Eksperci alarmują, że brak aktywności fizycznej jest jedną z wiodących przyczyn zgonów na świecie. W Narodowym Programie Zdrowia pojawił się program „Spacer po zdrowie - Zaproś swojego lekarza!”, który w tym roku będzie realizowany w sześciu miastach Polski, by zachęcić Polaków do choćby najprostszej formy ruchu jaką jest spacer.
12 września 2017 roku w Polskiej Agencji Prasowej odbyła się konferencja prasowa „Siedzący tryb życia jako 4. przyczyna zgonów na świecie”. Spotkanie było oficjalnym rozpoczęciem projektu „Spacer po zdrowie - Zaproś swojego lekarza!”, który został objęty Narodowym Programem Zdrowia Ministerstwa Zdrowia.
Podczas konferencji lek. med. Anna Plucik-Mrożek, specjalistka chorób wewnętrznych i organizatorka projektu „Spacer po zdrowie - Zaproś swojego lekarza!” przytoczyła badania Eurobarometru z 2014 r., z których wynika, że jedynie 5 proc. Polaków rusza się regularnie, 23 proc. robi to z pewną regularnością, 18 proc. czasami, a 54 proc. nie rusza się wcale.
„Jeżeli mimo regularnego uprawiania sportu, siedzimy 8h w pracy, korzyści dla zdrowia są mniejsze. Każde 5 minut na jedną godzinę powinniśmy się ruszać. Podczas chodzenia mamy dużo więcej fajnych pomysłów” - mówi Anna Plucik-Mrożek.
Prof. Artur Mamcarz, prorektor WUM, kardiolog, zauważyła, że seniorzy, którzy teoretycznie na emeryturach powinni mieć najwięcej czasu na aktywność fizyczną, również mają swoje wymówki i chętniej sięgają po leczenie farmakologiczne: „Ruch jest lekiem! Każdy ruch może zastąpić lek, ale nie każdy lek zastąpi ruch. Wystarczy 30 minut dziennie do 300 minut - to zalecenia prewencyjne w kardiologii”.
30 września dla swojego zdrowia będą spacerować mieszkańcy Chrzanowa, Oświęcimia, Sandomierza, Skierniewic, Tarnobrzega i Żyrardowa. Każdy może wziąć udział w wydarzeniu. Wystarczy się zarejestrować na: http://www.perlasport.pl/spacer-po-zdrowie/.
Komentarze
[ z 6]
Siedzący tryb życia to przekleństwo dzisiejszych czasów. Brak aktywności fizycznej obniża znacząco sprawność organizmu. Jemy tak jakbyśmy mieli pracować fizycznie, a siedzimy w biurze. Nawet jedząc obiektywnie mało można mieć nadwagę. Dzieje się tak, gdy nasza indywidualna spoczynkowa przemiana materii jest tak niska, że nawet wtedy znajduje nadmiar energii do zmagazynowania. Niezbędny w takich sytuacjach jest wysiłek fizyczny. Jest to jednak wyjątkowa sytuacja. Pamiętajmy, że człowiek nie jest stworzony do siedzącego trybu życia jaki umożliwia nam współczesna cywilizacja i konieczny jest ruch fizyczny. U większości ludzi regularna aktywność fizyczna zapobiega nadwadze i otyłości.
Regularna aktywność fizyczna jest jednym z ważniejszych składników zdrowego stylu życia. Pełni ona doniosłą rolę w podnoszeniu lub utrzymaniu odpowiedniego poziomu sprawności fizycznej. Kształtowana w wieku szkolnym sprawność jest dość trudna do utrzymania przez całe życie. Potrzeba aktywności młodzieży z punktu widzenia potrzeb biologicznych i zdrowotnych wydaje się oczywista. Wysokie umiejętności ruchowe są atrybutem koniecznym do istnienia i prawidłowego rozwoju organizmu. Ruch to najważniejszy po odżywianiu czynnik determinujący zdrowie. W doskonaleniu systemów regulacyjnych organizmu stawiany jest bezsprzecznie na pierwszym miejscu. Aktywność ruchowa jest czynnikiem modelującym w sposób najbardziej korzystny stan morfologiczny i funkcjonalny organizmu, a także kształtującym cechy psychiczne. Poprzez ćwiczenia fizyczne jesteśmy w stanie oddziaływać na dowolny system organizmu, a tym samym na ogólny poziom sprawności ustrojowej. Wysiłki fizyczne wpływają w sposób istotny na aktywność czynników odpornościowych.
