Dzięki badaniom z użyciem Drosophila melanogaster odkryto, że ścieżka sygnałowa Hippo, obok swojej niebagatelnej roli podczas rozwoju embrionalnego, jest jednym z najważniejszych szlaków chroniących nasz ustrój przed nowotworzeniem. Ortolog białka Hpo muszki owocowej u człowieka – kinaza MST1 – pod wpływem aktywacji przez różne czynniki stresowe powoduje śmierć komórek nowotworowych przez apoptozę. Najnowsze badania tego szlaku sygnałowego pokazują, że podobna regulacja cyklu życiowego komórki jest także kluczowym elementem w patologii cukrzycy.

Dotychczasowe badania roli szlaku sygnałowego Hippo w kontekście prawidłowego funkcjonowania trzustki ograniczały się do regulacji rozwoju embrionalnego tego narządu. Eksperymenty in vivo na myszach pokazały, że zablokowanie funkcji białek MST1 i MST2 było przyczyną poważnych zmian morfologicznych trzustki z nieprawidłową masą narządu, ograniczeniem ilości struktur zrazikowych oraz zaburzonym stosunkiem ilości komórek alfa do beta włącznie. W sposób oczywisty korelowało to z upośledzoną czynnością egzokrynną tego narządu i rozwinięciem się objawów zapalenia trzustki.

Przełomowych odkryć w badaniu roli białka MST1 w patogenezie cukrzycy dokonali natomiast naukowcy z Uniwersytetu w Bremie. W pracy opublikowanej na łamach Nature Medicine, udowodnili, że  kinaza MST1 jest kluczowym elementem regulującym śmierć komórek beta trzustki przez apoptozę. Wyizolowane od człowieka i myszy komórki wysp trzustki, poddane działaniu diabetogennego środowiska, wykazywały nadmierną aktywację proapoptotycznego białka MST1, co było bezpośrednia przyczyną spadku ilości komórek beta. Dalsze badania na mysim modelu cukrzycy typu 1 i 2 wykazały, że wyciszenie ekspresji genu dla MST1 przy użyciu siRNA było wystarczające do zachowania prawidłowej masy komórek beta i doprowadziło do poprawy tolerancji glukozy i zwiększenia sekrecji insuliny.

Warto przypomnieć, że komórki beta trzustki są bardzo wrażliwe na wszelkie czynniki stresogenne i pod ich wpływem stosunkowo łatwo ulegają apoptozie, prawdopodobnie ze względu na niską ekspresję enzymów cytoprotekcyjnych. Biorąc pod uwagę fakt, iż apoptoza komórek beta jest główną przyczyną powstawania cukrzycy typu 1 i elementem przyczyniającym się do redukcji masy tych komórek w patofizjologii cukrzycy typu 2 wyżej opisane odkrycia mają charakter przełomowy. Autorzy podkreślają, że współczesne terapie cukrzycy skupiają się głównie na leczeniu objawowym i zapobieganiu powikłaniom choroby. W świetle odkrycia krytycznej roli białka MST1 w patogenezie cukrzycy, przyszłe strategie terapeutyczne powinny zatem koncentrować się na próbach ograniczenia aktywności tej kinazy w komórkach trzustki.

Michał Dwojak. [Opublikowano dnia: 2014-04-15]. Odkryto przyczynę śmierci komórek beta trzustki. Protokół dostępu: http://www.diabetolog.pl/doniesienia/33888 [Pobrano dnia: 2014-04-22].