Według najnowszego badania, struktura rodziny, a także godziny spania, posiłków we wspólnym gronie i ograniczony czas spędzony w ekranach urządzeń, wydają się być powiązane z lepszym zdrowiem emocjonalnym u dzieci w wieku przedszkolnym, co może zmniejszyć ryzyko późniejszej otyłości.
Według autorki Sary Anderson z Uniwersytetu Stanowego Ohio to badanie dostarcza więcej dowodów na to, że czynności powtarzane o tych samych porach u dzieci w wieku przedszkolnym są związane z ich zdrowym rozwojem i mogą zmniejszyć prawdopodobieństwo, że w wieku 11-12 lat będą otyłe.
Badanie opisujące pierwsze spojrzenie na związek między wczesnym dzieciństwem i samoregulacją emocjonalną a ich potencjalnym związkiem z problemem nadwagi w wieku szkolnym, zostało zamieszczone w „The International Journal of Obesity".
Naukowcy oceniali u dzieci w wieku 3 lat trzy rutynowe czynności: regularne pory spania, regularne posiłki i czy rodzice ograniczyli oglądanie bajek do godziny lub mniej dziennie. Potem porównali to do sprawozdań rodziców z dwóch aspektów samoregulacji dzieci w tym samym wieku.
Wreszcie zbadali, w jaki sposób rytuały i samoregulacja współpracowały w celu zmniejszenia otyłości w wieku 11 lat, określonej na podstawie międzynarodowych kryteriów. (Kryteria USA dotyczące otyłości dzieci są ustalane na niższym poziomie i obejmowałyby więcej dzieci).
Badaniami objęto 10 955 dzieci, które są częścią Studium Kolegium Milenijnego (ang. the Millennium Cohort Study), długoterminowego badania dotyczącego różnorodnej populacji dzieci urodzonych w Wielkiej Brytanii od września 2000 roku do stycznia 2002 roku. W wieku 3 lat 41 procent dzieci miało zapewnione regularne pory snu, 47 procent regularny posiłek, a 23 procent miało ograniczone oglądanie TV do godziny lub mniej dziennie. Kiedy badane dzieci osiągnęły wiek 11 lat, około 6 procent było otyłych.
Wszystkie trzy rytuały domowe były powiązane z lepszą samoregulacją emocjonalną - miarą opartą na odpowiedziach rodziców na pytania, na przykład jak łatwo dziecko staje się sfrustrowane lub zbyt podniecone. Dzieci z większym zaburzeniem emocjonalnym częściej były otyłe w późniejszych latach.
Anderson, profesor nadzwyczajny Zdrowia Publicznego, przyznaje, iż zgodnie z ich obserwacją, dzieci, które miały największe trudności z kontrolą emocji w wieku 3 lat, były bardziej podatne na otyłość w wieku 11 lat.
Anderson i jej koledzy odkryli również, że brak regularnego snu w wieku przedszkolnym był niezależnym czynnikiem predykcyjnym otyłości w wieku 11 lat. Ryzyko otyłości wzrosło nawet wtedy, gdy dzieci "zwykle" miały regularne pory snu, w przeciwieństwie do "zawsze”. Ryzyko wystąpienia w przyszłości otyłości było największe u tych 3 latków, które nie miały stałej pory snu.
Zawziętość i niezależność dzieci w wieku 3 lat - inny aspekt samoregulacji emocji- nie wiązały się z ryzykiem otyłości, ani też z rytuałami związanymi z tymi samymi aspektami samoregulacji.
Nowe odkrycia opierają się na wcześniejszych badaniach przeprowadzonych przez Anderson i jej współpracowników, wykazujących związek między snem przedszkolaków a zmniejszeniem ryzyka otyłości w późniejszym życiu. Poprzednie prace opublikowane w 2010 roku potwierdziły, iż w amerykańskiej próbie częstość występowania otyłości była najmniejsza u dzieci, które miały wystarczająco dużo snu, miały limity czasu oglądania bajek i jedli z rodziną regularne posiłki o stałych porach.
Według Anderson badanie to pozwala lepiej zrozumieć, w jaki sposób rutynowe czynności u małych dzieci dotyczące snu, posiłków i czasu spędzonego przed ekranem odnoszą się do ich umiejętności regulacji emocji i zachowania. Duże, populacyjne brytyjskie badanie UK Millennium Cohort Study dało możliwość zbadania tych aspektów życia dzieci i ich wpływu na przyszłe ryzyko otyłości.
Jak zauważa Anderson, wyniki analizy powinny zachęcać do przyszłych prac nad rolą emocjonalnej samoregulacji w zakresie przyrostu masy ciała u dzieci oraz w jaki sposób rytuały snu mogą sprzyjać zdrowemu rozwojowi najmłodszych. Mimo, że wiele mechanizmów pozostaje nieznanych, chociażby jak sen wpływa na metabolizm, badania naukowe coraz częściej zauważają związek między otyłością a złym snem.
