Niewyspanie rozszczelnia barierę krew–mózg
Chroniczny brak snu wpływa niekorzystnie na szczelność bariery krew–mózg, co umożliwia pewnym neurotoksycznym cząsteczkom przenikanie do ośrodkowego układu nerwowego. Zjawisko to może przekładać się między innymi na nasilenie działań niepożądanych niektórych leków.
Bariera krew-mózg (ang. blood-brain barrier, BBB) chroni układ nerwowy przed szkodliwymi substancjami, umożliwiając jednak selektywny transportu substancji z krwi do płynu mózgowo-rdzeniowego.
Naukowcy z Mexican Metropolitan Autonomous University indukowali bezsenność u przedstawicieli kilku gatunków zwierząt. Uzyskane wyniki potwierdziły, że im dłuższy okres bezsenności, tym większe nieszczelności pojawiają się w barierze krew-mózg.
W ramach badania uczeni oszacowali też ryzyko podawania niektórych leków pacjentom, u których w wyniku chronicznej bezsenności zwiększyła się przepuszczalność bariery krew-mózg. Analiza kilku różnych badań potwierdziła, że u tych osób część leków przeciwhistaminowych drugiej generacji może przenikać do tkanki mózgowej.
– Chociaż producenci antybiotyków i leków antyhistaminowych drugiej generacji zapewniają, że nie mają one wpływu na funkcjonowanie mózgu, istnieją dowody, że może być inaczej. Środki te mogą wpływać na ośrodkowy układ nerwowy w sytuacji, gdy dojdzie do wzrostu przepuszczalności bariery krew-mózg, co ma miejsce np. podczas długotrwałego braku snu. Dochodzi wówczas do niepożądanych objawów spowodowanych ekscytotoksycznością neuronów, m.in. senności, zmian w zachowaniu, a nawet obumierania komórek nerwowych – wyjaśnia prof. Beatriz Gómez González, główna autorka badania.
Źródło: www.medexpress.pl
Bariera krew-mózg (ang. blood-brain barrier, BBB) chroni układ nerwowy przed szkodliwymi substancjami, umożliwiając jednak selektywny transportu substancji z krwi do płynu mózgowo-rdzeniowego.
Naukowcy z Mexican Metropolitan Autonomous University indukowali bezsenność u przedstawicieli kilku gatunków zwierząt. Uzyskane wyniki potwierdziły, że im dłuższy okres bezsenności, tym większe nieszczelności pojawiają się w barierze krew-mózg.
W ramach badania uczeni oszacowali też ryzyko podawania niektórych leków pacjentom, u których w wyniku chronicznej bezsenności zwiększyła się przepuszczalność bariery krew-mózg. Analiza kilku różnych badań potwierdziła, że u tych osób część leków przeciwhistaminowych drugiej generacji może przenikać do tkanki mózgowej.
– Chociaż producenci antybiotyków i leków antyhistaminowych drugiej generacji zapewniają, że nie mają one wpływu na funkcjonowanie mózgu, istnieją dowody, że może być inaczej. Środki te mogą wpływać na ośrodkowy układ nerwowy w sytuacji, gdy dojdzie do wzrostu przepuszczalności bariery krew-mózg, co ma miejsce np. podczas długotrwałego braku snu. Dochodzi wówczas do niepożądanych objawów spowodowanych ekscytotoksycznością neuronów, m.in. senności, zmian w zachowaniu, a nawet obumierania komórek nerwowych – wyjaśnia prof. Beatriz Gómez González, główna autorka badania.
Źródło: www.medexpress.pl
Komentarze
[ z 3]
Bezsenność to niestety bardzo częsty problem wśród Polaków i nie tylko. Tempo życia i otaczająca nas elektronika nie sprzyja prawidłowej higienie snu. Skoro niewyspanie ma tak zgubny wpływ na nasz organizm, powinniśmy zrobić co w naszej mocy, aby dać sobie szansę na zdrowy wypoczynek. Prawidłowy rytuał snu powinien być niezmienny i dążyć do stopniowego wyciszania się. Czym bliżej naszej godziny udania się na nocny spoczynek, tym nasze zajęcia powinny stawać się mniej absorbujące naszą uwagę, w miarę możliwości na dwie godziny przed planowanym spoczynkiem warto zainwestować czas w relaks. Wiadomo, że nie zawsze się tak da, ale próbować warto-stawką jest w końcu nasz spokojny sen. Późnym popołudniem dobrą inwestycją w udany sen jest wysiłek fizyczny, oczywiście umiarkowany, tak aby organizm zdążył wyciszyć się przed snem. Używki takie jak np. kawa, papierosy, napoje energetyzujące, alkohol absolutnie nie są naszymi sprzymierzeńcami w walce z bezsennością-im ich mniej, tym lepiej. Zgubną metodą zasypiania jest picie "na sen". Alkohol co prawda usypia, ale jakość snu po uprzednim upojeniu jest o wiele gorsza w porównaniu z "niewspomaganym" zasypianiem.
