10 kwietnia dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego – Państwowego Instytutu Badawczego gen. broni prof. dr hab. n. med. Grzegorz Gielerak wręczył laureatom siódmej edycji nagrody Animus Fortis (Mężny Duch) 2023 statuetki i dyplomy honorowe.

Nagroda Animus Fortis (Mężny Duch) ustanowiona została przez Dyrektora WIM-PIB ma na celu uhonorowanie osób i instytucji mających szczególny wpływ na pozytywne zmiany oraz kształtowanie wizerunku służb ratowniczych. Nawiązuje do najlepszych tradycji służb medycznych dlatego nagrodą główną jest statuetka będąca miniaturą projektu „Pomnika Sanitariusza”.

W kategorii indywidualnej (Mężny Duch) zwyciężył szer. Michał Tomczak.

Żołnierz pełniący zawodową służbę w 16 Orzyskim Pułku Saperów jako kierowca-ratownik Grupy Zabezpieczenia Medycznego. Na co dzień ratownik MOPR oraz czynny członek Ochotniczej Straży Pożarnej w Mikołajkach. Bardzo skromny, życzliwy, nikomu nie odmawia pomocy nawet własnym kosztem, ale zarazem ambitny; nieustraszony, ciągle wyraża chęć zdobywania nowej wiedzy i doświadczeń.

W dniu 05.01.2023 r. w godzinach porannych usłyszał dźwięk syreny strażackiej wzywającej ochotników do pilnego przybycia i udania się do zdarzenia. Natychmiast porzucił swoje obowiązki i bezzwłocznie skierował się do OSP, żeby ruszyć do akcji ratunkowej razem z kolegami strażakami. Okazało się, że pożar budynku do którego doszło był na trasie jego drogi do remizy strażackiej. Bez chwili wahania szybko ocenił sytuację i ruszył na pomoc osobom uwięzionym na poddaszu palącego się domu, bez żadnych zabezpieczeń, jeszcze przed przybyciem zastępów strażackich. W gęsto zadymionych pomieszczeniach pierwsze jego czynności polegały na zabezpieczeniu miejsca zdarzenia dla strażaków jadących do akcji, a następnie szybko przystąpił do ratowania uwięzionych osób. Szer. Michał Tomczak nie dbając o własne życie, kierował się tylko priorytetem jakim było uratowanie innego człowieka i nie odstąpił od dalszego przeszukiwania pomieszczeń. Widoczność była zerowa, więc po omacku przesuwał się po ścianach do momentu aż odnalazł schody kierujące na strych. W międzyczasie dwa razy wybiegał na zewnątrz, żeby zaczerpnąć powietrza, ale determinacja i potrzeba uratowania człowieka kazały za każdym razem wracać do palącego się budynku bez względu na niebezpieczeństwo jakie przed nim stało. W końcu kiedy udało mu się dotrzeć na górę odnalazł „na ślepo” drzwi do pomieszczenia z uwięzioną tam osobą. Poszkodowany stał przodem do ściany i uderzał w nią głową, był zupełnie bez żadnego logicznego kontaktu, jego zachowanie wskazywało na ogromny szok i zatrucie dymem. Po chwili osunął się na podłogę. Szer. Michał Tomczak zupełnie nieprzytomnego człowieka wyciągnął na schody prowadzące w dół. W tym momencie ze względu na brak tlenu i przytrucie dymem sam opadł zupełnie z sił i pozostał mu jedynie krzyk, którym to poinformował służby oczekujące na zewnątrz, że odnalazł człowieka oraz o jego lokalizacji. Ratownik medyczny, który przybył na miejsce pomógł mu w zniesieniu poszkodowanego do karetki pogotowia, a p. Michał sam w tym momencie wymagał pomocy medycznej ponieważ był mocno przytruty dymem.

Wymagająca odwagi i niezłomnego charakteru natychmiastowa, bezinteresowna reakcja w tak krytycznej sytuacji pokazała prawdziwą duszę strażaka-ratownika, który ryzykując własne życie niósł pomoc drugiemu człowiekowi.