Chociaż autorka przyznaje, iż z tej pracy niemożliwe jest udowodnienie, że stałe rytuały zapobiegają otyłości to uważa, że wprowadzenie regularnych czynności przed snem jest mało prawdopodobne, że zaszkodzi a może pomóc dzieciom w inny sposób, na przykład poprzez regulowanie emocji. Według Andrson, rodzice powinni uczynić co w ich mocy, aby wspierać prawidłowy rozwój emocjonalny i zdrowie ich dzieci.
Narodowy Instytut Zdrowia oraz Rada Badań Naukowych i Społecznych w Wielkiej Brytanii poparły badanie.
W badaniu uczestniczyli również naukowcy z Uniwersytetu Londyńskiego - University College London i amerykańskiej szkoły wyższej Temple University.
Komentarze
[ z 7]
Chyba na każdym etapie życia wsparcie emocjonalne jest bardzo ważne. I to dla każdego, nie tylko dla dzieci. W końcu wielokrotnie zdarza się, że przyczyna nadmiernego objadania tkwi nie tyle we wzmożonym apetycie co właśnie na zagłuszaniu w ten sposób innych problemów w tym również tych natury psychicznej i emocjonalnej. Nie mniej jednak dobrze byłoby uświadamiać rodziców, aby zdawali sobie oni sprawę, że kiedy ich dziecko ma kłopoty z nadmiernym apetytem i przyjmuje zbyt dużo pożywienia co prowadzi do nadwagi i w przyszłości może skutkować otyłością oraz wieloma chorobami z niej wynikającymi to być może nie jest to wina zdrowia fizycznego dzieci, ani też braku ruchu, czy źle dobranych składników pokarmowych w diecie, ale raczej pewnego rodzaju niezaspokojonego głodu emocjonalnego. I być może wystarczyłoby, aby rodzice z nieco większym zaangażowaniem skupili się na potrzebach swoich pociech i postarali dać im więcej uwagi, miłości i ciepła rodzinnego, a te przestały by sobie rekompensować braki poprzez spożywanie zbyt dużych porcji żywności. Tylko czasem trzeba niestety dorosłym zwracać uwagę na takie zależności, bo nie każdy zdaje sobie z nich sprawę i nie zawsze je zauważa.
Szkoda tylko, że w dzisiejszym świecie trudno jest o rutynę i wystarczająco dużo czasu spędzanego wspólnie w rodzinnym gronie. Niestety, ale coraz więcej ludzi żyje w biegu, nie tylko bez czasu dla dzieci, ale często i bez chwili wytchnienia dla siebie samych. Nie zastanawiamy się nad potrzebami emocjonalnymi i staramy się zagłuszać potrzeby myśląc, że nie są one istotne lub przynajmniej, że nie są najważniejsze. W ten sposób człowiek nie zmierza do niczego dobrego. Sam wyniszcza swój organizm, a potrzeby w takiej czy innej formie wcześniej czy później przecież będą musiały się odezwać. Nie tylko dzieci z tego powodu borykają się z zaburzeniami emocjonalnymi i zagłuszają smutek, czy inne pragnienia zajadając je słodyczami lub innymi pokarmami które jedzą nawet jeśli nie czują takiej potrzeby. A co dopiero dzieci. Zwłaszcza jeśli wychowują się w rodzinie, gdzie od najwcześniejszych lat życia nie otrzymują dostatecznej dawki emocjonalnego ciepła i wsparcia, które niezbędne są do prawidłowego rozwoju oraz nauki tego, jak radzić sobie z różnymi, trudnymi nieraz uczuciami w przyszłości. Poza łatwym dostępem do bogatoenergetycznego pożywienia, spadkiem aktywności wśród młodzieży, także nieprawidłowy model funkcjonowania rodziny może w ten sposób stać się przyczyną otyłości w przyszłości. Powinniśmy jako lekarze o tym pamiętać, ponieważ czasami nasi pacjenci mogą potrzebować nie tylko dietetyka, aby skutecznie stracić na wadze i utrzymać ją w przyszłości w prawidłowym zakresie, ale może być zdecydowanie bardziej w takich przypadkach potrzebna opieka psychologa lub nawet psychiatry zajmującego się leczeniem zaburzeń odżywiania.
