Należy stworzyć zachęty dla pielęgniarek i ratowników medycznych, aby podejmowali pracę w domach pomocy społecznej. Dziś pielęgniarkom się to nie opłaca finansowo wobec lepszych płac w placówkach zdrowia, a ratownikom medycznym nie pozwalają na to przepisy. Rzecznik Praw Obywatelskich napisał w tej sprawie do ministrów zdrowia oraz rodziny i polityki społecznej.

Jak wynika z doświadczeń Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur, wizytującego od wielu lat domy pomocy społecznej, jedną z podstawowych potrzeb ich mieszkańców jest odpowiednia opieka lekarska i pielęgniarska. Większość mieszkańców boryka się z przewlekłymi chorobami somatycznymi, psychicznymi lub innymi wynikającymi z zaawansowanego wieku lub urazów. Konieczne jest zatem zapewnienie im stałej opieki pielęgniarskiej oraz systematycznych wizyt lekarskich.

Zgodnie z ustawą o zawodach pielęgniarki i położnej umożliwia się zatrudnienie pielęgniarki w domach pomocy społecznej określonych w przepisach o pomocy społecznej, z uwzględnieniem uprawnień zawodowych. Jednakże status pielęgniarki zatrudnionej w dps jest inny niż zatrudnionej w placówkach służby zdrowia. Główną przyczynę stanowi zróżnicowanie wysokości wynagrodzenia: pielęgniarki zatrudnione w podmiotach leczniczych otrzymują zdecydowanie wyższe wynagrodzenie niż pracujące w dps. Ich wynagrodzenie pochodzi z budżetu samorządów.

Nierówności w wynagradzaniu pielęgniarek zatrudnionych w dps-ach (brak dodatków, podwyżek, ekwiwalentu za pracę w niedzielę i święta, etc.) w porównaniu z pracującymi w służbie zdrowia, skutkują w praktyce olbrzymimi problemami w pozyskiwaniu do pracy w dps-ach osób o tym wykształceniu, jak również częstymi rezygnacjami pielęgniarek z pracy w dps na rzecz podmiotów leczniczych.

RPO wskazuje, że dużym wsparciem dla personelu dps byłaby również możliwość zatrudnia ratowników medycznych. Jednakże ustawa z o Państwowym Ratownictwie Medycznym nie przewiduje wprost możliwości wykonywania zawodu ratownika medycznego w dps.

Dodatkowo w rozporządzeniu z 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych nie wymienia się stanowiska „ratownik medyczny”. To uniemożliwia zatrudnianie w dps-ach ratowników medycznych. W praktyce dyrektor domu pomocy społecznej może zatrudnić ratownika medycznego na stanowisku np. opiekuna, przy zastrzeżeniu, że nie wykonując zawodu ratownika medycznego nie udziela on świadczeń zdrowotnych.

Brak pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych powoduje, że większość pracy nad mieszkańcami dps przeniesiona zostaje na barki opiekunów mających znacznie mniejsze uprawnienia. Sytuacja była szczególnie trudna w ciągu trwania pandemii Covid-19.

- W mojej ocenie konieczne jest zatem podjęcie działań przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej oraz przez Ministra Zdrowia zmierzających bezpośrednio do zmiany przepisów prawa, poprzez stworzenie zachęty dla specjalistów reprezentujących wskazane wyżej grupy zawodowe do podejmowania zatrudnienia w domach pomocy społecznej – napisał Adam Bodnar ministrom.

Źródło: Biuro RPO