Kilka bezsennych nocy z rzędu skutkuje rozdrażnieniem, osłabieniem fizycznym i psychicznym, więc każda kolejna noc z problemami ze snem staje się dwakroć uciążliwa. Mimo to warto próbować trzymać nerwy na wodzy i przy którymś przebudzenie z rzędu, po prostu wstać z łóżka, przejść do innego pomieszczenia i wrócić do niego dopiero gdy poczujemy się senni. Na miarę możliwości zegarki powinny się znajdować poza zasięgiem naszego wzroku-gorączkowe spoglądanie na godzinę absolutnie nie da nam wyciszenia.
Postęp, który się dokonał w neurologii sprawia, że możemy o padaczce mówić tak, jak o każdej innej chorobie i zdecydowana większość chorych na padaczkę ma szansę na normalne funkcjonowanie. Jeżeli padaczka zostanie we właściwy sposób rozpoznana, a leki zostaną dobrane indywidualnie dla danego pacjenta, to dwie trzecie osób z padaczką ma dobrą kontrolę choroby i nie ma napadów przez co najmniej rok. Pacjent musi być jednak poinformowany o konieczności stosowania się do pewnych ściśle ustalonych zasad, w tym o zmianie trybu życia (wysypianie się, braku spożywania alkoholu), a przede wszystkim o konieczności przyjmowania leków zgodnie z zaleceniami specjalisty. Aktualnie dostępne terapie pozwalają na indywidualizację leczenia chorych na epilepsję, dobranie go ze względu na skuteczność, ale również tak, by było dobrze tolerowane i odpowiadało stylowi życia chorego. Podstawową metodą leczenia chorych na epilepsję jest farmakoterapia. Jednak, gdy nie daje ona oczekiwanych efektów, pomocna może być dieta ketogenna. Dieta ketogenna jako metoda leczenia padaczki wymaga skrupulatnego przestrzegania zasad, a w praktyce ogromnego zaangażowania i konsekwencji od pacjentów i ich bliskich. Zrozumienie i wsparcie ze strony otoczenia bardzo podnosi jej skuteczność. Z tego względu tak ważna jest szeroko prowadzona edukacja społeczna na temat tej coraz szerzej stosowanej terapii padaczki. Skuteczność diety ketogennej jest bardzo wysoka. U ponad 50 procent leczonych nią dzieci dostrzega się redukcję liczby napadów o ponad połowy., u jednej trzeciej dzieci redukcja napadów jest większa niż 90 procent, a u około 10-15 procent dochodzi do całkowitego ustąpienia napadów. Dieta ketogenna nie tylko wpływa na zmniejszenie liczby napadów padaczkowych, ale także na poprawę funkcjonowania dzieci, a w rezultacie na ich prawidłowy rozwój. U około 80 procent pacjentów stosujących tę metodę terapii, nawet niezależnie od stopnia redukcji napadów, obserwuje się poprawę koncentracji i zdolności uczenia się.Choroby neurologiczne to jedno z największych wyzwań w każdym systemie ochrony zdrowia krajów wysokorozwiniętych, ponieważ wraz z postępem cywilizacyjnym zapadalność również na choroby neurologiczne rośnie. Żyjemy coraz dłużej, a wiek jest czynnikiem, który zwiększa ryzyko, nie tylko zachorowania, ale również długości trwania choroby. Polskie społeczeństwo wkroczyło na bardzo dynamiczną ścieżkę starzenia się. Z analiz wynika, że w roku 2050 udział seniorów w populacji ogólnej będzie stanowił ponad 40 procent. Ryzyko rozwoju chorób neurologicznych wzrasta wraz z wiekiem, a więc polski system opieki zdrowotnej będzie z każdym kolejnym rokiem mierzył się z coraz większą liczbą chorych. Szacuje się, że łączne koszty chorób mózgu przewyższają w sumie choroby onkologiczne, kardiologiczne, diabetologiczne i reumatologiczne. Dzieje się tak ponieważ choroba neurologiczna w swoim przebiegu powoduje konieczność zaangażowania osoby trzeciej w opiekę nad pacjentem. Pacjentów z chorobami neurologicznymi jest w Polsce ponad pięć milionów. To populacja, która zgodnie z danymi z 2018 r. generuje ponad 2,5 miliarda złotych wydatków związanych z opieką zdrowotną, ponoszonych tylko przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Do tego należałoby doliczyć koszty z tytułu leczenia udarów mózgu (około jednego miliarda złotych) oraz rzadkich chorób neurologicznych. Tak więc z czysto statystycznego punktu widzenia neurologia to bardzo istotny obszar, który powinien znajdować się wśród priorytetów polityki zdrowotnej państwa.Choroby neurologiczne to jednak nie tylko choroby osób starszych. Są takie, które są diagnozowane we wczesnym wieku. Są to schorzenia, które wymagają zarówno zaangażowania opieki podstawowej, jak również opieki ambulatoryjnej i wysokospecjalistycznej, które wymagają zaangażowania osób trzecich, leczenia farmakologicznego, ale i inwazyjnego. W związku z tym można powiedzieć, że neurologia dotyka prawie