Może też z tego powodu coraz większą uwagę przywiązuje się do wykazywanej przez rodziców empatii wobec ich dzieci. Całkiem niedawno na stronie publikowany był artykuł dotyczący właśnie badania tej kwestii u młodych ludzi spodziewających się wkrótce potomka. Być może, gdyby udało się opracować jakieś proste badania nadające się do zastosowania w charakterze testu przesiewowego, można by próbować w miarę wcześnie wyłapywać te rodziny w których inteligencja emocjonalna rodziców nie działa zbyt sprawnie i wtedy zwracać uwagę na prawidłowy rozwój dzieci. I to nie tylko prawidłowy rozwój psychiczny, który może być zaburzony pod wypływem wychowania w rodzinie gdzie brakuje dostatecznie dużo miłości i rodzicielskiego ciepła. Ale być może warto było by też skupić się na tych dzieciach jako własnie zagrożonych w wyższym stopniu wystąpieniem powikłań w postaci otyłości w przyszłych latach. I jeśli taka zależność by się potwierdziła, można by w dalsze kolejności próbować opracować i wprowadzić strategie postępowania w podobnych przypadkach, aby braku emocjonalne w rodzinie nie były rekompensowane przez dzieci poprzez zajadanie nadmiernych ilości pożywienia. Być może w ten sposób w końcu udałoby się odwrócić trend wciąż rosnącej liczby osób zaliczanych do grupy otyłych w naszym kraju.
Nie po raz pierwszy zwraca się uwagę na związek pomiędzy ciepłem emocjonalnym jakim rodzice otaczają dzieciaki, a ich zdrowiem. I to nie tylko psychicznym, ale nawet jak się okazuje prawidłowy rozwój emocjonalny może znajdować swoje odbicie również w zdrowiu fizycznym maluchów. Powinno się o tym pamiętać i mieć na uwadze kiedy podczas dorastania maluchów których z elementów przebiega nieprawidłowo. Być może przyczyna tego jest prostsza niż mogłoby się wydawać i kryć się w braku rodzinnego ciepła, a niekoniecznie w fizycznych kłopotach ze zdrowiem.
Najgorsze w tym wszystkim jest to, że pomimo wyraźnych skutków nie stosowania się do podobnych zaleceń i tak coraz mniejsza część społeczeństwa uznaje normalny kiedyś model rodziny za coś oczywistego. Wcale mnie ten fakt nie cieszy, ponieważ trzeba być świadomym, że jeśli nie w tej chwili to w najbliższej przyszłości może nam przyjść ponosić konsekwencje takiego modelu budowanych rodzin stosowanego na coraz szerszą skalę w społeczeństwie. Bardzo mnie to martwi i mam nadzieję, że jednak ludzie się opamiętają i zaczną wracać do korzeni. Przynajmniej w takich kwestiach, które mogą zaważyć na zdrowiu ich dzieci. Szkoda jednak, że tak często dopiero kiedy coś pójdzie nie tak, ludzie zaczynają zwracać uwagę na to, że gdzieś popełnili błąd. Wątpię, żeby nagłaśnianie podobnych wyników badań opracowanych przez lekarzy miało coś zmienić. A szkoda, bo jest to bardzo potrzebne i warto byłoby przedstawiać te sugestie na jak najszerszą skalę. Być może dzięki temu uda się doprowadzić do poprawy sytuacji zdrowotnej w naszym kraju. W innym wypadku ciekawa jestem jak mielibyśmy sobie poradzić z rosnącą falą otyłości wśród ludzi w coraz młodszym wieku.
No tak, temat poruszany już wielokrotnie, bez dwóch zdań ma to ze sobą powiązanie ale chyba większym problemem jest temat wspierania takich otyłych osób "mądrze", zamiast pocieszania ich kolejnymi porcjami kalorii. Jak podaje Muzeum Historii Polski ( dział Pedagogika Rodziny, obserwacje Pani Marioli Świderskiej ), Wobec poważnego problemu jaki stanowi otyłość, koniecznym jest podjęcie natychmiastowych działań, w celu zatrzymania rozwoju zjawiska otyłości na z Świecie. Istotne miejsce w programach polityki społecznej państw powinna zająć szeroko zakrojona profilaktyka w celu ograniczenia czynników ryzyka, sprzyjających rozwojowi otyłości, ale również działania skierowane do osób otyłych, mające na celu zarówno skuteczną redukcję ich nadmiernej masy ciała, jak również poprawę jakości ich życia oraz poprawę ich samooceny. Ponieważ każdy dobrze przygotowany program odchudzania jest procesem długotrwałym, koniecznym elementem pozwalającym na jego przeprowadzenie jest wsparcie. Wsparcie są to: „obiektywnie istniejące i dostępne sieci społeczne, które (…) pełnią funkcję pomocną wobec osób, znajdujących się w trudnej sytuacji” . Do zasobów wsparcia