LEKsykon - Grypa 2025 – rekordowe zachorowania i przeciążony system zdrowia

12:53 13 LUT 2025

Grypa 2025 – rekordowe zachorowania i przeciążony system zdrowia

Sezon grypowy 2024/2025 przynosi rekordową liczbę zachorowań – tygodniowo nawet 200 tys. osób trafia do lekarzy, a oddziały szpitalne są przeciążone przypadkami ciężkich powikłań. Czy system ochrony zdrowia poradzi sobie z rosnącą liczbą pacjentów? Jakie działania podjęto, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa? Eksperci alarmują: szczepienia, wczesna diagnostyka i szybkie leczenie to klucz do ograniczenia fali hospitalizacji.

Rekordowe liczby zachorowań – grypa uderza z pełną siłą

Sezon grypowy 2024/2025 rozpoczął się z pełnym impetem. Każdego dnia do placówek podstawowej opieki zdrowotnej zgłaszają się setki pacjentów, a na oddziałach szpitalnych przybywa przypadków z ciężkimi powikłaniami. Czy jesteśmy gotowi na dalszy wzrost liczby zachorowań? Jakie działania podjęto, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa?

Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego liczba zachorowań w pierwszych tygodniach roku sięgnęła nawet 200 tys. tygodniowo. Główny Inspektorat Sanitarny alarmuje – od początku sezonu zmarło niemal 1000 osób. Tylko w styczniu lekarze zdiagnozowali około 300 tys. przypadków grypy. Czy to tylko chwilowy wzrost, czy może nowa rzeczywistość sezonów infekcyjnych? Podobne tendencje obserwuje się w całej Europie. W Niemczech, Francji i Włoszech hospitalizacje wzrosły o 40 proc. w porównaniu z poprzednim sezonem. Wzrost zachorowań nie jest jedynie lokalnym problemem – to globalne wyzwanie dla systemów opieki zdrowotnej.

Prof. Ernest Kuchar, ekspert Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy, nie ukrywa niepokoju: "Obecnie około 90 proc. pacjentów hospitalizowanych w Klinice Pediatrii na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym to dzieci z grypą. Wiele z nich trafia do szpitala z powodu zapalenia płuc lub powikłań neurologicznych, co pokazuje, jak niebezpieczna potrafi być ta choroba".

Wpływ grypy na inne choroby układu oddechowego

Grypa nigdy nie przychodzi sama. Coraz częściej obserwuje się przypadki koinfekcji – grypy i RSV, grypy i SARS-CoV-2, czy też zaostrzenie przebiegu przewlekłych chorób płuc u osób starszych. Zapalenie płuc, niewydolność oddechowa, zaostrzenie POChP – to codzienność, z którą mierzą się oddziały szpitalne w całej Polsce.

„Obserwujemy większą liczbę pacjentów wymagających hospitalizacji z powodu powikłań grypy, co dodatkowo obciąża oddziały intensywnej terapii” – mówi prof. Zajkowska. Lekarze alarmują, że w wielu przypadkach hospitalizacja mogłaby być uniknięta, gdyby pacjenci wcześniej zgłosili się do lekarza lub podjęli decyzję o szczepieniu.

Sezonowość grypy – co przyniosą kolejne tygodnie?

Czy to już szczyt fali zachorowań? Niestety, prognozy epidemiologiczne wskazują, że kulminacja sezonu grypowego jest jeszcze przed nami. Eksperci przypominają, że w Polsce szczyt zachorowań przypada zwykle na przełom lutego i marca. "Obserwujemy stały wzrost przypadków i nie osiągnęliśmy jeszcze szczytu zachorowań. To oznacza, że kluczowe jest podjęcie działań zapobiegawczych, zanim sytuacja w szpitalach stanie się krytyczna" – ostrzega prof. Zajkowska. Czy lekarze i pacjenci są świadomi tego, co jeszcze nas czeka? Czy szpitale będą w stanie poradzić sobie z jeszcze większą liczbą pacjentów wymagających intensywnej terapii?

Nowe wytyczne WHO i ECDC dotyczące profilaktyki

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) nie pozostają obojętne wobec wzrostu zachorowań. Ich zalecenia są jednoznaczne:

zwiększenie dostępności szczepień – szczególnie dla grup ryzyka, takich jak seniorzy i osoby z chorobami przewlekłymi;
promowanie wczesnej diagnostyki – szybkie testy w POZ mogą przyspieszyć leczenie i zapobiec hospitalizacjom;
środki ochrony osobistej – WHO zaleca stosowanie maseczek ochronnych w placówkach medycznych i miejscach dużych zgromadzeń.

Czy wdrożenie tych rekomendacji w Polsce będzie wystarczające, aby zahamować wzrost liczby przypadków?

Problemy z dostępnością wizyt w POZ i przeciążenie lekarzy rodzinnych

Lekarze rodzinni od tygodni przyjmują pacjentów w trybie ciągłym. „Staramy się przyjmować jak najwięcej osób, ale w niektórych przychodniach terminy są już zajęte na kilka dni do przodu” – mówi dr Anna Nowicka, lekarz rodzinny z Warszawy. Czy system podstawowej opieki zdrowotnej jest przygotowany na taką liczbę chorych? Wiele przychodni już teraz wydłuża godziny pracy, ale czy to wystarczy, aby złagodzić presję na oddziały szpitalne?

Nowe badania nad skutecznością terapii przeciwwirusowej

Oseltamiwir i baloksawir – dwa główne leki przeciwwirusowe stosowane w leczeniu grypy – są skuteczne jedynie w pierwszych 48 godzinach od wystąpienia objawów. Jednak czy pacjenci zgłaszają się do lekarza wystarczająco wcześnie? „Często pacjenci zgłaszają się do lekarza zbyt późno, co zmniejsza skuteczność leczenia. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie i natychmiastowe wdrożenie terapii” – mówi dr Kowalska. Badania kliniczne nad nowymi terapiami przeciwwirusowymi wskazują, że przyszłość leczenia grypy może obejmować przeciwciała monoklonalne, które będą działać niezależnie od mutacji wirusa.

Reakcja społeczeństwa na epidemię

Czy w obliczu rosnącej liczby zgonów i hospitalizacji społeczeństwo zmieniło swoje podejście do szczepień? Apteki zgłaszają większe zapotrzebowanie na szczepionki, a niektóre punkty szczepień informują o wyczerpywaniu się zapasów. „Coraz więcej osób zaczyna rozumieć, że szczepienia to najlepsza forma ochrony przed ciężkim przebiegiem choroby” – mówi prof. Kuchar. Czy jednak ta zmiana podejścia nastąpiła wystarczająco szybko, by skutecznie zahamować epidemię?

Podsumowanie

Sezon grypowy 2024/2025 w pełni obciążył system ochrony zdrowia w Polsce. Co nas czeka w najbliższych tygodniach? Czy lekarze będą w stanie poradzić sobie z rosnącą liczbą pacjentów? Czy pacjenci zrozumieją, jak kluczowe jest szybkie zgłoszenie się po pomoc i zaszczepienie się na przyszły sezon? „Szczepienia i odpowiednie środki ostrożności mogą znacząco wpłynąć na zmniejszenie liczby hospitalizacji i zgonów” – podkreśla prof. Kuchar. Pytanie, czy ta lekcja zostanie wyciągnięta na przyszłość.