wszystkich słabości polskiego systemu ochrony zdrowia. Dane międzynarodowe jednoznacznie wskazują, że choroby mózgu (do których poza chorobami neurologicznymi zalicza się także choroby psychiczne) charakteryzuje bardzo duże obciążenie rodziny i opiekunów w opiece nad pacjentami, a co za tym idzie znaczące koszty społeczne i pośrednie. To różni je od chorób onkologicznych czy kardiologicznych, na których od dawna skupiają swą uwagę regulator i realizatorzy polityki zdrowotnej. Niezbędne jest podjęcie bardzo ukierunkowanych działań poprawiających organizację, tak aby sprawność w opiece nad tymi pacjentami była po prostu lepsza, zważywszy na jeszcze jeden ważny problem, jakim jest deficyt kadr.W naszym kraju pracuje ponad 4 tysięcy lekarzy neurologów, a tę specjalizację charakteryzuje bardzo niski wskaźnik wymienialności pokoleniowej. Polscy naukowcy badają, dlaczego przewlekły stres niszczy mózg krynolinka Wiele osób, które chorowały na COVID-19 skarży się na tzw. mgłę mózgową. Opisuje się nim zespół symptomów, które obejmują m. in. osłabienie funkcji poznawczych, wzmożoną senność, brak motywacji do działania, trudności z koncentracją, a także uczucie wyobcowania, obniżenie nastroju, problemy z pamięcią krótko- i długotrwałą. Mgła mózgowa może towarzyszyć wielu schorzeniom i dolegliwościom takim jak: celiakia, zespół przewlekłego zmęczenia, fibromialgia. Jest wczesnym symptomem klinicznym choroby Alzheimera i innych zaburzeń neuropsychiatrycznych. W ostatnim czasie coraz częściej mgłę mózgową wymienia wśród powikłań po przechorowaniu COVID-19. Wszystko to powoduje zaburzenia regulacji neuroprzekaźników, takich jak dopamina, serotonina czy acetylocholina. Problemy z pamięcią lub koncentracją mogą być konsekwencją m.in. niedoborów witamin z grupy B, w szczególności witaminy B12, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Bierze udział m.in. w syntezie mieliny, substancji tworzącej osłonki, które otaczają włókna nerwowe. Za problemy z pamięcią lub koncentracją może też odpowiadać niedobór magnezu, który zmniejsza pobudliwość komórek nerwowych. Przy właściwej diecie, pokrywającej zapotrzebowanie na magnez, suplementacja tego pierwiastka jest wskazana jedynie u kobiet ciężarnych i w okresie laktacji, a także u chorych onkologicznie i stosujących leki o działaniu moczopędnym.Jeżeli chodzi o COVID-19 to nawet łagodna postać choroby nie gwarantuje uniknięcia powikłań w postaci mgły mózgowej. Specjaliści zajmujący się leczeniem long COVID mówią o zaburzeniach poznawczych czy stanach otępiennych, które są przecież typowe dla chorób neurodegeneracyjnych. Mogą one dotykać od 30 do nawet 50 procent pacjentów, którzy przeszli infekcję spowodowaną wirusem SARS-CoV-2. Niewykluczone, że powodem wystąpienia tego szczególnego zaburzenia jest nadmierna reakcja zapalna organizmu, a więc mówimy zatem o podłożu autoimmunologicznym. Niezależnie jednak od przyczyny pojawienia się charakterystycznych problemów z zachowaniem jasności umysłu, mgła mózgowa po COVID-19 może trwać nawet wiele miesięcy.Padaczkę ma około 400 tysięcy osób w naszym kraju. W większości przypadków, stanowiących nawet 65-70 procent, nie da się ustalić przyczyny ich występowania. W naszym kraju najczęściej spotyka się przypadki padaczki będące konsekwencją urazów głowy, które stanowią około jednej piątej przypadków. Przy diagnostyce rozpatruje się też podłoże genetyczne, zarówno mające związek z dziedziczeniem po rodzicach, jak i mutacjami powstałymi w wieku zarodkowym. U najmłodszych pacjentów podstawową przyczyną bywają uszkodzenia okołoporodowe, a także nieprawidłowości budowy naczyń krwionośnych, czy choroby, jak zapalenie mózgu lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Osobom po 65. roku życia, na pierwszy plan wysuwają się przypadki naczyniowego uszkodzenia mózgu, wśród których wymienia się udar niedokrwienny, udar krwotoczny czy krwotok podpajęczynówkowy. U osób około 30, 40 roku życia, bardzo duże znaczenie dla pojawiania się padaczki mogą mieć guzy mózgu, zarówno pierwotne, jak i przerzutowe. Prowadzące do padaczek uszkodzenia mózgu mogą być też wynikiem używania substancji psychoaktywnych, czy zatrucia alkoholem. Padaczka to nie jest jedna choroba, ale całe spektrum różnych procesów patologicznych, których wspólnym mianownikiem jest nadreaktywność mózgu, czyli napady padaczkowe, w większości drgawkowe, ale są też nie drgawkowe, gdzie dochodzi do zaburzeń świadomości, zaburzeń zachowania.