społecznego należy wsparcie: rodzinne, przyjacielskie, towarzyskie, sąsiedzkie, grupy współpracowników, grupy w niowe, towarzystwa, instytucje, osoby profesjonalnie przygotowane do udzielania pomocy oraz wolontariusze. Podkreśla się, że naturalne sieci wsparcia, w których pomoc jest dobrowolna i wzajemna, działają skuteczniej i korzystniej, ponieważ nie stygmatyzują, nie są związane z kosztami i są łatwiej dostępne. Z kolei rozpatrując treści wymiany społecznej w toku interakcji, wyróżnia się: – wsparcie emocjonalne, związane z przekazywaniem emocji podtrzymujących, uspokajających, wyrażających troskę, umożliwiających uwolnienie się od napięć, obaw i smutku, które często towarzyszą osobom z otyłością; – wsparcie informacyjne, czyli wymianę takich informacji, które sprzyjają lepszemu zrozumieniu sytuacji i problemu, dzielenie się doświadczeniami (np. w grupach samopomocy); – wsparcie instrumentalne, będące instruktażem na temat konkretnych sposobów postępowania, modelowanie skutecznych zachowań zaradczych. Celom tym służą w przypadku otyłości np. funkcjonujące kluby puszystych; – wsparcie rzeczowe, związane ze świadczoną pomocą materialną, ale też bezpośrednie fizyczne działanie na rzecz osób potrzebujących, wiążące się często z pomocą charytatywną. Pierwszym i podstawowym systemem wsparcia jest dla osoby otyłej, podobnie jak w przypadku niepełnosprawności, rodzina. Stanowi ona pierwotny system opiekuńczy, oparty na osobistych, emocjonalnych więzach, zapewniający opiekę swoim bliskim i poczuwający się do odpowiedzialności za najbliższych. Rodzina różni się od innych środowisk emocjonalnym „charakterem”. Jest uważana za wspólnotę emocjonalną, zaś podstawę jej egzystencji stanowi miłość. Prawidłowemu współżyciu w rodzinie towarzyszy świadomość uczuć i przekonanie o wzajemnym „obdarzaniu” się nimi. Nie dotyczy to deklaracji słownych, lecz ma to związek z nieuchwytną atmosferą, która powoduje, że wszyscy mają poczucie bliskości i więzi emocjonalnej oraz że nikt nie czuje się zapomniany, niedostrzegany i niedoceniany wyróżnia dwie podstawowe funkcje rodziny, w obrębie, których kształtują się inne. Są to: funkcje instrumentalne, czyli takie, które dotyczą rodziny i małżeństwa, jako instytucji społecznych. W ich zakres wchodzą funkcje: prokreacyjna, ekonomiczna, opiekuńcza, socjalizacyjna, stratyfikacyjna, integracyjna. Odnosząc się do problemu otyłości, szczególne znaczenie ma tutaj funkcja opiekuńcza, która zabezpiecza członków rodziny w określonych sytuacjach życiowych, gdy sami nie są w stanie zaradzić swym potrzebom, jak również funkcja integracyjna, która jest funkcją społecznej kontroli zachowań poszczególnych członków rodziny, w tym zachowań seksualnych małżonków, a także dorastających dzieci. Drugą grupę podstawowych funkcji spełnianych przez rodzinę stanowią funkcje osobowe, dotyczące rodziny, jako grupy społecznej. W ich zakres wchodzą funkcje: małżeńska, rodzicielska oraz braterska. Funkcje rodzicielska oraz braterska zaspokajają potrzeby uczuciowe pomiędzy rodzicami i dziećmi oraz potrzeby braci i sióstr. Faktem jest, że specyficzne cechy więzi rodzinnych, takie jak miłość, serdeczność, poświęcenie, uczuciowość sprzyjają niesieniu pomocy i opieki niepełnosprawnym członkom rodziny, co odnosi się również do otyłości. Podobnie jak w przypadku niepełnosprawności, ograniczenia zewnętrzne natury instytucjonalnej i interpersonalnej czynią z rodziny osoby otyłej mikroświat, w którym spełniać się mogą jej potrzeby. Akceptująca i kompensująca rodzina harmonizuje i utrwala jej samoakceptację, czyli realizuje jeden z najważniejszych celów wsparcia społecznego. Większość osób otyłych pragnie schudnąć, ale nie każda z nich jest na tyle silna, aby sama uporać się z problemem. Zazwyczaj potrzebują wsparcia ze strony bliskich im osób, a jeśli tego nie otrzymują, często rezygnują z walki ze zbędnymi kilogramami, ponieważ trudno jest im pokonać nadwagę samotnie. Niekiedy przyczyny otyłości tkwią w sytuacjach z dzieciństwa i są związane z trudnościami emocjonalnymi tego okresu. Źródłem tych trudności, sprzyjających rozwojowi otyłości, mogą być nieprawidłowe relacje między rodzicami i