Przegląd lekowy to skuteczne narzędzie optymalizacji farmakoterapii, które pomaga redukować polipragmazję, zwiększać adherencję pacjentów i poprawiać ich bezpieczeństwo. Usługa przeglądu lekowego wspiera lekarzy w podejmowaniu decyzji terapeutycznych oraz zmniejsza liczbę hospitalizacji. Sprawdź, jakie korzyści niesie analiza farmakoterapii dla seniorów i całego systemu ochrony zdrowia. Dowiedz się, jak wdrożyć przeglądy lekowe w Polsce.

Przegląd lekowy a skuteczność leczenia – jak to wygląda w praktyce?

Czy farmaceuta może realnie wpłynąć na skuteczność leczenia pacjenta? Przegląd lekowy (ang. Medication Review, MR) to jedna z najważniejszych interwencji farmaceutycznych, pozwalająca na identyfikację problemów lekowych i poprawę bezpieczeństwa terapii. To nie tylko analiza farmakoterapii, ale także interdyscyplinarna współpraca z lekarzem oraz edukacja pacjenta. Przegląd lekowy a skuteczność leczenia – jak to wygląda w praktyce?

Polipragmazja, czyli jednoczesne stosowanie pięciu lub więcej leków, to problem szczególnie dotykający pacjentów geriatrycznych. W badaniach pilotażowych przeprowadzonych w Polsce średnio odstawiano 2 leki na osobę, co zmniejszało liczbę interakcji międzylekowych o 37%. W praktyce oznacza to ograniczenie ryzyka powikłań, mniejszą liczbę hospitalizacji oraz poprawę komfortu życia pacjentów. Usługa przeglądu lekowego umożliwia wprowadzenie indywidualnych planów opieki farmaceutycznej, dostosowanych do stanu zdrowia pacjenta. Czy nie warto zastanowić się, ile z przyjmowanych leków jest rzeczywiście potrzebnych?

Analiza farmakoterapii i korzyści dla pacjenta

Czy pacjenci rzeczywiście stosują się do zaleceń lekarskich? Aż 51% osób nie przestrzega schematów dawkowania, często z powodu złego zrozumienia instrukcji lub trudności w organizacji leczenia. Przegląd lekowy dla seniorów pozwala na uproszczenie terapii – harmonogramy dawkowania czy zastosowanie mniej skomplikowanych schematów dawkowania mogą podnieść adherencję nawet o 41%. Co więcej, aż 83% pacjentów uczestniczących w pilotażach zgłaszało poprawę samopoczucia po interwencji farmaceuty. Wykorzystanie metod takich jak "brown bag review", polegającej na przynoszeniu przez pacjenta wszystkich stosowanych leków do apteki, ułatwia identyfikację potencjalnych błędów i poprawia edukację terapeutyczną.

Jakie są korzyści z przeglądu lekowego dla lekarza?

Czy przegląd lekowy pomaga tylko pacjentom? Jakie są korzyści z przeglądu lekowego dla lekarza? Czy to stanowi to jakieś zagrożenie dla lekarzy? Wbrew obawom, farmaceuci wykonujący usługę przeglądu lekowego dostarczają lekarzom uporządkowane raporty z rekomendacjami, które mogą ułatwić podejmowanie decyzji terapeutycznych. Analiza farmakoterapii w połączeniu z oceną kliniczną pozwala wykryć np. nieuzasadnione stosowanie leków o wysokim ryzyku powikłań. W jednym z polskich badań 67% zaleceń farmaceutów zostało wdrożonych przez lekarzy, co potwierdza przydatność przeglądu lekowego. W Holandii standaryzowana współpraca między lekarzami a farmaceutami pozwoliła na redukcję problemów lekowych o 42%, co pokazuje, jak duże znaczenie ma koordynacja działań w systemie ochrony zdrowia. Czy przegląd lekowy może wpłynąć korzystnie na cały system ochrony zdrowia?

Wpływ usługi przeglądu lekowego na system ochrony zdrowia

Czy usługa przeglądu lekowego może wpłynąć na cały system ochrony zdrowia? W Australii wdrożenie MR spowodowało 19% spadek hospitalizacji. W Polsce analiza przeprowadzona w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Poznaniu wykazała, że poprawnie przeprowadzony przegląd lekowy może zmniejszyć liczbę interwencji szpitalnych i generować oszczędności na poziomie 15–20%. Co więcej, wprowadzenie refundacji tej usługi w krajach takich jak Wielka Brytania i Szwajcaria znacząco poprawiło jakość leczenia pacjentów geriatrycznych. Jednak wprowadzenie powszechnej usługi przeglądu lekowego nie jest takie proste. Jakie wyzwania stoją na tej drodze?

Wyzwania we wdrażaniu usługi przeglądów lekowych

Dlaczego przeglądy lekowe nadal nie są powszechnie stosowane? Kluczowe bariery to brak standaryzacji dokumentacji, ograniczony dostęp farmaceutów do danych klinicznych oraz niewystarczająca liczba specjalistycznych szkoleń. Obecnie tylko 23% aptek w Polsce ma dostęp do e-zdrowia, co utrudnia skuteczną analizę farmakoterapii. Ponadto, pacjenci często nie zdają sobie sprawy z roli farmaceuty w optymalizacji terapii. Rozwiązaniem mogłoby być wdrożenie standaryzowanych procedur oraz integracja farmaceutów z placówkami podstawowej opieki zdrowotnej.

Podsumowanie

Czy przeglądy lekowe staną się standardem w polskiej opiece zdrowotnej? Planowane wprowadzenie usługi przeglądu lekowego do świadczeń refundowanych to krok w dobrym kierunku, ale wymaga on również edukacji lekarzy, farmaceutów i pacjentów. Rozwój cyfrowych platform do wymiany informacji pomiędzy aptekami a placówkami medycznymi mógłby znacząco poprawić jakość i efektywność tych interwencji.

Przegląd lekowy to skuteczna interwencja, która poprawia bezpieczeństwo farmakoterapii, zwłaszcza u pacjentów geriatrycznych i z wielolekowością. Aby usługa przeglądu lekowego stała się standardem w Polsce, konieczna jest współpraca farmaceutów i lekarzy, dostęp do dokumentacji medycznej oraz odpowiednie wsparcie systemowe. Korzyści z przeglądu lekowego dla lekarza obejmują uporządkowanie informacji o farmakoterapii pacjenta i ułatwienie podejmowania decyzji terapeutycznych. Wykorzystanie globalnych standardów, takich jak kryteria STOPP/START, mogłoby dodatkowo podnieść efektywność tych przeglądów.

Bibliografia

  1. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego dotyczące prowadzenia świadczenia zdrowotnego – przegląd lekowy. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne. Warszawa 2023.
  2. International Pharmaceutical Federation (FIP). Medication review and medicines use review: A toolkit for pharmacists. The Hague: International Pharmaceutical Federation; 2022.
  3. https://ptmr.info.pl/przeglady-lekowe/ (dostęp z dnia 25.02.2025)
  4. https://przegladlekowy.com.pl/pacjenci-z-torbami-lekow-jest-pilotaz-przegladow-lekowych/ (dostęp z dnia 25.02.2025)
  5. https://przegladlekowy.com.pl/przeglad-lekowy-jako-usluga/ (dostęp z dnia 25.02.2025)