Walka z siedzącym trybem życia może być bardzo skuteczna. Ruch nie musi oznaczać nudnych powtarzalnych ćwiczeń. Istnieje wiele form i płaszczyzn związanej ze zdrowiem aktywności ruchowej tak dzieci, jak i dorosłych. Zaliczyć do nich można gry i zabawy ruchowe oraz różne rekreacje. Gry i zabawy ruchowe – wiążą się z wykonywaniem ruchów, głównie lokomocyjnych, wymagających szybkości, zręczności i wysiłku. Zaspokajają one naturalną potrzebę ruchu dziecka, zapewniając mu harmonijny rozwój psychiczny i fizyczny. Wskazane formy aktywizacji wdrażają do czynnego wypoczynku, uczą też współdziałania i szlachetnej rywalizacji. Należy dać młodemu pokoleniu szansę posiadania własnych form aktywności ruchowej. Muszą one odpowiadać potrzebom i wyobrażeniom młodego pokolenia, a jednocześnie muszą być zgodne z aktualnymi tendencjami, dążeniami i wymogami życia społeczno-kulturalnego. Wiek dorastania jest bardzo dobrym momentem, aby zachęcić do takich właśnie form aktywności ruchowej. Szczególnie na przestrzeni ostatnich lat sposoby dowartościowania się społeczeństwa poprzez aktywność fizyczną uległy bardzo dynamicznym zmianom. Wykształciło się kilka nurtów, które pełnią ówcześnie rolę wiodącą. Najbardziej rozpowszechnianą formą jest np. aerobik.
Obecnie dużo mówi się o schorzeniach, którym można zapobiegać za pomocą ruchu i odpowiednio skomponowanej diety. Na przykład choroby układu sercowo-naczyniowego, takie jak miażdżyca, czy choroba niedokrwienna serca, najczęściej rozwijają się u osób, których dieta obfituje w tłuszcze zwierzęce (bogate w nasycone kwasy tłuszczowe) i cholesterol, których źródłem są tłuste mięsa, podroby, żółtka jaj, masło czy ser żółty. Powinniśmy ograniczyć spożywanie tłuszczy pochodzenia zwierzęcego, choć nie wolno ich całkowicie wyeliminować. Jeśli już spożywamy pokarmy bogate w tłuszcz zwierzęcy to nigdy nie łączmy ich z cukrem. Następnym środkiem pomagającym poprawić i utrzymać dobrą kondycję organizmu jest odpowiednia dawka ruchu. Choroby cywilizacyjne są wywołane nie tylko wykorzystywaniem tzw. zdobyczy cywilizacji. Te zdobycze pozwalają człowiekowi na maksymalne ograniczenie ruchu fizycznego, angażując tylko niektóre mięśnie, ale również eliminują naturalne czynniki środowiska, warunkujące dobry stan zdrowia człowieka. Pamiętajmy więc o codziennej dawce ruchu, która jest równie ważna jak zdrowa dieta.
Ostatnie badania sugerują, że ogólnie siedzący tryb życia może mieć negatywne skutki dla zdrowia, nawet jeśli zalecana jest i uprawiana umiarkowana aktywność fizyczna. Siedzący tryb życia może nadal zwiększać ryzyko otyłości, cukrzycy, chorób serca i raka pomimo naszych wysiłków. Nie ma pewności, dlaczego tak jest i potrzebne są dalsze badania. Uważa się jednak, że może to być związane z tym, że zbyt częste siedzenie obciąża kręgosłup i osłabia mięśnie.
Mózg człowieka, podobnie jak mięśnie szkieletowe, potrzebuje regularnej stymulacji, aby prawidłowo funkcjonować. Stymulacja związana z ruchem i ćwiczeniami okazuje się skuteczną strategią poznawczą w celu wzmocnienia uczenia się, poprawy pamięci oraz wzmocnienia motywacji wśród uczniów. Analizy przeprowadzone przez holenderskich naukowców wskazują, że aktywność fizyczna dzieci wspomaga proces uczenia się. Badacze z Uniwersytetu Vrije w Amsterdamie w pracy opublikowanej w 2012 r. w „Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine” przeanalizowali wyniki 14 badań, w tym 10 obserwacyjnych i 4 interwencyjnych, związanych np. ze zmianą stylu życia. Przedstawione w pracy badania były prowadzone w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie oraz Republice Południowej Afryki i wzięło w nich udział od 53 do 12 tys. dzieci w wieku 6–18 lat. Proces nauczania w zależności od badań obserwowano przez różny okres czasu, od 8 tygodni do 5 lat. Na podstawie szczegółowej analizy wyników uzyskanych badań holenderscy naukowcy wnioskują, iż aktywność fizyczna może mieć korzystny wpływ na procesy poznawcze, co związane jest z faktem, że ćwiczenia ruchowe prowadzą do zwiększenia dopływu krwi i tlenu do mózgu, wzrostu