dzieckiem. Czasami samo dziecko domaga się jedzenia, wyrażając w ten sposób swój niepokój, co może być oznaką, że brakuje mu uczuć, ciepła, zainteresowania jego osobą. Swój niepokój dziecko zaspokaja w najprostszy sposób - poprzez jedzenie, jako jeden z podstawowych popędów. Gdy dziecko już się nasyci, wtedy odzyskuje spokój. Nie u wszystkich jednak otyłość ma swoją genezę już w dzieciństwie. Czasami okresem predysponującym do rozwoju otyłości jest okres dojrzewania, czas, w którym młody człowiek może mieć problemy by zintegrować się z rówieśnikami, nawiązać przyjaźni, zyskać aprobatę płci przeciwnej, ponieważ np. jest mniej atrakcyjny, gorzej się uczy, jest mniej wysportowany. Deficyty te młody człowiek może rekompensować właśnie poprzez objadanie się. Osoby otyłe mechanizm ten przenoszą z dzieciństwa oraz okresu dojrzewania w dorosłe życie. Jeśli osoba otyła nie ma wsparcia w najbliższym otoczeniu, czuje się niekochana lub opuszczona, zatem „zajada” swoją samotność. Każdy chce być kochany, a brak uczuć, stan ciągłego niepokoju i samotność sprzyjają podjadaniu. Niezrozumienie, brak akceptacji są powodem tego, aby głębiej odczuwać samotność i mocniej przeżywać kompleksy związane z nadwagą. Przyczyn samotności nie należy więc szukać jedynie we własnym wnętrzu, ale także w otaczającym świecie. U osoby, która chce skutecznie zredukować masę ciała, musi przed rozpoczęciem odchudzania, najpierw pojawić się chęć zmiany wyglądu oraz wiara, że starania o tę zmianę przyniosą pozytywny rezultat. Istotne znaczenie ma również wsparcie z zewnątrz, najlepiej ze strony najbliższych, rodziny. Powinno ono polegać na okazywaniu konkretnej pomocy, szacunku, pełnej akceptacji, nie zaś na udzielaniu dobrych rad. Osoba otyła, która czuje się samotna we własnej rodzinie, najczęściej nie ma poczucia bezpieczeństwa i akceptacji i nie może wprost ujawniać swoich uczuć. Jej nadwaga świadczy o tym, że przez długi czas „zajadała” swoje emocje (tłumiąc złość czy agresję). Jeśli rodzina pozostaje obojętna na jej walkę z nadwagą, powinna poszukać zrozumienia i wsparcia u przyjaciół lub znajomych. Jeśli i to się nie będzie skuteczne, najlepiej zwrócić się o poradę do psychologa. Dzięki badaniom ludzkiej psychiki można stwierdzić, że źródłem samotności jest zbyt pesymistyczny obraz własnej osoby. Oznacza to, że człowiek nie potrafi odnaleźć w sobie cech pozytywnych, gdyż brak mu poczucia własnej wartości. Osoba taka nie potrafi ufać, uwierzyć w bezinteresowne zainteresowanie i życzliwość ze strony otoczenia. Osoba otyła, która świadomie podjęła decyzję o konieczności redukcji nadmiernej masy ciała, aby zwiększyć swoją skuteczność powinna rozważyć możliwość znalezienia oraz wejścia do grupy wsparcia. Odchudzanie w grupie wsparcia może się okazać dużo skuteczniejszym sposobem walki z otyłością niż samodzielne zmaganie się z nadmiernymi kilogramami. Wśród innych osób, które mają te same problemy i wątpliwości, łatwiej się zmotywować do skutecznego schudnięcia. Zwieńczone sukcesem odchudzanie, okazuje się być z reguły większe, gdy odchudzamy się w grupie, ponieważ grupa pomaga przezwyciężać emocjonalne zaburzenia oraz wspiera w momentach zwątpienia. Terapia grupowa ma na celu pokazanie, że ludzi, którzy mają ten sam problem jest więcej. W ramach profilaktyki pierwotnej otyłości wśród dzieci i młodzieży, na którą składają się działania, mające na celu zapobieganie pojawieniu się choroby czy zaburzenia, do podstawowych działań należą: promowanie zdrowego stylu życia oraz aktywności fizycznej w rodzinie. Edukacja zdrowotna powinna być kierowana zarówno do rodziców, jak również bezpośrednio do dzieci i młodzieży. Na rodzicach spoczywa ważne zadanie, nauczenia dzieci zasad zdrowego odżywiania, ponieważ racjonalne żywienie jest zasadniczym elementem profilaktyki otyłości. Aby dzieci mogły brać przykład ze swoich rodziców, powinni oni sami przestrzegać pewnych zasad, takich jak np.: kontrolowane ilości oraz pory spożywanych posiłków czy dbanie o zbilansowaną dietę. Należy zwrócić uwagę, by rodzice nie popełniali kilku istotnych błędów żywieniowych, takich jak np.: zakazywanie spożywania pewnych produktów, w tym słodyczy, czekolady, słodkich