Niewydolność serca jest rosnącym wyzwaniem dla zdrowia publicznego i systemów opieki zdrowotnej, w Polsce jak i na świecie, głównie za sprawą epidemii chorób serca i starzenia się społeczeństw. Jest ona przyczyną częstych hospitalizacji, konieczności długotrwałego leczenia i stałej opieki specjalistycznej. Generuje znaczne koszty społeczne, zdrowotne i gospodarcze. Jak sprostać tym wyzwaniom? Najważniejsze kierunki działań w tym obszarze wskazuje prof. dr hab. n. med. Agnieszka Pawlak, nowa przewodnicząca Asocjacji Niewydolności Serca PTK.

W piątek, 29 września 2023 r., podczas Kongresu Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w Poznaniu, odbyło się spotkanie nowego zarządu i członków Asocjacji Niewydolności Serca PTK, podczas którego omówiono strategiczne kierunki poprawy sytuacji w obszarze niewydolności serca w kraju.

Mapa wyzwań w NS

W ostatnich dwóch dekadach jesteśmy świadkami znacznego wzrostu liczby osób cierpiących na niewydolność serca. Szacuje się, że w naszym kraju ponad 1,3 miliona osób zmaga się z tą chorobą, zatem schorzenie dotyka 1 na 30 mieszkańców. Alarmującym faktem jest również to, że Polska notuje najwięcej hospitalizacji z powodu niewydolności serca wśród wszystkich krajów OECD, a choroba ta dotyka coraz częściej osoby w młodszym wieku, aktywne zawodowo.

„Niestety, wielu pacjentów trafia do gabinetu kardiologa w zaawansowanym stadium niewydolności serca, a wiedza w społeczeństwie, o tym czym jest ta choroba, jakie są jej objawy i jakie mogą być konsekwencje w przypadku braku właściwego leczenia, jest nadal niewystarczająca. Dodatkowym wyzwaniem jest defragmentacja opieki nad pacjentami oraz kolejki do specjalistów, co często prowadzi do opóźnień w diagnostyce i leczeniu. Warto również zaznaczyć, że hospitalizacja pacjentów z niewydolnością serca często nie kończy się zaleceniem leczenia zgodnego z wytycznymi (terapii opartej o cztery filary beta-bloker, ACE-I/ARNI, MRA, flozyna) oraz kontynuacji opieki i monitoringu choroby” – podkreśliła prof. Agnieszka Pawlak.

Istnieje zatem duża potrzeba promowania standardów postępowania w opiece nad pacjentem z niewydolnością serca w Polsce jak również dalszej poprawy dostępu do innowacyjnych metod leczenia, zarówno farmakologicznego jak zabiegowego, które zmienią rokowanie pacjentów i pozwolą na zachowanie jakości życia i aktywności zawodowej/społecznej.

Wreszcie, aby skutecznie poprawiać los chorych z niewydolnością serca, niezbędna jest edukacja pacjentów, aby zwiększyć ich wiedzę na temat choroby i praktycznych umiejętności życia z NS. Całościowe podejście do tego problemu, oparte na efektywnych systemach opieki i edukacji, jest kluczowe dla poprawy jakości życia pacjentów i zmniejszenia wpływu niewydolności serca na całe społeczeństwo.

Pozytywne zmiany

Niewątpliwie w ostatnim czasie środowisko medyczne jak i pacjenci uzyskali dostęp do kilku ważnych rozwiązań, na które czekali od lat. Jednym z najważniejszych była refundacja flozyn w leczeniu niewydolności serca oraz wpisanie tej grupy leków na listę bezpłatnych leków dla seniorów.