poziomu noradrenaliny i endorfin. Prowadzi to ponadto do zmniejszenia poziomu stresu, wpływając korzystnie na nastrój, oraz do zwiększenia poziomu czynników wzrostu odpowiedzialnych za tworzenie nowych komórek nerwowych i połączeń pomiędzy nimi. Ruch może być szczególnie korzystny u uczniów, którzy mają problemy ze skupieniem się, m.in. u dzieci z ADHD. Ruch i ćwiczenia są najbardziej korzystne, gdy wykonuje się je przed lub w trakcie nauki, co można wprowadzić w szkołach na wiele sposobów, np. przez wprowadzenie do użycia kinestetycznych biurek lub krzeseł zaprojektowanych tak, by inspirować ruch i wiercenie. Nowatorskim podejściem do zwiększenia aktywności fizycznej podczas nauki jest wykorzystanie tzw. aktywnych krzeseł. W przeciwieństwie do krzeseł tradycyjnych zostały one zaprojektowane w sposób umożliwiający wykonywanie rozmaitych ruchów, takich jak kołysanie, przechylanie czy obracanie się. Kluczową cechą krzeseł aktywnych jest ich pewien dopuszczalny poziom niestabilności, który uzyskano poprzez wprowadzenie do konstrukcji rozwiązań wykorzystujących: piłki gimnastyczne, sferyczne podstawy, bieguny, sprężyny oraz przeróżne mechanizmy montowane przy siedzisku, umożliwiające jego ruch. Aktywne krzesła są odpowiedzią na potrzebę wprowadzenia zmian w nieruchomej, monotonnej, stabilnej pozycji siedzącej. Stosowanie tego typu rozwiązań podczas nauki czy pracy pozwala na aktywizację układu mięśniowego oraz zwiększenie ruchomości całego ciała. Aktywne siedziska to stosunkowo nowy koncept, który ciągle wymaga prowadzenia licznych badań określających efektywność ich stosowania. Obecnie niewielka liczba opublikowanych wyników implikuje relatywnie niejednoznaczne odpowiedzi. W pracy porównano siedem publikacji, w których analizowano wpływ dynamicznego siedziska na zmianę aktywności mięśni tułowia w odniesieniu do siedzenia statycznego. W pięciu z nich nie stwierdzono różnic w aktywizacji poszczególnych grup mięśniowych, natomiast różnicę wykazano w przypadku dwóch pozostałych. Niestety powód wzrostu aktywności mięśniowej nie jest jednoznaczny. Rozbieżność mogła zostać spowodowana brakiem oparcia, a nie zastosowaniem aktywnego siedziska. Natomiast badania pokazały również, iż na aktywizację mięśni znaczący wpływ ma rodzaj wykonywanej czynności. Odmienne wyniki uzyskano w pracy, w której wykazano, że 6-tygodniowe stosowanie aktywnych krzeseł prowadzi do wzrostu aktywności mięśni tułowia oraz pozytywnie wpływa na poprawę postawy ciała. Również w badaniach opisano pozytywny wpływ stosowania ćwiczeń równoważnych wykonywanych w trakcie przerw międzylekcyjnych przy użyciu (eksperymentalnego) aktywnego krzesła z podstawą sferyczną na poprawę wybranych wskaźników stabilograficznych. Natomiast analizując wydatek energetyczny oraz ogólny dyskomfort podczas siedzenia na aktywnym i pasywnym (typowym) krześle, wykazano, iż stosowanie krzeseł wymuszających ruch w niewielki sposób wpływa na zwiększenie wydatku energetycznego, a dyskomfort siedzenia jest nieznaczny i porównywalny z siedziskiem konwencjonalnym. Długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej oraz brak aktywności fizycznej coraz częściej stają się głównymi powodami występowania problemów zdrowotnych. Jednym z proponowanych rozwiązań technologicznych jest zastąpienie siedzisk statycznych krzesłami aktywnymi. Niejednoznaczne wyniki badań porównujących te dwa rozwiązania nie mogą być przeszkodą w podejmowaniu eksperymentów, ponieważ, co należy zaznaczyć, nie przedstawiono dotychczas negatywnych skutków stosowania krzeseł aktywnych. Bez wątpienia krzesła takie zachęcają do wprowadzenia ruchu oraz zwiększenia zakresu ruchomości ciała podczas wykonywania długotrwałych czynności wymuszających przyjęcie pozycji siedzącej. Warto pamiętać przy tym, iż aktywne krzesła, choć mogą być pewnym rodzajem urozmaicenia podczas nauki czy pracy wykonywanej w pozycji siedzącej, nie zastąpią wysokowydajnej aktywności ruchowej, takiej jak pływanie, spacer czy jazda na rowerze. (publikacja autorstwa: Katarzyna Nowakowska i wsp. )