W kategorii instytucjonalnej (Mężny Duch) zwyciężył 2 Wojskowy Szpital Polowy we Wrocławiu.

2 Wojskowy Szpital Polowy powołany został do życia decyzją Ministra Obrony Narodowej z dnia 10.07.2008 r. i rozpoczął działalność 01.01.2009 r. Jest spadkobiercą osiągnięć i kontynuuje tradycje 2 Szpitala Operacji Pokojowych.

Statuetkę Animus Fortis 2023 otrzymał za wsparcie w zakresie międzynarodowej pomocy medycznej i humanitarnej po serii trzęsień ziemi na terytorium Turcji w lutym 2023 roku o rzadko spotykanej sile przekraczającej 7 stopni w skali Richtera, które spowodowały niewyobrażalne zniszczenia. W odpowiedzi na apel prezydenta Turcji skierowany do krajów członkowskich NATO o wsparcie Minister Obrony Narodowej podjął decyzję o wysłaniu ze składu Sił Zbrojnych RP medycznego zespołu zadaniowego i utworzeniu Wojskowego Zgrupowania Zadaniowego Turcja (WZZ Turcja). Odpowiedzialnym za realizację zadania został Komendant 2 Wojskowego Szpitala Polowego we Wrocławiu (2WSzP) – płk lek. Jarosław BUKWALD.

Po przebazowaniu oraz szybkim rekonesansie i wybraniu dogodnej lokalizacji stacjonowania już w pierwszej dobie WZZ Turcja stworzył Modułową Mobilną Placówkę Medyczną poziomu 1 i od pierwszych godzin funkcjonowania w sposób nieprzerwany, w dzień i w nocy przez kolejne 14 dni udzielał pomocy medycznej wszystkim poszkodowanym, którzy dotarli do Polskiej placówki.
W czasie swojej działalności WZZ Turcja udzieliło pomocy medycznej ponad 700 mieszkańcom okolicy, którzy bez pomocy polskich wojskowych medyków oprócz utraty domów oraz dobytku mogliby ponieść jeszcze większą cenę – utraty życia lub zdrowia.
Działanie w ramach WZZ Turcja przez 2 Wojskowy Szpital Polowy we Wrocławiu czyli jednostki zabezpieczającej dotychczas personel wojskowy i sojuszniczy operujący w rejonach konfliktów zbrojnych i dobie kryzysu było wypełnieniem maksymy, iż polowa medycyna to zmierzanie i wykonywanie zadań tam skąd inni chcieliby jak najszybciej uciec…

Kapituła nagrody przyznała dwa Wyróżnienia Honorowe:

W kategorii indywidualnej (Mężny Duch) Dyplom Honorowy otrzymał mł. chor. SOP Piotr Osiński.

Podczas spędzania urlopu wypoczynkowego wraz z rodziną w Turcji w 2023 roku, mł. chor. SOP Piotr Osiński dokonał bohaterskiego czynu, ratując życie 4 letniej dziewczynki.

22 lipca tego roku, przebywając w miejscowości Belek, podczas wypoczynku w rejonie hotelowego basenu, zauważył zamieszanie i usłyszał krzyki w wodzie. Okazało się, że w wodzie topi się mała dziewczynka. Z uwagi na brak ratownika na basenie hotelowym, niezwłocznie wskoczył do wody i pomógł wyciągnąć nieprzytomne dziecko na brzeg, po czym od razu przystąpił do resuscytacji krążeniowo – oddechowej. Po kilku minutach resuscytacji u dziewczynki powróciły funkcje życiowe – bicie serca oraz oddech, wtedy poszkodowaną mł. chor. SOP Piotr Osiński ułożył w pozycji bocznej bezpiecznej, umożliwiającej wydostanie się wody z płuc oraz swobodny oddech.

