26 września resort zdrowia przekazał do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2016-2020. Jego całkowita realizacja ma kosztować 56,58 mln zł.

W nowej edycji Programu znajdują się zadania polegające przede wszystkim na zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym oraz kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania ich dyskryminacji.

Jak informuje resort zdrowia, konieczność kontynuacji przedmiotowego Programu wynika m.in. z systematycznego wzrostu w naszym kraju liczby osób leczonych z powodu zaburzeń psychicznych oraz przewidywanego jeszcze wyraźniejszego kształtowania się tej tendencji w przyszłości.

Trzyletnie badania EZOP (Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostępność psychiatrycznej opieki zdrowotnej) pokazują, że w badanej próbie (10 tys. respondentów w losowej próbie osób między 18-64 r.ż.) u 23,4% osób rozpoznano w ciągu życia przynajmniej jedno zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeń psychicznych zaliczających się głównie do zaburzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, zaburzeń nastroju, nerwicowych oraz zaburzeń kontroli impulsów i zachowań autodestrukcyjnych. Wśród nich, co czwarta przebadana osoba doświadczała więcej niż jednego zaburzenia, a co dwudziesta piąta – trzech i więcej. Grupę tych ostatnich pacjentów, mających doświadczenia z kilkoma zaburzeniami, można szacować na blisko ćwierć miliona osób.

Program zakłada m.in. upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej realizowanej w Centrach Zdrowia Psychicznego (CZP), które tworzy się w celu zapewnienia opieki, na obszarze zamieszkałym przez około 150 tys. (100–200 tys.) mieszkańców. Odpowiedzialność terytorialna oznacza zobowiązanie do objęcia opieką każdego zgłaszającego się po pomoc mieszkańca określonego administracyjnie obszaru działania CZP.

CZP dla dorosłych będą składały się z zespołu ambulatoryjnego, środowiskowego (mobilnego), dziennego i szpitalnego. Centra mają zapewniać, w miarę możliwości, natychmiastową pomoc w przypadkach nagłych, a w przypadkach pilnych – w czasie nie dłuższym niż 72 godziny.

Program zakłada również opracowanie koncepcji Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego – centralnej jednostki prowadzącej działalność badawczą i aplikacyjną w zakresie ochrony zdrowia psychicznego (promocja, zapobieganie, leczenie, rehabilitacja), z uprawnieniami państwowego instytutu badawczego (PIB).

Przygotowane mają być również instytucjonalne ramy i zasady współdziałania CZP z podmiotami świadczącymi oparcie społeczne oraz aktywizację społeczno-zawodową w porozumieniu z ministrem właściwym dla spraw zabezpieczenia społecznego.

Program zakłada także prowadzenie działań na rzecz zapobiegania stygmatyzacji i dyskryminacji osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez opracowanie ogólnych zasad postępowania dotyczących przedstawiania wizerunku osób z zaburzeniami psychicznymi w mediach oraz prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dotyczących konieczności respektowania praw osób z zaburzeniami psychicznymi.

Pełna treść projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego jest dostępna na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji [plik PDF].