i realizację recepty lekarskiej wystawionej w jednym z państw członkowskich na terenie innego kraju Unii Europejskiej. Zasady te znalazły się w dyrektywie wykonawczej komisji 2012/52/UE z dnia 20.12.2012r. ustanawiającej środki ułatwiające uznawanie recept lekarskich wystawianych w innym państwie członkowskim.

Aby wprowadzić dla pacjentów to ułatwienie niezbędne stało się wprowadzenie pojęcia „recepty transgranicznej” do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie recept lekarskich. Należy podkreślić, że zasady wystawiania recept mających zostać zrealizowanych na terytorium RP nie uległy zmianie. Ważność zachowują wszystkie druki i oznaczenia służące do wystawiania refundowanych recept.

W przypadku, kiedy pacjent zgłosi chęć realizacji recepty w innym kraju Unii Europejskiej niż Polska wówczas dla prawidłowego rozpoznania i realizacji recepty należy zamieścić na niej następujące informacje:

  1. imię lub imiona i nazwisko pacjenta (nie mogą być inicjały);
  2. datę urodzenia pacjenta (niezależnie od wieku);
  3. imię lub imiona i nazwisko osoby wystawiającej receptę;
  4. kwalifikacje zawodowe osoby wystawiającej receptę (tytuł zawodowy - np. „lekarz", „lek.", „lek.med.", „dr n.med." itp.);
  5. dane do bezpośredniego kontaktu z osobą wystawiającą receptę (adres e-mail lub numer telefonu lub faksu wraz z prefiksem międzynarodowym);
  6. adres miejsca udzielania świadczenia zdrowotnego wraz z oznaczeniem kraju - np. „Polska" albo skrót „PL", „Deutschland" albo skrót „DE" itp.
  7. nazwę powszechnie stosowaną (międzynarodową) leku. Inaczej niż zasady krajowe dyrektywa dopuszcza stosowanie nazw handlowych jedynie w 2 przypadkach: a.    przepisany produkt jest biologicznym produktem leczniczym lub b.    osoba wystawiająca receptę uważa, że jest ona niezbędna ze względów medycznych; w takim przypadku na recepcie podaje się zwięźle powody użycia nazwy handlowej;
  8. postać;
  9. dawkę (moc);
  10. ilość;
  11. sposób dawkowania;
  12. datę wystawienia recepty;
  13. własnoręczny podpis osoby wystawiającej receptę.


Wszystkie dodatkowe informacje, które muszą znaleźć się na recepcie transgranicznej, a których nie ma obowiązku umieszczać na np. „krajowej” jak np. dane do bezpośredniego kontaktu z osobą wystawiającą receptę mogą być dopisane odręcznie, nie ma zatem potrzeby zmian obecnie używanych druków recept lub pieczątek.

Recepta transgraniczne niezależnie od uprawnień pacjenta poza terytorium naszego kraju może być zrealizowana tylko z pełną odpłatnością. Jeśli na recepcie transgranicznej wystawionej w Polsce lekarz umieści dane niezbędne do refundacji takie jak: PESEL pacjenta, nr oddziału NFZ to w kraju taka recepta będzie mogła być zrealizowana z przysługującą pacjentowi refundacją.

Autor: mgr farm. Arkadiusz Przybylski

Recepta transgraniczna – najczęściej zadawane pytania

Czy omyłka edytorska np. w nazwie międzynarodowej dyskwalifikuje receptę transgraniczną?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 6 listopada 2013r dotyczące recept transgranicznych jasno  określa sposób zapisywania środków leczniczych na recepcie. Osoba wystawiająca receptę może użyć nazwy międzynarodowej lub nazwy handlowej w przypadku, gdy przepisywany środek leczniczy jest lekiem biologicznym lub gdy osoba wystawiające receptę uzna, że użycie nazwy handlowej jest niezbędne do zidentyfikowania środka leczniczego podczas realizacji recepty. Omyłka edytorska nie dyskwalifikuje recepty transgranicznej o ile nie ma wpływu na prawidłową identyfikację leku i realizację recepty przez farmaceutę.


W jakim języku mają być określone kwalifikacje osoby wystawiającej receptę?

Recepty transgraniczne mogą być w całości wypisane w językach narodowych krajów członkowskich. Dotyczy to również kwalifikacji osób wystawiających receptę. Jeśli recepta transgraniczna zostanie wystawiona przez polskiego lekarza, jego tytuł zawodowy może zostać określony przez "lekarz, lek.med., dr n. med"

Czy na recepcie transgranicznej mogą być zapisane środki lecznicze z grupy I-N, II-N, III-P, IV-P?

Na recepcie transgranicznej nie może być przepisany środek leczniczy o kategorii dostępności Rpw. Oznacza to, że środki lecznicze z grup II-N, III-P i IV-P mają prawo znaleźć się na recepcie transgranicznej.  

Czy recepta transgraniczna musi być drukowana?

W rozporządzeniu nie określono wzoru recepty transgranicznej. Oznacza to, że może ona mieć zarówno formę drukowaną i odręczną, ale musi zawierać wszystkie niezbędne informacje zawarte w Rozporządzeniu z dn. 6 listopada. Dodatkowe informacje np. adres e-mail bądź symbol kraju członkowskiego może być dopisane odręcznie, ale potwierdzone pieczątką i parafką osoby wystawiającej. Dopuszczalne jest umieszczenie wszystkich elementów  niezbędnych  dla refundacji w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Czy omyłka edytorska przy oznaczeniu kraju członkowskiego dyskwalifikuje receptę?

W załączniku do Rozporządzenia Ministra z dn. 6 listopada 2013r dotyczące recept transgranicznych znajdują się symbole państw insytucji właściwych dla świadczenia opieki zdrowotnej. Błędne oznaczenie symbolu państwa członkowskiego może być podstawą do unieważnienia recepty transgranicznej podczas jej realizacji.

Autor: mgr farm. Artur Rakowski, mgr farm. Aurelia Uchman – Rakowska