Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce pozytywnie opiniuje opracowanie „Założenia do projektu ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej” oraz deklaruje chęć dalszego zaangażowania w prace nad przygotowaniem ustawy i wynikających z niej rozporządzeń.

Zdaniem Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, spośród najbardziej pozytywnych zapisów należy podkreślić:

1. Wprowadzenie prawa do korzystania z POZ dla wszystkich osób posiadających obywatelstwo i zamieszkałych na terytorium Polski.

2. Możliwość działalności, w ramach POZ, różnych podmiotów leczniczych oraz gwarancja ich równego traktowania i równych praw.

3. Zwiększanie nakładów na POZ, z osiągnięciem poziomu 20% wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia w perspektywie 10 lat.

4. Wymóg rozpoczęcia specjalizacji z zakresu medycyny rodzinnej do końca 2022 r. dla lekarzy i pielęgniarek nie spełniających warunków nowej definicji lekarza i pielęgniarki POZ.

5. Umożliwienie pielęgniarkom samodzielnej i kompleksowej realizacji działań z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia.

6. Poprzedzenie wprowadzania nowych metod finansowania POZ programem pilotażowym.

7. Popularyzacja i rozwijanie wewnętrznych systemów poprawy jakości świadczeń.

8. Utworzenie wojewódzkich ośrodków kształcenia w medycynie rodzinnej.

KLRwP zaznacza, iż do 8 ważnych problemów funkcjonowania POZ, które zostały ujęte w opracowaniu, należy dopisać co najmniej trzy kolejne:

1. Nadmierna liczba, skomplikowana struktura, rozproszenie w wielu aktach normatywnych i niespójność regulacji prawnych dotyczących POZ.

2. Udzielanie świadczeń POZ przez specjalistów wąskich dziedzin i brak mechanizmów zachęcających do poszerzania zakresu kompetencji oraz świadczeń.

3. Nadmierne obowiązki biurokratyczne i sprawozdawcze w POZ, oderwane od rzeczywistych potrzeb pacjentów oraz brak wzajemnego zaufania, poszanowania i zrozumienia między świadczeniodawcami, a administracją i płatnikiem.

Lekarze podkreślają również, że „zakładane jest niestety dalsze funkcjonowanie odrębnych list pacjentów dla lekarzy i pielęgniarek”. Rozwiązanie takie, zdaniem KLRwP, nie jest właściwe, w szczególności z powodu zagrożeń dla ciągłości i koordynacji opieki, bezpieczeństwa pacjentów, równości zdrowia.

„Ustawa powinna promować powiązanie funkcjonalne i strukturalne lekarza, pielęgniarki i położnej, z docelowym rozwiązaniem i wyraźną preferencją dla tworzenia wspólnej listy pacjentów. Elementami pracy zespołowej, warunkującej skuteczność i efektywność opieki nad pacjentem i rodziną jest sprawny przepływ informacji, ścisłe współdziałanie, nawiązane partnerskie relacje, uzupełniające się kompetencje oraz wzajemne wsparcie. Rozwiązaniu takiemu służy wspólna lista pacjentów. Nie musi ona przesądzać o sposobie kontraktowania świadczeń z płatnikiem publicznym i nadal można zachować zarówno łączne, jak i oddzielne zawieranie umów na określone świadczenia” - napisali lekarze.

KLRwP zwraca również uwagę, że część opracowania, dotycząca definicji podstawowych określeń, "nie obejmuje istotnych dla POZ pojęć, jakimi są: lekarz rodzinny i medycyna rodzinna. Zasadne jest uzupełnienie tego braku i adoptowanie do polskich warunków definicji funkcjonujących w Unii Europejskiej".

Zastrzeżenia KLRwP budzi też przedstawiona w opracowaniu definicja podstawowej opieki zdrowotnej. „Jest ona niepełna, obejmuje zaledwie kilka świadczeń i nie odzwierciedla istoty oraz złożoności tego pojęcia”.

Założenia do ustawy wskazują, że każdy pacjent będzie objęty opieką podstawową, zapewnianą w ramach zespołu POZ oraz że wskazany będzie podział środków na działania i wynagrodzenia w ramach tego zespołu. Zdaniem KLRwP, wskazywanie podziału środków przez administrację lub płatnika nie jest uzasadnione. Decyzje dotyczące tej kwestii powinny zapadać w podmiocie leczniczym i należeć do pracodawcy.

Lekarze zwracają również uwagę na wprowadzenie ważnych i podnoszących wydajność POZ metod finansowania. „Istotnym jest zagwarantowanie, aby na komponent motywacyjny przeznaczyć dodatkowe środki finansowe, a nie uszczuplać stawki kapitacyjnej obowiązującej w POZ.”

Kolegium podkreśla także, iż błędnym jest założenie, że ewentualne oszczędności, które powstaną w efekcie przejęcia przez POZ zadań wykonywanych do tej pory przez AOS „nie będą mogły być wykorzystywane na inny [niż badania i wizyty u specjalistów] cel. „Wprowadzanie ograniczeń w tym zakresie będzie zmniejszało motywację i zaangażowanie w poszerzanie zakresu świadczeń na najniższym poziomie opieki”.

Zdaniem KLRwP uzasadnione jest położenie nacisku na utworzenie Instytutu Medycyny Rodzinnej i Podstawowej Opieki Zdrowotnej, jednak proponowana w założeniach do ustawy reorganizacja Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie nie będzie wystarczająca w tym zakresie.

Postulatem zgłaszanym na zakończenie opinii Kolegium jest także rezygnacja, w całym tekście nowego aktu prawnego, z pojawiających się określeń takich jak „świadczeniobiorca” i ”świadczeniodawca”. Zdaniem KLRwP, z uwagi na zasadność wzmocnienia roli pacjentów w systemie POZ, pierwszy z tych terminów powinien zostać zastąpiony słowami „osoba” lub „pacjent”, a drugi „profesjonaliści POZ” oraz „zespół POZ”.


Cały tekst Opinii na temat opracowania Ministerstwa Zdrowia z dnia 22 września 2016 r. pt.: „Założenia do projektu ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej” znajduje się na stronie internetowej Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce.


Źródło: KLRwP