LEKsykon - Jankowski: System zdrowia wymaga odwagi, nie obietnic

19:16 24 KWI 2025

Jankowski: System zdrowia wymaga odwagi, nie obietnic

Podczas tegorocznego Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski zdecydowanie podjął temat, który od lat powraca jak bumerang w dyskusjach o polskiej ochronie zdrowia. Zwrócił uwagę na polityczne uprzedmiotowienie tego sektora, które zamiast generować realne zmiany, sprowadza się do retoryki wyborczej. Według Jankowskiego, zdrowie publiczne stało się kolejnym narzędziem w kampanijnym arsenale polityków. Pojawiają się obietnice, często bez pokrycia, które zamiast koncentrować się na trudnościach systemowych, mają na celu pozyskanie poparcia elektoratu.

Jak sam powiedział: „Przed ostatnimi wyborami słyszeliśmy o czarodziejskiej różdżce, to samo dzisiaj robią kandydaci na urząd prezydenta”. Słowa te nie są jedynie diagnozą politycznej gry, ale i wezwaniem do szerszej refleksji nad jakością debaty publicznej dotyczącej zdrowia. Zamiast mówić o realnych reformach, politycy wolą przemawiać na wiecach, gdzie oczekiwana jest szybka, powierzchowna zmiana, a nie rzetelna i trudna przebudowa systemu. Jankowski przypomniał, że samorząd lekarski przesyłał do kandydatów na urząd prezydenta pytania dotyczące konkretnych propozycji zmian, takich jak skrócenie kolejek do specjalistów czy zwiększenie finansowania systemu ochrony zdrowia. Niestety, żaden z kandydatów nie odpowiedział, co pokazuje, jak daleko polityczna rzeczywistość odbiega od faktycznych potrzeb sektora medycznego.

Między finansami a odpowiedzialnością

W kolejnej części debaty Jankowski odnosi się do kwestii wynagrodzeń lekarzy i pielęgniarek. Podkreśla, że choć udało się osiągnąć znaczące sukcesy, takie jak podwyższenie pensji i wywalczenie lepszych warunków dla specjalistów, to system nadal cierpi na chroniczny brak środków. Jego zdaniem, lekarze nie mogą być pierwszymi ofiarami cięć budżetowych, a ochrona zdrowia nie może być dłużej traktowana jako pole do generowania oszczędności.

Wskazał, że wypłaty dla lekarzy stanowią 35% wszystkich wynagrodzeń w ochronie zdrowia, co czyni ich jednym z kluczowych elementów kosztowych, ale też strategicznych dla funkcjonowania całego systemu. Jak zaznaczył: „Jeżeli mamy paść ofiarą systemu koszto-efektywnego, który na początku stawia oszczędności na wypłatach, na ludziach, w takim wypadku będziemy do końca bronić ustawy o płacy minimalnej”. Dodał także, że dalsze rozmowy na temat wynagrodzeń powinny być prowadzone w duchu odpowiedzialności i przewidywalności budżetowej. Tylko znaczący wzrost współczynników w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu może być podstawą do ewentualnego zatrzymania waloryzacji, a samorząd lekarski jest otwarty na takie rozmowy, jeśli będą one prowadzone uczciwie.

Samorządy zawodowe jako motor zmiany

W ostatniej części swojego wystąpienia Łukasz Jankowski poświęcił uwagę potrzebie odpartyjnienia debaty o zdrowiu. Według niego, to właśnie oddolna inicjatywa może być kluczem do przełamania impasu. Samorządy zawodowe, jako reprezentanci środowiska medycznego, mogą stać się przeciwwagą dla partyjnych interesów, działając na rzecz całego społeczeństwa. „Odpartyjnienie może dokonać się wtedy, kiedy zadziałamy silnie oddolnie. Politycy rozumieją siłę elektoratu, co wykorzystujemy, jako samorządy zawodowe, by negować ich różne pomysły” – powiedział prezes NIL. Jest to wezwanie do aktywizacji środowiska medycznego, ale także do świadomego udziału obywateli w procesach decyzyjnych dotyczących zdrowia publicznego. Wskazał również, że tylko przez zniesienie partyjnych podziałów i budowanie wspólnej strategii możliwe będzie wprowadzenie długofalowych reform. W przeciwnym razie, jak podkreślał, trudno będzie „ruszyć z miejsca”.

Potrzeba nowej narracji

Z wypowiedzi Łukasza Jankowskiego wyłania się obraz systemu, który wymaga nie tylko zmian strukturalnych, ale przede wszystkim nowej narracji. Potrzebujemy podejścia, które nie będzie opierało się na doraźnych zrywach przedwyborczych, ale na długofalowej wizji zdrowia jako dobra wspólnego. Rzeczywiste reformy będą trudne i niepopularne, ale to jedyna droga do tego, by system ochrony zdrowia w Polsce przestał być przedmiotem politycznej licytacji, a stał się realną wartością dla obywateli.

Podsumowanie

Debata podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego jasno pokazała, że system ochrony zdrowia potrzebuje czegoś więcej niż tylko pieniędzy i ustaw. Potrzebuje odwagi, uczciwości i odpowiedzialności zarówno ze strony polityków, jak i społeczeństwa. Słowa Łukasza Jankowskiego to nie tylko krytyka, ale i apel o budowanie nowej kultury debaty o zdrowiu, która wyjdzie poza logikę wyborczą i skupi się na prawdziwej zmianie. Zmianie, która nie będzie zależna od cyklu wyborczego, lecz od realnych potrzeb pacjentów i profesjonalistów medycznych.