W ostatnich dniach w rejestrze Bone Marrow Donor Worldwide umożliwiającym międzynarodową koordynację transplantacji komórek krwiotwórczych od dawców niespokrewnionych, pojawił się milionowy dawca zrekrutowany w Polsce. Światowa społeczność dawców szpiku obejmuje dawców z 52 krajów i liczy już ponad 27 mln osób, z czego polscy dawcy stanowią ok. 4% (co 27 potencjalny dawca szpiku jest Polakiem).

World Marrow Donor Association (WMDA), światowa organizacja zrzeszająca rejestry dawców komórek krwiotwórczych i krwi pępowinowej kładzie nacisk na znaczenie współpracy międzynarodowej dla rozwoju transplantacji komórek macierzystych, podkreślając jednocześnie, że 27 milionów potencjalnych dawców to wciąż liczba niewystarczająca, z uwagi na różnorodność genetyczną antygenów zgodności tkankowej i zachęcając do dalszej rekrutacji dawców, szczególnie w regionach poza Europą Zachodnią.

Jedną z organizacji należących do WMDA, zaangażowanych w międzynarodową współpracę w obszarze dawstwa szpiku jest Centralny Rejestr Niespokrewnionych Potencjalnych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej działający w Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnym ds. Transplantacji POLTRANSPLANT w Warszawie. Rejestr ten został powołany do życia na mocy ustawy transplantacyjnej z dnia 1 lipca 2005 ze zmianami z 17 lipca 2009 r. Centralny Rejestr ma za zadanie gromadzenie informacji o potencjalnych dawcach szpiku zarejestrowanych na terenie całego kraju i udostępnianie ich danych fenotypowych do BMDW. W chwili obecnej Rejestr zawiera 1 002 122 aktywnych rekordów, co daje Polsce szóste miejsce w świecie, a trzecie w Europie (po rejestrze niemieckim i brytyjskim) pod względem liczby potencjalnych dawców komórek krwiotwórczych. Dzięki temu w 2015 roku 60% pacjentów, u których wykonano w Polsce przeszczepienie komórek krwiotwórczych otrzymało komórki macierzyste od dawcy polskiego. W tym samym roku aż 842 razy komórki krwiotwórcze od polskich dawców ratowały życie pacjentom w kilkudziesięciu krajach świata.

Zgromadzenie liczby ponad 1 miliona dawców stało się możliwe w Polsce dzięki altruizmowi naszych obywateli, młodych ludzi chętnie wpisujących się do rejestru dawców szpiku i gotowych oddać swoje komórki krwiotwórcze dla ratowania nieznanej osoby. Stało się to możliwe dzięki stworzeniu warunków prawnych oraz wsparcia finansowego ze środków publicznych (w tym z Narodowego Programu Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej). Należy tu podkreślić rolę i zaangażowanie ośrodków dawców szpiku, które prowadzą codzienne działania promocyjne oraz opiekują się potencjalnymi dawcami szpiku. Są wśród nich także organizacje pozarządowe, wśród nich należy wyróżnić Fundację DKMS Polska, która zgromadziła ponad 810 tysięcy potencjalnych dawców szpiku.

Od 2006 do końca 2015 roku ponad 4 tys. pacjentów w całej Polsce otrzymało alogeniczny przeszczep komórek krwiotwórczych w ramach terapii nowotworów krwi i wielu innych schorzeń szpiku kostnego, w tym 2457 transplantacji odbyło się dzięki dawcom niespokrewnionym. Bardzo często przeszczepienie komórek macierzystych od niespokrewnionego dawcy jest w takiej sytuacji jedyną szansą na powrót do zdrowia, zwłaszcza jeżeli odpowiedni dawca rodzinny nie jest dostępny. Nadzieją dla chorego jest zgodny dawca niespokrewniony, często mieszkający w tym samym kraju, ale czasem nawet w innej części świata. Poszukiwanie dawców i wymiana informacji w przestrzeni międzynarodowej są możliwe dzięki globalnej organizacji WMDA i BMDW, które tworzą zasady współpracy dla sieci ośrodków i instytucji zaangażowanych w rozwój dawstwa i transplantacji szpiku na całym świecie. Dzięki takiej właśnie międzynarodowej kooperacji udało się pomóc setkom tysięcy pacjentów.

Źródło: Poltransplant