W kategorii instytucjonalnej (Mężny Duch) dyplom honorowy trafił do Zespołu rekonstrukcyjno-replantacyjnego Kliniki Chirurgii Urazowej i Ortopedii 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego SPZOZ w Krakowie.

W Klinice Chirurgii Urazowej i Ortopedii, kierowanej przez płk. dr n. med. Sebastiana Nowaka, funkcjonuje nieetatowy zespół rekonstrukcyjno-replantacyjny, którego koordynatorem i kierownikiem jest lek. Paweł Maleta, specjalista w dziedzinie ortopedii i traumatologii narządu ruchu. W skład zespołu oprócz koordynatora/kierownika należą: dr n. med. Andrzej Pawelec, dr n. med. Jakub Marchewka, lek. Mateusz Kaczmarczyk, lek. Stanisław Burkot, kpt. lek. Łukasz Wawrzyniak. Zespół specjalistów Kliniki pełni dyżury replantacyjne 4 razy w miesiącu.

W 2023 roku Zespół rekonstrukcyjno-replantacyjny Kliniki Chirurgii Urazowej i Ortopedii przeprowadził 26 operacji replantacji (doszycia całkowicie obciętych fragmentów kończyn) oraz rewaskularyzacji (doszycia prawie całkowicie amputowanych, niedokrwionych kończyn, trzymających się na fragmencie np. skóry lub ścięgna). Sześć takich operacji wykonano poza wyznaczonymi dniami dyżuru Szpitala w „serwisie”. Takie sytuacje zdarzają się, gdy w danym dniu nie ma w Polsce w grafiku „serwisu replantacyjnego” żadnego szpitala, który pełniłby dyżur lub gdy szpital, który pełni dyżur w danym dniu jest już zaangażowany w operację pacjenta po amputacji i nie jest w stanie przyjąć kolejnego chorego. Są to momenty szczególnej mobilizacji, ponieważ natychmiast po zawiadomieniu o zapotrzebowaniu na pilną operację, należy w krótkim czasie zebrać zespół 6 osób (2 chirurgów ortopedów, 2 instrumentariuszki, lekarza anestezjologa i pielęgniarkę anestezjologiczną), którzy będą wyłączeni z innych aktywności na kilka lub nawet kilkanaście godzin (w trakcie dyżuru „grafikowego” specjalny zespół „replantacyjny” jest zawsze w gotowości). Operacje replantacji palców w zależności od poziomu uszkodzenia kończyny, ilości amputowanych palców, czy złożoności urazu (np. zmiażdżenie lub ubytki tkanek), trwają od 2 do nawet 12 godzin, średnio około 4-6 godzin. Spośród chorych, którym udało się w zeszłym roku pomóc, zwraca uwagę szczególnie kilku pacjentów. 59-letni mężczyzna, który doznał całkowitej amputacji na poziomie przedramienia, czy 48-letni chory, któremu piła tarczowa amputowała rękę na poziomie nadgarstka. Obaj pacjenci odzyskali swoje dominujące kończyny, co niewątpliwie przyczyniło się u nich do znaczącego ograniczenia kalectwa oraz uniknięcia wykluczenia społecznego.

Drugim profilem działalności lekarzy zespołu rekonstrukcyjno-replantacyjnego Kliniki Chirurgii Urazowej i Ortopedii jest chirurgia rekonstrukcyjna ubytków tkanek miękkich i kości w zakresie narządu ruchu. Zespół Kliniki Chirurgii Urazowej i Ortopedii w 2023 roku wykonał ponad 60 takich operacji, w tym 12 operacji poza macierzystym ośrodkiem. Swoim doświadczeniem wspomagali kolegów ortopedów i chirurgów onkologicznych, wykonując operacje mikrochirurgicznej rekonstrukcji tkanek kończyn zarówno w szpitalach na terenie małopolski, jak i sąsiednich województw: świętokrzyskiego i śląskiego.

Źródło: Wojskowy Instytut Medyczny – Państwowy Instytut Badawczy