Jak dotąd, za zrealizowanie niepoprawnie wypisanej recepty lekarskiej, Narodowy Fundusz Zdrowia obciążał farmaceutów kwotą należnej refundacji. Aktualnie, apteka ma pełne prawo do wydania leku ze zniżką na podstawie błędnie wystawionego dokumentu. Takie, a także wiele innych zmian wprowadziło podpisane 8 marca 2011 r. nowe rozporządzenie w sprawie recept lekarskich.

Nowe przepisy jednoznacznie określają w jaki sposób osoba uprawniona powinna prawidłowo wystawić receptę. Z drugiej strony, dają również aptece możliwość zrealizowania jej w sytuacjach, gdy na dokumencie pojawiają się nieprawidłowości. Warto jednak pamiętać, że znaczące rozszerzenie katalogu błędów oraz uproszczenie zasad określania odpłatności za lek wcale nie musi oznaczać liberalizacji przepisów. Realizacja przez farmaceutów recept zawierających braki formalne w niedalekiej przyszłości może skutkować zwiększonymi wydatkami Funduszu na leki. Dlatego też, w ocenie części specjalistów, nawet jeśli apteka posiada możliwość korekty pewnych informacji na recepcie, nie znosi to odpowiedzialności lekarzy za błędnie wystawione dokumenty.

W nowym rozporządzeniu w sprawie recept lekarskich ustawodawca wyszczególnia 2 rozdziały, z których pierwszy – Wystawienie recept – szczegółowo określa zasady wypisania prawidłowej recepty na leki refundowane, kolejny natomiast opisuje w jaki sposób osoba wydająca produkt leczniczy może zrealizować dokument zawierający ściśle określone nieprawidłowości.

Co farmaceuta może uzupełnić?

W świetle § 16 punkt 1, osoba wydająca produkt leczniczy ze zniżką może skorygować lub uzupełnić następujące informacje:

• kod uprawnień dodatkowych np. IB, IW, ZK (na nowym druku recepty umieszczamy go w polu poniżej identyfikatora płatnika) – osoba wydająca lek  dokonuje korekty wyłącznie na podstawie odpowiednich dokumentów (np. książeczki inwalidy wojskowego) przedstawionych przez osobę okazującą receptę (niekoniecznie przez osobę, której dane figurują na dokumencie), a następnie przesyła brakujące dane w komunikacie elektronicznym do Narodowego Funduszu Zdrowia;
• postać leku – farmaceuta określa ją na podstawie posiadanej wiedzy i wcześniejszej konsultacji z chorym
• datę realizacji od dnia – osoba wydająca lek przyjmuje, że wpisano znak X. Pamiętajmy, że zgodnie z nowymi przepisami pozostawienie tego pola pustego nie może być podstawą do wydania leku ze 100- procentową odpłatnością.
• wiek chorego – dotyczy pacjentów do 18 roku życia, ale jedynie w sytuacji, gdy informacji tej nie można ustalić na podstawie posiadanego nr PESEL – w tym przypadku, farmaceuta określa wiek na podstawie okazanych dokumentów i umieszcza odpowiednie adnotacje na rewersie druku recepty.
• dane dotyczące podmiotu drukującego receptę – ich brak nie może być podstawą do wydania leku pełnopłatnie
• informacje o pacjencie – osoba wydająca lek, poprzez adnotację na rewersie dokumentu może poprawić dane personalne chorego, adres zamieszkania i nr PESEL (przypominam, że obecnie nie jest wymagane podanie przez lekarza kodu pocztowego). Należy jednak pamiętać, że farmaceuta nie może samodzielnie ustalić tych informacji, nawet jeśli chory, dysponuje odpowiednią dokumentacją w momencie realizacji recepty.
• nr PWZ osoby wystawiającej receptę – farmaceuta nie może samodzielnie wpisać tych informacji. Nowe rozporządzenie dopuszcza jednak możliwość korekty danych (gdy są nieczytelne) m. in. poprzez porównanie ich z informacjami zawartymi w Centralnym Rejestrze Lekarzy i Lekarzy Dentystów RP.
• dane dotyczące osoby uprawnionej albo świadczeniodawcy – farmaceuta określa je na podstawie posiadanych danych
• adnotacje na recepcie wystawionej dla siebie lub członków rodziny – osoba wydająca lek postępuje analogicznie jak w przypadku błędnego lub nieczytelnego nr PWZ. Warto zaznaczyć, że brak jakichkolwiek informacji (typu pro auctore, pro familia) może być podstawą do wydania leku ze 100-procentową odpłatnością.

Warto zaznaczyć, że nowe przepisy dopuszczają możliwość uzupełnienia lub poprawienia przez aptekę niektórych informacji (zamiast każdorazowego dopisywania ich na rewersie dokumentu) w komunikacie elektronicznym przekazywanym do Narodowego Funduszu Zdrowia. Dotyczy to m. in. kodu uprawnień dodatkowych chorego, nr PWZ, danych określających świadczeniodawcę czy nr PESEL.

Niewłaściwe odpłatności

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 8 marca 2011 r. szczegółowo reguluje również sposób postępowania, w sytuacji, gdy na recepcie nie określono stopnia odpłatności za przepisany lek. Należy zaznaczyć, że ze względów na złożoność nowych przepisów wydanie leku ze zniżką przy braku na recepcie poziomu refundacji będzie możliwe jedynie w kilku przypadkach:

• gdy aktualny wykaz leków refundowanych dopuszcza dla określonego preparatu tylko 1 odpłatność, a lekarz nie wpisuje na recepcie oznaczenia 100% lub X –farmaceuta wydaje  lek ze zniżką, nawet jeśli nie przysługuje ona pacjentowi np.

Rp.
Nazwa handlowa 0125 mg/ml 1 op.
DS.: 1 ml x 2

Uwaga: W powyższym przykładzie lekarz nie określił stopnia odpłatności – w świetle nowych przepisów brak poziomu refundacji upoważnia farmaceutę do wydania leku za opłatą ryczałtową, pomimo, iż może ona nie przysługiwać choremu (jeśli np. lek przepisany jest doraźnie). W takim przypadku lekarz powinien zastosować jedno z 2 oznaczeń: 100% lub X.

• gdy aktualny wykaz leków refundowanych dopuszcza dla określonego preparatu kilka odpłatności – farmaceuta wydaje lek za najwyższą z nich.

Rp.
Nazwa handlowa 20 mg 2 op.
DS.: 2 x 1

Uwaga: Powyższy preparat refundowany jest 2 odpłatnościami – 30 i 50%. Brak poziomu refundacji upoważnia farmaceutę do wydania leku z odpłatnością 50% (nawet jeśli jest ona niekorzystna dla chorego). W  takim przypadku lekarz powinien zastosować oznaczenie P – wówczas lek będzie wydaną z najwyższą zniżką.

Odpłatności a uprawniania dodatkowe

Nowe rozporządzenie reguluje także sposób postępowania w przypadku, gdy obok stopnia odpłatności lekarz wpisuje symbol uprawniania dodatkowego chorego, które upoważnia do wydania leku z inną zniżką niż ta wynikająca z wykazu leków refundowanych. Jeśli mamy do czynienia z taką sytuacją, osoba wydająca lek jako pierwsze bierze pod uwagę przynależność chorego do uprzywilejowanej kategorii.

Opracowanie mgr Michał Pstrągowski