„Stwarza to szansę na skuteczniejsze leczenie chorych z niewydolnością serca oparte o aktualne wytyczne ESC, które zaleca wielokierunkowe postępowanie obejmujące leki z grup inhibitorów ACE/ARNI, beta-blokerów, antagonistów receptora mineralokortykoidowego oraz flozyn. Udowodniono, że takie podejście zmniejsza ryzyko hospitalizacji, poprawia jakość życia i ogólne samopoczucie, redukuje ryzyko kolejnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, jak zawał serca czy udar mózgu oraz zmniejsza ogólne ryzyko przedwczesnego zgonu pacjenta – zauważyła prof. Pawlak. - Niestety Polscy chorzy nadal nie mają dostępu do jednego z ważnych leków będącego elementem standardu postępowania, jakim jest sakubitryl/walsartan” – dodała profesor.

Pozytywne zmiany w opiece nad chorymi objęły także uruchomienie Pilotażu Krajowej Sieci Kardiologicznej, uwzględniającej niewydolność serca, co stanowi ważny krok w usprawnieniu i skonsolidowaniu opieki nad pacjentami oraz refundację telemonitoringu dla pacjentów z urządzeniami wszczepialnymi, umożliwiającego zdalne monitorowanie ich stanu zdrowia. To istotne narzędzie w zarządzaniu niewydolnością serca, które może skutkować szybszą reakcją na ewentualne problemy zdrowotne.

„Dzięki aktywności Asocjacji Niewydolności Serca mamy obecnie w Polsce coraz więcej certyfikowanych, wysoko wykwalifikowanych pielęgniarek NS, co może pozwolić na skuteczniejszą edukację pacjentów i bardziej kompleksową opiekę” – zaznaczyła prof. Pawlak.

Silne Serce

Aby zminimalizować negatywny wpływ niewydolności serca na zdrowie Polek i Polaków trzeba działać systematycznie i wielotorowo, począwszy od edukacji społecznej, zapobiegania i profilaktyki NS, edukacji pacjentów i lekarzy różnych specjalności, promocji standardów postępowania, wdrożenia opieki koordynowanej i kompleksowej w całym kraju, po dostęp do nowoczesnych metod leczenia o potwierdzonej skuteczności – wskazywali eksperci ANS PTK.

„Jako Asocjacja stawiamy sobie konkretne cele w ramach strategii >>Silne Serce 2030<<, takie jak wyhamowanie tempa wzrostu zachorowalności na niewydolność serca w Polsce, zmniejszenie umieralności chorych (o 10 proc.) oraz poprawę jakości życia pacjentów, w tym zmniejszenie liczby ponownych hospitalizacji – podkreśliła prof. Agnieszka Pawlak. – Chcemy je osiągać dzięki budowaniu silnego frontu i współpracy z lekarzami różnych specjalności poprzez działalność edukacyjno-szkoleniową, rekomendacje zmian systemowych, analizę i monitoring sytuacji aktualnej oraz promowanie i wdrażanie międzynarodowych standardów diagnostyczno-terapeutycznych”.

„Możemy wygrać z niewydolnością serca tylko łącząc siły, nas ekspertów, organizacji pacjentów, decydentów i instytucji ochrony zdrowia. Dlatego zapraszam wszystkich Państwa do współpracy na rzecz poprawy losu polskich pacjentów – bo każdy z nas zasługuje na >>Silne Serce<

Nowy zarząd Asocjacji Niewydolności Serca (2023 – 2025):

• prof. dr hab. n. med. Agnieszka Pawlak, przewodnicząca zarządu
• prof. UJ dr hab. n. med. Paweł Rubiś, przewodniczący elekt
• prof. dr hab. n .med. Małgorzata Lelonek, past przewodnicząca
• prof. dr hab. n. med. Anna Tomaszuk – Kazberuk, sekretarz
• prof. dr hab. n. med. Agata Bielecka-Dąbrowa, skarbnik
• prof. dr hab. n. med. Jadwiga Nessler
• prof. dr hab. n. med. Jarosław Kasprzak
• dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka
• dr hab. n. med. Jacek Niedziela

Źródło: Asocjacja Niewydolności Serca PTK