W obliczu rosnącej liczby przypadków raka tarczycy wśród kobiet w wieku prokreacyjnym, znalezienie sposobów na ochronę płodności stało się ważnym wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Dzięki wsparciu Agencji Badań Medycznych (ABM), na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku, prowadzone jest badanie, które ma na celu ocenić skuteczność metforminy w ochronie rezerwy jajnikowej u pacjentek leczonych z powodu raka brodawkowatego tarczycy (RBT).

Rak tarczycy, będący najczęstszym nowotworem złośliwym gruczołów wydzielania wewnętrznego, charakteryzuje się szybko rosnącym wskaźnikiem zachorowalności wśród kobiet. Rak brodawkowaty tarczycy (RBT) stanowi ponad 90% przypadków raka tarczycy, z bardzo dobrym rokowaniem i 5-letnim wskaźnikiem przeżycia przekraczającym 98%. Leczenie operacyjne, często wspomagane przez terapię jodem promieniotwórczym (131I), jest standardem, jednakże może wpływać negatywnie na płodność pacjentek poprzez zmniejszenie parametrów rezerwy jajnikowej.

- Podstawowym celem badania jest ocena skuteczności wpływu metforminy na pośrednie markery rezerwy jajnikowej u kobiet, które zostały poddane leczeniu 131I. W chwili obecnej istnieją dane wskazujące, że terapia 131I u kobiet z rakiem tarczycy wpływa na płodność poprzez zmniejszenie parametrów rezerwy jajnikowej. Jednocześnie wykazano, że lekiem poprawiającym rezerwę jajnikową, może być powszechnie stosowany lek przeciwhiperglikemiczny- metformina. Uzyskane wyniki badania pozwolą na lepszą optymalizację leczenia pacjentek poddanych terapii 131I i ewentualne uniknięcie zmniejszenia płodności w tej młodej grupie pacjentek - tłumaczy prof. dr hab. med. Agnieszka Adamska, główna badaczka i kierownik projektu w badaniu Methyr.

Dlaczego płodność jest zagrożona?

Leczenie raka brodawkowatego tarczycy często obejmuje całkowite lub częściowe usunięcie tarczycy, a następnie uzupełniające leczenie jodem promieniotwórczym, które ma na celu zniszczenie pozostałej tkanki tarczycy oraz ewentualnych komórek nowotworowych. Niestety, jod promieniotwórczy może negatywnie wpłynąć na jajniki, co prowadzi do obniżenia ich funkcji i rezerwy jajnikowej. Kluczowym markerem płodności, który pozwala ocenić ten stan, jest hormon anty-Müllerowski (AMH). Obniżone stężenie AMH w surowicy jest sygnałem zmniejszenia liczby zdolnych do rozwoju pęcherzyków jajnikowych, co może oznaczać problemy z zajściem w ciążę.

Metformina — nadzieja dla płodności

Metformina, znana głównie jako lek na cukrzycę typu 2, od lat budzi zainteresowanie naukowców ze względu na swoje wielokierunkowe działanie. Badania wstępne wykazały, że może ona redukować stres oksydacyjny — jeden z czynników ryzyka obniżenia płodności — i wpływać korzystnie na szlaki apoptozy (programowanej śmierci komórek), co ma znaczenie nie tylko w kontekście terapii nowotworowej, ale również w zachowaniu zdrowych funkcji jajników.

Badanie METHYR — szansa dla kobiet

Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku prowadzą badanie „Ocena wpływu metforminy na płodność pacjentek leczonych 131I z powodu raka brodawkowatego tarczycy - METHYR”, którego celem jest ocena wpływu metforminy na rezerwę jajnikową u pacjentek z rakiem tarczycy.

- Do badania są włączane pacjentki po operacyjnym usunięciu tarczycy z powodu raka brodawkowatego przed zastosowaniem terapii jodem promieniotwórczym. W badaniu przewidzianych jest łącznie 8 wizyt. W czasie trwania badania zostanie wykonanych szereg badań biochemicznych i obrazowych oceniających stan zdrowia pacjentek – tłumaczy prof. dr hab. med. Agnieszka Adamska, główna badaczka i kierownik projektu w badaniu Methyr

Co to oznacza dla pacjentek?

Jeśli potwierdzą się pozytywne efekty metforminy na rezerwę jajnikową, może to otworzyć nową drogę w leczeniu kobiet z rakiem tarczycy, która nie tylko skutecznie zwalcza nowotwór, ale także chroni ich zdolność do posiadania dzieci w przyszłości.

Ostateczne wyniki badania METHYR będą miały kluczowe znaczenie dla przyszłych wytycznych dotyczących leczenia raka tarczycy w kontekście ochrony płodności, potwierdzając lub obalając efektywność metforminy jako leku ochronnego. Jest to kierunek, który z pewnością będzie ściśle monitorowany przez społeczność medyczną i pacjentki na całym świecie.

Więcej: https://www.umb.edu.pl/owbk/methyr


Źródło: Agencja Badań Medycznych