napojów, na rzecz kontroli ich ilości. Ważne jest wspólne, rodzinne spożywanie posiłków przy stole, ponieważ jedzenie posiłków samotnie lub poza domem, powoduje opuszczanie niektórych posiłków, a często też jest związane ze spożywaniem poza domem bezwartościowego pożywienia. Badania epidemiologiczne pokazały, że dzieci otyłe ruszają się mniej niż ich szczupli rówieśnicy. Przyczynami siedzącego trybu życia jest z pewnością czas spędzany przez dzieci przed ekranem telewizora. Jest to jeden z czynników ryzyka rozwoju otyłości dzieci. Do innych należą; pojadanie między posiłkami, spożywanie wysokokalorycznych posiłków i napojów oraz mała aktywność ruchowa. Sugeruje się, że czynnikiem skłaniającym do rozwoju otyłości jest obecność telewizora w pokoju dziecka. W ramach profilaktyki należy zadbać o zmianę nawyków żywieniowych całej rodziny. Zatem należy zrezygnować: ze spożywania posiłków podczas oglądania programów telewizyjnych. objadania się w czasie różnych spotkań rodzinnych, nagradzania dziecka słodyczami czy zmuszania dziecka do jedzenia. Istotnym elementem profilaktyki otyłości są rodzice, ich relacje z dzieckiem, ich wsparcie. Okazuje się, że niekorzystne relacje mogą prowadzić do powstania u dziecka negatywnych emocji, a w konsekwencji do objadania się. Rodzice nie powinni krytykować, lecz pokazywać dziecku jego mocne strony. Profilaktyka trzeciorzędowa obejmuje poradnictwo czynne, dotyczące dzieci i młodzieży z problemami zdrowotnymi, społecznymi i szkolnymi. Obejmuje również opiekę medyczną, psychologiczną oraz rehabilitację dzieci przewlekle chorych lub niepełnosprawnych. Celem profilaktyki trzeciorzędowej jest zapobieganie niepomyślnym skutkom różnych zaburzeń lub ich zminimalizowania. Istotnym czynnikiem, który wpływa na zmniejszenie ryzyka rozwoju otyłości jest zachęcanie dziecka do aktywności fizycznej od najmłodszych lat. Ważny jest odpowiedni nacisk szkoły i rodziców na znaczenie aktywności fizycznej. Przed rodzicami stoi ważne zadanie zaangażowania się we wspólną aktywność ruchową z otyłym dzieckiem. Powinna być to zarówno codzienna aktywność ruchowa, czyli każda aktywność fizyczna, wykonywana każdego dnia, czyli pokonywanie pewnych odległości, aktywność ruchowa na świeżym powietrzu np. zamienienie jazdy windą na chodzenie po schodach, jazdy samochodem na jazdę na rowerze, zamiast siedzenia – krótki spacer, zamiast oglądania telewizji – spacer, zamiast gir komputerowych – gra w piłkę, zamiast spędzania czasu wolnego w domu, wyjazd poza miasto; jak również aktywność planowa, czyli taka aktywność fizyczna, która jest organizowaną np. przez szkołę, kluby sportowe, samodzielnie lub przez rodzinę. Z pewnością zachęcenie dziecka otyłego do uprawiania aktywności fizycznej jest trudne, ze względu na jego ograniczoną sprawność fizyczna. Zatem rodzice powinni współpracować z dzieckiem. Można razem spacerować, chodzić na basen, bądź razem ćwiczyć w domu. W czasie codziennej aktywności fizycznej, dzieci powinny spalać ok. 700 kcal, odpowiada to codziennym ćwiczeniom przez 45–60 minut. Podstawowym elementem wsparcia dla osoby otyłej jest jej rodzina. Znaczącą rolę, zarówno w pokonywaniu otyłości, jak i jej profilaktyce pełni edukacja zdrowotna, która w celu zapewnienia jej odpowiedniej skuteczności, jeśli dotyczy otyłego dziecka, powinna być skierowana nie tylko do młodego pacjenta, ale również jego najbliższego otoczenia. Edukacja zdrowotna, która jest skierowana do dzieci i młodzieży z nadmierną masą ciała, ma za zadanie zwiększenie wiedzy na temat oceny masy ciała, pozbycia się nadmiernych kilogramów oraz utrzymania prawidłowej masy ciała przez kolejne lata. Z kolei edukacja zdrowotna skierowana do rodziców otyłych dzieci, ma tak przygotować rodziców, by byli oni dla niego wsparciem. Edukacja skierowana do rówieśników otyłych dzieci, ma uwrażliwić ich na problemy otyłego kolegi. Innym ważnym elementem programów prewencji oraz leczenia otyłości jest stworzenie takiej ich formuły, by osoby otyłe potrafiły wcielać nabyte umiejętności do codziennego życia w środowisku, w którym one funkcjonują. Zatem ważne jest, aby w osobach otyłych zwiększyć poczucie własnej wartości.
To bardzo ciekawe zależności i doniesienia. Warto pamiętać o tym, że nigdy nie jest za późno aby zacząć dbać o swoje zdrowie. Dobrze jeśli robi się to możliwie od najmłodszych lat, ale każdy moment jest dobry aby to zacząć. Dobrze aby członkowie rodziny mogli się wzajemnie mobilizować, co zapewne przyczyni się do tego, że początkowe okresy, które zwykle są dosyć trudne będą po prostu łatwiejsze do pokonania. Kolejną sprawą jest to, że im jest się starszym tym trudniej jest stracić zbędne kilogramy. Wynika to między innymi z tego, że metabolizm wraz z upływem lat ulega spowolnieniu. Według amerykańskich badań tempo spalania kalorii bez wykonywania jakiejkolwiek czynności zmniejsza się o około 1 do 2 procent na każde dziesięć lat życia. Wiąże się z tym również fakt, że dochodzi do redukcji ilości masy mięśniowej, a zwiększenia tkanki tłuszczowej. Ponadto częstym błędem jest to, że wraz z wiekiem nie dochodzi do zmiany nawyków żywieniowych, a tak jak wspomniałem zapotrzebowanie kaloryczne ulega zmniejszeniu. W wyniku tego dochodzi do nadwyżki energetycznej co sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej. Warto jest po pierwsze porozmawiać z lekarzem o tym, że planuje się się stracić zbędne kilogramy i chce się utrzymać prawidłową masę ciała. Często bowiem osoby popełniają różne błędy, czy to dietetyczne czy te związane z aktywnością fizyczną. Lekarz z pewnością pomoże pacjentowi, uniknąć wszelkich błędów. Może zasugerować skorzystanie z pomocy dietetyka lub trenera personalnego, którzy doradzą jak należy postępować aby w odpowiedni sposób tracić zbędne kilogramy. Po 50 roku życia może również dochodzić do zaburzeń hormonalnych. Warto jest zmierzyć w zależności od płci poziom progesteronu, testosteronu, ponieważ ich nieprawidłowe wartości mogą przyczyniać się do tego, że tkanka tłuszczowa odkłada się w łatwiejszy sposób. W dzisiejszych czasach coraz więcej osób choruje na nowotwory. Może to być związane z nieprawidłowym trybem życia, który prowadzi coraz więcej osób. Jeżeli chodzi o raka piersi to zbyt mała liczba kobiet regularnie poddaje się badaniom, które są w stanie wcześnie wykryć zmianę nowotworową, którą da się jeszcze skutecznie wyleczyć. Jak dobrze wiemy nadwaga czy też otyłość to czynniki, które zwiększają ryzyko rozwoju nowotworu piersi. Przez pewien czas zastanawiano się czy osoby, które straciły zbędne kilogramy stały się automatycznie w mniejszym stopniu narażone na rozwój tego raka. Jak się okazuje stopień redukcji ryzyka zależał od tego ile kilogramów zostało utraconych. W przypadku utraty 2-4,5 kilogramów ryzyko zachorowania uległo redukcji o 13 procent. Te które schudły 4,5-9 kilogramów miały o 16 procent mniejsze ryzyko, natomiast które straciły więcej kilogramów były narażone w mniejszym stopniu aż o 25 procent. Jest to więc kolejny argument, że nigdy nie jest za późno aby zacząć dbać o swoje zdrowie. Chęć utraty zbędnej ilości kilogramów wiąże się oczywiście z aktywnością fizyczną. Okres grzewczy niestety nie sprzyja temu aby uprawiać ją na świeżym powietrzu. Dobrą informacją jest to, że powstaje coraz większa ilość siłowni oraz miejsc, w których można uprawiać sport. Jeżeli chce się uprawiać aktywność fizyczną na świeżym powietrzu to warto jest poczekać do miesięcy, w których ilość zanieczyszczeń w powietrzu nie jest zbyt wysoka. Warto również wspomnieć o tym, że w wielu miejscach można natknąć się na preparaty, które rzekomo ułatwiają spalanie tkanki tłuszczowej. Niestety wiele z nich może nie być nieprzebadana w wystarczającym stopniu. Często nie przynoszą one oczekiwanych rezultatów, ale nie jest to jeszcze tak duży problem. Dużo gorzej gdy przyczyniają się do występowania szkód w organizmie. Warto wspomnieć o tym, że należy stosować się do metod, które są sprawdzone i zalecane przez specjalistów. W dzisiejszych czasach chirurgia bariatryczna staje się coraz chętniej wybieraną metodą jeżeli chodzi o leczenie otyłości. Oczywiście jest to bardzo dobre rozwiązanie, ale pacjent musi być we właściwy sposób przygotowany do tego zabiegu oraz musi zaistnieć pewność czy faktycznie chce on zmienić swoje nawyki żywieniowe, a także zacząć uprawiać sport. Bardzo ważne jest też odpowiednie nastawienie. Nie jest wskazane aby w początkowych etapach utraty wagi, w szczególności gdy są to nasze pierwsze próby redukcji masy ciała stawiać sobie bardzo wygórowane cele. Gdy nie zostaną one zrealizowane bardzo często osoby te zniechęcają się co jest oczywiście niepożądane ponieważ może wiązać się z tym, że wszelkie starania zostaną zaprzestane. Masa ciała musi być zmniejszana etapami. Taka forma utraty kilogramów jest dużo lepsza dla naszego zdrowia i istnieje szansa, że efekty będą się utrzymywać znacznie dłużej. Wiele osób zabiera się również za sport po bardzo długiej przerwie. Często wybierają sobie nieodpowiednie dyscypliny co wiąże się z tym, że ryzyko wystąpienia kontuzji staje się większe. Na początku należy wybrać takie ćwiczenia, które nie obciążają stawów w zbyt dużym stopniu i pozwolą im na nowo przystosować się do ruchu. Bardzo dobrym wyborem jest basen. Organizowane jest na nich bardzo dużo różnych zajęć chociażby aqua aerobiku. Moim zdaniem to bardzo ciekawa forma aktywności fizycznej, która pozwala także na pewnego rodzaju integrację pomiędzy jej uczestniczkami. Stosunkowo często zdarza się, że właśnie na takich zajęciach zawierane są nowe przyjaźnie. W wielu przypadkach takie osoby ćwiczą także razem poza basenem, wymieniają się ciekawymi ćwiczeniami, czy zdrowymi przepisami co według mnie jest bardzo dobrym rozwiązaniem ponieważ podejmowanie nowych wyzwań w grupie, często jest łatwiejsze niż miałoby to się odbywać w pojedynkę. Oczywiście jak w każdym schorzeniu najlepiej jest możliwie w największym stopniu zredukować poziom stresu, który ma negatywny wpływ na nasze zdrowie i może przyczyniać się do zaburzeń hormonalnych, a także powodować, że nawyki dietetyczne będą niewłaściwe. Wiele osób “zajada” stres, dostarczając do organizmu niezdrowe produkty. Na skutek tego dostarczana jest do organizmu bardzo duża nadwyżka kaloryczna. Istnieje wiele produktów, które są w stanie ułatwić nam odchudzanie. Dobrą formą przekąsek są chociażby orzechy. Trzeba jednak pamiętać, że są one źródłem także dużej ilości kalorii, dlatego też nie należy spożywać ich w dużych ilościach. Przykładowo bardzo dobrym rozwiązaniem jest dodawanie cynamonu do różnych potraw. Wpływa on korzystnie na poziom glukozy we krwi co jest również powiązane, że apetyt nie staje się większy. Inną przyprawą, którą warto wybierać gdy chce się szybciej schudnąć jest ostra papryka. Zawiera ona w swoim składzie kapsaicynę, która zmniejsza apetyt, a także przyspiesza metabolizm. Warto jest także wybierać produkty, które zawierają zwiększoną ilość błonnika, który ma zdolność pęcznienia dzięki czemu pojawia się uczucie sytości. Takim produktem może być na przykład fasola, która ma sporo białka oraz błonnika, przy niskiej zawartości tłuszczów. Innym źródłem sporej ilości błonnika może być grejpfrut. Właściwie chodzi o błonkę znajdującą się tuż pod skórką. Owoc ten skutecznie zmniejsza apetyt, a dzięki zawartych w nich składnikach zmniejsza się ilość tłuszczów, które wnikają do komórek. Wiele mówi się także o wpływie kawy na nasze zdrowie. Jak się okazuje zawarta w niej kofeina może przyspieszać metabolizm. Niestety często popełnianym błędem jest to, że dodawana jest do niej śmietanka czy też tłuste mleko. Jeżeli mamy do wyboru mięso wołowe czy też wieprzowe i ryby, to zdecydowanie lepiej jest wybrać te drugie ponieważ zawierają dużo białka, dzięki czemu jest sycące. Istnieją ryby, które zawierają mniejszą ilość tłuszczów, a te które zawierają go więcej zwykle są źródłem dobrze wpływających na organizm kwasów omega-3. Jeżeli chodzi o wołowinę to dobrze jest wybierać polędwicę wołową, która może ułatwić utratę zbędnych kilogramów. Jest ona także źródłem witaminy B6, B12, witaminy D, wapnia, magnezu oraz żelaza.